Beleidsregel
De hiervoor genoemde bepalingen zijn door middel van de Wet
Beperking Export Uitkeringen (Wet BEU) aan de AOW, Anw en AKW toegevoegd. Doel van deze
bepalingen is dat export van uitkeringen naar het buitenland niet plaatsvindt of beperkt
wordt indien in het land waarnaar export zou plaatsvinden onvoldoende controle op de
rechtmatige betaling van de uitkering kan worden uitgeoefend.
Hoofdregel
is dat geen (Anw en AKW) of slechts een gedeeltelijk recht (AOW) op uitkering bestaat indien
de belanghebbende of een gezinslid van wie het recht op of de hoogte van de uitkering mede
afhankelijk is, in het buitenland woont. Van deze hoofdregel kan worden
afgeweken:
- Voor personen die wonen in een land waarin op grond
van een verdrag of een besluit van een volkenrechtelijke organisatie recht op een uitkering
kan bestaan. Een dergelijk recht kan bestaan ongeacht de vraag of het verdrag dan wel
besluit handhavingsbepalingen bevat. De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid maakt
de landen bekend waarin recht op een uitkering kan bestaan.
- Voor
bepaalde categorieën personen en voor personen wonend op de Nederlandse Antillen en Aruba in
het Besluit afwijkende regels beperking export uitkeringen.
Het begrip wonen in de hiervoor weergegeven bepalingen uit de AOW, Anw en AKW wijkt
niet af van het begrip wonen bij de beoordeling van ingezetenschap. De beleidsregels in het
onderdeel Ingezetene / wonen (SB1022) van Deel I zijn dus van overeenkomstige toepassing.
Indien een betrokkene woont in een land waarnaar export van een
uitkering mogelijk is op grond van een verdrag of een besluit van een volkenrechtelijke
organisatie, bestaat recht op uitkering ook indien betrokkene zelf aan het verdrag of het
besluit als zodanig geen rechten kan ontlenen (bijvoorbeeld omdat hij niet onder de
personele werkingssfeer van het verdrag of besluit valt). Het is echter wel noodzakelijk dat
de uitkering onder de materiële werkingssfeer van het verdrag valt. Indien bijvoorbeeld een
verdrag alleen ziet op ouderdomspensioenen en nabestaandenuitkeringen, kan dit verdrag er
niet toe leiden dat in het verdragsland recht op kinderbijslag bestaat. Dit leidt de SVB af
uit de tekst van de bepalingen van de Wet BEU en de parlementaire geschiedenis van deze
bepalingen.
De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid maakt de
landen bekend waarin recht op een uitkering op grond van een verdrag of een besluit van een
volkenrechtelijke organisatie kan bestaan. De SVB gaat ervan uit dat deze bekendmaking
slechts declaratoire werking heeft, zodat een persoon die woont in een land waarin op grond
van een verdrag of een besluit van een volkenrechtelijke organisatie wel recht op uitkering
kan bestaan, recht heeft op deze uitkering ook indien het land niet voorkomt op de lijst van
landen die door de minister is bekendgemaakt.
Ten aanzien van een aantal
landen is in 2002 besloten dat de bepalingen van de Wet BEU niet worden toegepast, ondanks
het feit dat met die landen nog geen verdrag is gesloten dat de export van uitkeringen naar
die landen mogelijk maakt. Dit hield verband met het feit dat weliswaar vóór het moment
waarop de overgangstermijn van de Wet BEU verstreek - 1 januari 2003 - overeenstemming was
bereikt over de tekst van een verdrag, maar dat de beoogde toepassing van het verdrag per 1
januari 2003 niet is gerealiseerd. In afwachting van de ondertekening en ratificatie van de
betreffende verdragen, handelde de SVB alsof in de betrokken landen recht op uitkering op
grond van een verdrag bestond. Ten tijde van de vaststelling van deze beleidsregels geldt
deze handelwijze uitsluitend nog ten aanzien van Mexico.
Mocht door de
onderhandelende partijen alsnog worden besloten af te zien van het sluiten van een verdrag,
dan moeten reeds betaalde uitkeringen in beginsel als onverschuldigd betaald worden
aangemerkt. De SVB zal in dat geval met inachtneming van het vertrouwensbeginsel niet
overgaan tot terugvordering van de bedragen die onverschuldigd zijn
betaald.
Grondslag
De tekst is afgesloten naar de stand van de wetgeving op 3 maart 2010.
artikel 8a, artikel 9a AOW, artikel 32a, artikel 32b Anw, artikel 7b AKW, artikel 2 Wet
van 9 december 2004, Stb. 2004, 715
Besluit beleidsregels SVB 2010