nummer: 14/1351/TA
betreft: [klager] datum: 27 november 2014
De beroepscommissie als bedoeld in artikel 67 van de Beginselenwet verpleging ter beschikking gestelden (Bvt) heeft kennisgenomen van een bij het secretariaat van de Raad ingekomen beroepschrift, ingediend door mr. L.E. Calis, namens
[...], verder te noemen klager,
gericht tegen een uitspraak van 15 april 2014 van de alleensprekende beklagrechter bij de Pompestichting te Nijmegen, verder te noemen de inrichting,
alsmede van de overige stukken, waaronder de uitspraak waarvan beroep, welke in afschrift aan deze uitspraak is gehecht.
Ter zitting van de beroepscommissie van 27 augustus 2014, gehouden in de penitentiaire inrichtingen Vught, zijn gehoord klager, bijgestaan door zijn raadsvrouw, mr. L.E. Calis, en namens het hoofd van voormelde tbs-inrichting, [...], juridisch
medewerker.
De juridisch medewerker heeft ter zitting toegezegd de beroepscommissie nader te zullen informeren over de vraag of voldoende vervangende arbeid en alternatieve dagbesteding aanwezig is. Bij brief van 18 september 2014 heeft zij, namens het hoofd van
de
inrichting, nadere inlichtingen aan de beroepscommissie verstrekt. Deze brief is ter kennisneming toegezonden aan klager en zijn raadsvrouw. Bij brief van
30 september 2014 heeft klagers raadsvrouw op de inlichtingen van de inrichting gereageerd.
Op grond van de stukken en haar onderzoek overweegt en beslist de beroepscommissie als volgt:
1. De inhoud van het beklag en de uitspraak van de beklagrechter
Het beklag betreft twee onderdelen van het gewijzigde beloningssysteem, namelijk:
a. Dat in geval van ziekte van de verpleegde gedurende de eerste twee weken geen loon/ziekengeld wordt uitbetaald, tenzij de verpleegde vakantie-uren opneemt,
b. Dat bij geplande uitval van arbeid geen loon wordt uitbetaald, tenzij de verpleegde vakantie-uren opneemt.
De beklagrechter heeft klager niet-ontvankelijk verklaard in zijn beklag op de gronden als in de aangehechte uitspraak weergegeven.
2. De standpunten van klager en het hoofd van de inrichting
Door en namens klager is in beroep het tegenover de beklagrechter ingenomen standpunt als volgt toegelicht. Voor de inwerkingtreding van het nieuwe beloningsbeleid kregen verpleegden bij ziekte en uitval van arbeid hun loon volledig doorbetaald. De
onder a. en b. genoemde onderdelen van het nieuwe beloningsbeleid zijn in strijd met hogere wetgeving, meer in het bijzonder met de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, het Europees Sociaal Handvest, artikel 46 van de Bvt en de Regeling
beloningsysteem verpleegden. Op grond van de Regeling beloningsysteem verpleegden heeft een verpleegde die als ongeschikt voor het verrichten van arbeid is aangemerkt maar bereid is arbeid te verrichten recht op tenminste 70% van de vergoeding die hij
had kunnen verdienen bij gehele arbeidsgeschiktheid. Bij ziekte is klager ongeschikt werkzaamheden te verrichten en op grond van de Regeling heeft hij dan recht op minimaal 70% van hetgeen hij had kunnen verdienen als hij niet ziek was geweest. Het
hanteren van een ‘wachttermijn’ van twee weken alvorens ziekengeld wordt uitbetaald, is in strijd met de Regeling. Ook in geval arbeid niet doorgaat vanwege geplande afwezigheid van de werkmeester dient aan klager een vergoeding te worden betaald.
Immers, het kan klager in een dergelijk geval niet worden verweten dat hij niet kan werken. Sinds de invoering van het nieuwe beleid, dat overigens niet consequent wordt toegepast, is ongeveer 50 uur aan arbeid voor klager uitgevallen. Bij uitval van
zijn arbeid kan klager niet op een andere werkzaal terecht. Alle werkzalen alsmede de onderwijszaal zijn vol. Hij heeft onvoldoende vakantie-uren om alle geplande uitval van arbeid op te vangen. Klager is door deze gang van zaken veel loon misgelopen.
