Onderwerp: Bezoek-historie

Vrouwen wier echtgenoot van de kring der verzekerden is uitgesloten (SB1032)
Geldigheid:14-05-2014 t/m 14-01-2015Versie:vergelijk Status: Was geldig

Dit onderwerp bevat de volgende rubrieken.

Beleidsregel

De gehuwde vrouw wier echtgenoot was uitgesloten van verzekering, bijvoorbeeld in verband met grensarbeid, werd ingevolge artikel 2, eerste lid, onder j van KB 557, zoals deze bepaling laatstelijk luidde, gedurende de niet verzekerde tijdvakken van haar echtgenoot uitgesloten van verzekering ingevolge de volksverzekeringswetten. Deze bepaling van KB 557 is ingetrokken met ingang van 1 april 1985, maar de SVB laat deze bepaling op grond van een arrest van de HR van 26 augustus 1998 buiten toepassing met ingang van 1 januari 1980.

Bij wet van 12 december 2002 is artikel 13a aan de AOW toegevoegd. Op grond van die bepaling mogen niet langer kortingen uit hoofde van de hiervoor aangeduide KB-bepaling worden opgelegd bij de berekening van het AOW-pensioen van de gehuwde vrouw. Dit geldt eveneens ten aanzien van de toeslag op het ouderdomspensioen ten behoeve van de gehuwde vrouw.

De wet van 12 december 2002 werkt terug tot 1 januari 2002, zodat aan artikel 13a geen rechten kunnen worden ontleend voorafgaande aan 1 januari 2002. Rechten voorafgaande aan 1 januari 2002 kunnen echter wel worden ontleend aan het arrest Wessels-Bergervoet van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) van 4 juni 2002.

In het arrest Wessels-Bergervoet bevond het EHRM de korting op het AOW-pensioen van een gehuwde vrouw strijdig met artikel 14 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Dit betekent dat vanaf 4 juni 2002 de korting op het AOW-pensioen van de gehuwde vrouw of de korting op de toeslag van haar man ook voor 1 januari 2002 - de datum vanaf wanneer artikel 13a AOW toepassing krijgt - niet mag worden opgelegd. Naar aanleiding hiervan heeft de SVB haar beleid over het terugkomen van rechtens onaantastbare beschikkingen zoals vastgelegd in SB1076 over terugkomen van een rechtens onaantastbaar besluit ten voordele van de belanghebbende, op de volgende wijze geconcretiseerd.

Vanaf 4 juni 2002 worden alle besluiten waarin voor het eerst wordt beslist over de korting op het AOW-pensioen van de gehuwde vrouw, genomen met inachtneming van het arrest Wessels-Bergervoet. Dit betekent dat geen korting op het pensioen wordt toegepast voor zover deze korting voortvloeit uit de toepassing van artikel 2, eerste lid, onder j van KB 557. Dit geldt tevens bij de vaststelling van de toeslag op het ouderdomspensioen ten behoeve van de gehuwde vrouw.

Bij besluiten genomen voor de datum van het arrest geldt dat, behoudens de gevallen waarin een bezwaarschriftprocedure of een (hoger) beroepsprocedure aanhangig is, de belanghebbende een verzoek moet indienen alvorens tot herziening van de uitkering wordt overgegaan. Bij de beoordeling van deze verzoeken maakt de SVB onderscheid tussen beschikkingen waartegen in het verleden bezwaar is gemaakt of beroep is ingesteld en beschikkingen waartegen geen rechtsmiddel is aangewend. Dit verschil wordt ingegeven door het feit dat de SVB in het verleden uit proceseconomische overwegingen bij bezwaar of beroep veelal tot aanhouding van de zaak is overgegaan, in afwachting van een gerechtelijke uitspraak in hoogste instantie. Daarbij is door de SVB aan belanghebbenden toegezegd dat na deze uitspraak in hun dossier zou worden beslist met inachtneming van de uitspraak in hoogste instantie. Aan deze toezegging acht de SVB zich gebonden, waarbij niet van belang is of ook thans nog een rechtsmiddel openstaat tegen de beschikking of dat de belanghebbende - mogelijk met inachtneming van de door de SVB gedane toezegging - heeft afgezien van het instellen van (hoger) beroep bij een nationale dan wel internationale rechterlijke instantie.