Desgevraagd heeft klager geantwoord dat hij (nog) niet op verlof mag en dat hij na 1 maart 2014 niet ziek is geweest.
In de brief van 30 september 2014 heeft de raadsvrouw verzocht de inlichtingen van de inrichting van 18 september 2014 buiten beschouwing te laten, omdat deze buiten de door de beroepscommissie gestelde termijn zijn ingediend. Bovendien heeft de
inrichting geen antwoord gegeven op de vraag of er voldoende alternatieve dagbesteding is. Gelet hierop mag ervan uitgegaan worden dat klagers standpunt dat er onvoldoende alternatieve dagbesteding is, juist is.
Namens het hoofd van de inrichting is in beroep het tegenover de beklagrechter ingenomen standpunt als volgt toegelicht. In de nieuwe huisregels die per 1 januari 2014 zijn ingegaan, was het nieuwe beloningssysteem (dat op 1 maart 2014 in werking is
getreden) al opgenomen. Op 26 februari 2014 is per brief aan de verpleegden meegedeeld dat het beloningsbeleid op een aantal onderdelen, ten voordele van de verpleegden, is aangepast. De verpleegden zijn dus tijdig op de hoogte gesteld van het nieuwe
beloningssysteem. Op grond van het nieuwe beleid wordt ziekengeld uitbetaald na twee weken ziekte, tot een maximale duur van drie maanden. Dit is niet in strijd met de Regeling beloningssysteem verpleegden, die overigens door de inrichting als niet
eigentijds wordt beschouwd. Voorts is het niet uitbetalen van loon bij geplande uitval van arbeid niet in strijd met hogere wet- of regelgeving. Uitgangspunt is dat verpleegden alleen een vergoeding voor dagbestedingsuren (zoals het verrichten van
arbeid, scholing of vrijwilligerswerk) krijgen als zij daadwerkelijk aanwezig zijn of als sprake is van ongeplande uitval van de arbeid en er geen mogelijkheid is van vervangende dagbesteding. Bij geplande uitval van arbeid kunnen verpleegden alsnog
een
beloning ontvangen door deel te nemen aan vervangende arbeid of aan andere dagbesteding. Dit wordt voor zover mogelijk aangeboden. Het heeft echter de voorkeur dat verpleegden hun vakantie afstemmen met de sluiting van hun werkplek. In klagers
behandelplan staat dat hij gedurende drie dagen per week zes uur per dag kan werken bij werkhal Delta en gedurende twee dagen per week zes uur per dag kan werken bij de fietsenwerkplaats. Rond het moment van inwerkingtreding van het nieuwe beleid heeft
klager vanwege een conflict geweigerd te werken bij werkhal Delta. Er was destijds geen vervangende arbeid beschikbaar. Sinds de inwerkingtreding van het nieuwe beleid is bij de fietsenwerkplaats in totaal twaalf uur aan arbeid uitgevallen. De overige
dagen waarop klager geen werkzaamheden heeft kunnen verrichten waren landelijk vastgestelde feestdagen. Overigens is na de uitspraak van de beroepscommissie met kenmerk 14/2126/TA besloten om de ‘ziekengeldregeling’ aan te passen.
3. De beoordeling
De raadsvrouw heeft de beroepscommissie verzocht de inlichtingen van de inrichting van 18 september 2014 buiten beschouwing te laten, omdat deze niet binnen de gestelde termijn zijn verstrekt. De beroepscommissie wijst dit verzoek af, nu de door haar
gestelde termijn van twee weken voor het verstrekken van nadere inlichtingen geen fatale termijn betreft.
Het beklag heeft betrekking op twee onderdelen van het op 1 maart 2014 in werking getreden beloningssysteem (opgenomen in hoofdstuk 18 van de huisregels van de Pompestichting). De wijziging van het beloningsbeleid is geen beslissing van het hoofd van
de
inrichting waartegen op grond van artikel 56 van de Bvt beklag open staat. Het betreft een algemene voor alle in de inrichting verblijvende verpleegden geldende regel en daartegen staat in beginsel geen beklag open. Dit uitgangspunt lijdt slechts
uitzondering, indien die algemene regel in strijd is met hogere wet- en/of regelgeving.