De voorgaande overwegingen ten aanzien van artikel 13a AOW en de werking van het arrest Wessels-Bergervoet leiden tot de volgende handelwijze van de SVB.

Als de belanghebbende bij de toekenning van het AOW-pensioen of de toeslag op het ouderdomspensioen tijdig tegen de korting in bezwaar of beroep is gegaan en dit bezwaar of beroep ongegrond is verklaard dan wel als zodanig door de SVB is geregistreerd, wordt de korting met volledige terugwerkende kracht ongedaan gemaakt.

Als de belanghebbende eerder - bijvoorbeeld naar aanleiding van het arrest Verholen van het HvJ EG, of het arrest van de HR van 26 augustus 1998 - aan de SVB heeft verzocht terug te komen op een rechtens onaantastbaar geworden toekenningsbeschikking, de SVB dit verzoek heeft afgewezen en de betrokkene tegen deze afwijzing bezwaar of beroep heeft ingesteld, dan wordt de korting in ieder geval ongedaan gemaakt met een terugwerkende kracht van één jaar, te rekenen vanaf de datum van het eerdere verzoek om herziening. Aangezien dan voorts sprake is van een bijzonder geval zoals bedoeld in SB1071 over bijzonder geval, kan bij hardheid een langere terugwerkende kracht worden verleend tot een maximum van vijf jaren, te rekenen vanaf het eerste herzieningsverzoek. Of sprake is van hardheid wordt beoordeeld aan de hand van de criteria genoemd in SB1072 over terugwerkende kracht van meer dan een jaar.

Ten aanzien van personen die niet aannemelijk kunnen maken dat zij tijdig bezwaar of beroep hebben ingesteld tegen de toekenningsbeschikking of tegen een afwijzend besluit op een eerder verzoek om herziening van de toekenningsbeschikking, hanteert de SVB in beginsel als uitgangspunt dat de herziening niet kan terugwerken tot een moment gelegen vóór de datum van de uitspraak. Aangezien artikel 13a AOW echter terugwerkt tot 1 januari 2002, wordt in voorkomende gevallen de korting ongedaan gemaakt met terugwerkende kracht tot die datum, mits het verzoek om herziening wordt ingediend binnen een jaar ná de datum waarop het arrest van het EHRM is gewezen. Indien een verzoek om herziening wordt ingediend ná 4 juni 2003, wordt herzien met een terugwerkende kracht van één jaar, tenzij sprake is van een bijzonder geval en hardheid zoals omschreven in SB1070 over terugwerkende kracht van meer dan een jaar. De herziening kan zich in dat laatste geval niet uitstrekken tot een datum gelegen voor 1 januari 2002.

In internationale situaties kan de hoogte van een Anw-uitkering afhankelijk zijn van de duur van de verzekering in Nederland (pro-rata uitkering) zodat de hiervoor beschreven uitsluiting van verzekering van de gehuwde vrouw bij haar overlijden leidt tot een lagere uitkering voor de nabestaande wegens het ontbreken van een met artikel 13a AOW vergelijkbare bepaling in de Anw. Naar aanleiding van het arrest Wessels-Bergervoet en de latere jurisprudentie (zie bijvoorbeeld CRvB 11 mei 2007) past de SVB het volgende beleid toe. Bij een pro rata berekende nabestaandenuitkering wordt daarom geen korting uit hoofde van artikel 2, eerste lid, onder j van KB 557 toegepast.

Grondslag

De tekst van de beleidsregels AOW, Anw, AKW, OBR, Remigratiewet, MKOB, Regeling niet-KOB-gerechtigden, TOG, TAS en TNS en de beleidsregels Internationaal is afgesloten naar de stand van de wetgeving op 31 december 2013 en de stand van de jurisprudentie op 21 februari 2014. De tekst van de overige delen van de beleidsregels (de delen Awb en Overige onderwerpen) is niet aangepast.

artikel 2, eerste lid, onder j KB 557 (zoals deze tekst luidde voor 1 april 1985),
artikel 13a AOW

Besluit beleidsregels SVB 2013

Wet- en regelgeving

Naar boven