Ten aanzien van het onder a. genoemde onderdeel van het beloningssysteem – inhoudende dat in geval van ziekte van de verpleegde gedurende de eerste twee weken geen loon/ziekengeld wordt uitbetaald, tenzij de verpleegde vakantie-uren opneemt – overweegt
de beroepscommissie het volgende. Klager heeft ter zitting verklaard dat hij sinds de invoering van het nieuwe beloningsbeleid op 1 maart 2014 niet ziek is geweest. Dit brengt mee dat klager geen belang heeft bij zijn klacht omtrent de regeling van de
beloning bij ziekte. Gelet hierop zal de beroepscommissie het beroep ten aanzien van dit onderdeel ongegrond verklaren en de uitspraak van de beklagrechter op dit onderdeel met wijziging van de gronden bevestigen.
Overigens heeft de inrichting – zo blijkt uit de brief van 18 september 2014 – naar aanleiding van de uitspraak van de beroepscommissie van 3 september 2014 (met kenmerk 14/2126/TA) besloten:
- dat aan een patiënt, die zich conform de huisregels ziek meldt, 70% van het loon dat hij gedurende de laatste drie maanden gemiddeld heeft verdiend, wordt uitbetaald, en
- dat ‘ziekengeld’ dat sinds 1 maart 2014 niet is uitbetaald met terugwerkende kracht alsnog zal worden uitbetaald.
Ten aanzien van het onder b. genoemde onderdeel van het beloningssysteem overweegt de beroepscommissie het volgende. De regel inhoudende dat bij geplande uitval van arbeid geen loon wordt uitbetaald, tenzij de verpleegde vakantie-uren opneemt, is naar
het oordeel van de beroepscommissie niet in strijd met wet- en/of regelgeving van hogere orde. Een tbs-gestelde heeft op grond van artikel 46 van de Bvt geen recht op deelname aan arbeid. Wel heeft een verpleegde ingevolge artikel 46, tweede lid, van
de
Bvt recht op een vergoeding voor het verrichten van werkzaamheden. Echter, uit artikel 46 van de Bvt noch uit de Regeling beloningsysteem verpleegden noch uit enig ander wettelijk voorschrift volgt dat een verpleegde dient te worden betaald bij
(geplande) uitval van arbeid. Volledigheidshalve overweegt de beroepscommissie dat geen sprake is van strijd met het UVRM en het ESH, nog daargelaten dat de daarin opgenomen bepalingen met betrekking tot dit onderwerp geen een ieder verbindende
bepalingen zijn waaraan verpleegden rechten kunnen ontlenen. Gelet hierop zal het beroep ongegrond worden verklaard en zal de uitspraak van de beklagrechter op dit onderdeel worden bevestigd met aanvulling van de gronden.
De beroepscommissie hecht eraan op te merken dat van belang is dat verpleegden voldoende financiële middelen tot hun beschikking hebben om de kosten die zij maken in het kader van hun resocialisatie – bijvoorbeeld voor verlof – te kunnen opvangen. De
beroepscommissie gaat ervan uit dat het hoofd van de inrichting erop zal toezien dat er bij geplande uitval van arbeid daadwerkelijk voldoende vervangende arbeid of alternatieve dagbestedingsactiviteiten beschikbaar zullen zijn zodat de verpleegden
inkomsten kunnen verwerven door daaraan deel te nemen.
4. De uitspraak
De beroepscommissie verklaart het beroep ongegrond en bevestigt de uitspraak van de beklagrechter met wijziging van de gronden ten aanzien van onderdeel a. van het beloningsbeleid en met aanvulling van de gronden ten aanzien van onderdeel b. van het
beloningsbeleid.
Aldus gegeven door de beroepscommissie voornoemd, bestaande uit mr. G.L.M. Urbanus, voorzitter, mr. C.F. Korvinus en drs. J.E. Wouda, leden, in tegenwoordigheid van
mr. F.A. Groeneveld, secretaris, op 27 november 2014
secretaris voorzitter