De beleidsregels voor de langdurige zorg in 2020 zijn bekend. Voor de verpleeghuissector wordt verdere implementatie van het kwaliteitskader mogelijk gemaakt met een verhoging van de kwaliteitsbudgetten, een tariefherijking en een vergoeding voor niet beïnvloedbare factoren. Daarnaast kan de cliënt vanaf 2020 het vervoer naar de dagbesteding zelf vormgeven: met openbaar vervoer of eigen vervoer. Ook maakt de NZa meer mogelijk op het gebied van de thuiszorgtechnologie. Vanaf 2020 geldt één prestatieomschrijving voor alle digitale vormen van zorg of toezicht op afstand. In dit overzicht leest u meer over de wijzigingen.
Kwaliteitskader verpleeghuiszorg
De NZa heeft wijzigingen voor de bekostiging van verpleeghuiszorg in 2020 vastgesteld. Ook publiceert de NZa enkele (voorlopige) wijzigingen per 2021. Deze zijn bedoeld om verdere implementatie van het kwaliteitskader verpleeghuiszorg mogelijk te maken.
De volgende wijzigingen gelden in 2020 voor instellingen die zorg in natura leveren aan cliënten met een zorgprofiel vv 4 en hoger voor zover die zorg wordt geleverd in de vorm van zorg met verblijf in een instelling of volledig pakket thuis:
Deze wijzigingen lichten we hierna toe. Vervolgens gaan we in op de samenhang van de wijzigingen en geven we informatie die zorgaanbieders en zorgkantoren kunnen gebruiken bij het maken van de afspraken over het kwaliteitsbudget.
Verhoging kwaliteitsbudget
Het macro kwaliteitsbudget is voor 2020 verhoogd naar € 1.100 miljoen. Deze middelen zijn bedoeld om te gaan voldoen aan het kwaliteitskader verpleeghuiszorg. Net als in 2019 geldt hiervoor een lumpsumbekostiging. Zorginstellingen en zorgkantoren maken afspraken over de hoogte van het kwaliteitsbudget per instelling. De NZa controleert of het totaal aan afspraken de € 1.100 miljoen niet overschrijdt.
Zorgkantoren hebben hierbij een grote sturende rol en kunnen maatwerk leveren aan zorgaanbieders. Zij maken ook afspraken met zorgaanbieders over het mogelijk terugvorderen van middelen. De NZa houdt toezicht op de wijze waarop zorgkantoren deze rol invullen.
In 2021 wordt dit kwaliteitsbudget per instelling vervangen door een kwaliteitstoeslag met maximumtarief op de tarieven per prestatie. Dit is een tussenstap naar het eindperspectief waarbij alle kwaliteitsmiddelen in het integrale tarief zijn verwerkt. De NZa maakt nu al indicatieve toeslagen voor 2021 bekend. Zorgaanbieders en zorgkantoren kunnen hiermee in 2020 al gaan sturen op dit eindperspectief.
Tariefherijking
De tarieven voor zzp's en vpt's verpleging en verzorging met zorgzwaarte 4 t/m 10 zijn herijkt. De basis hiervoor is het kostenonderzoek uit 2018 dat de NZa in samenwerking met de gehele sector uitvoerde. Dankzij de herijking sluiten de tarieven beter aan op de kosten van zorg. Dat draagt bij aan de toegankelijkheid en betaalbaarheid. Ook legt dit de basis voor de landing van de kwaliteitsgelden in de tarieven.
De kwaliteitsmiddelen uit 2017 en 2018 (€ 435 miljoen) zijn opnieuw in de tarieven verwerkt. Ook de middelen voor Waardigheid en Trots (W&T) zijn opgenomen in de herijkte tarieven. De aparte prestaties en tarieven voor W&T zijn dus vervallen. Dit vermindert het aantal financieringsstromen en de administratieve lasten.
De minister heeft binnen het macro kwaliteitsbudget € 125 miljoen beschikbaar gesteld om eventuele negatieve herijkingseffecten voor zorgaanbieders te compenseren. Hierover hebben ZN en ActiZ afspraken gemaakt.
Niet-beïnvloedbare factoren
Niet-beïnvloedbare factoren zijn kostenverhogende omstandigheden waarop de zorgaanbieder geen invloed heeft. Voor 2020 gaat het om bovengemiddeld voorspeld verzuim van personeel in relatie met een locatie in (groot)stedelijk gebied en de sociaaleconomische status van de geografische wijk van een locatie van een zorgaanbieder.
De NZa heeft hiervoor bandbreedtetarieven vastgesteld. Deze bestaan uit een minimumtarief - de vergoeding voor de niet-beïnvloedbare factoren - en een verhoogd maximumtarief. De onderhandelingsruimte binnen de bandbreedte is gelijk aan die van de reguliere maximumtarieven. De bandbreedtetarieven zijn bedoeld voor zorg die geleverd is in hiervoor aangewezen postcodegebieden. Voor de overige postcodegebieden gelden de reguliere maximumtarieven. We blijven de ontwikkelingen in de niet-beïnvloedbare factoren monitoren.
Toelichting tariefberekening 2020 voor zzp en vpt vv4 t/m 10 en indicatieve kwaliteitstoeslagen 2021
De NZa heeft de wijzigingen in de tarieven voor 2020 en de indicatieve kwaliteitstoeslagen voor 2021 toegelicht in een rapport. Dit vindt u terug als bijlage 4 van de Beleidsregel prestatiebeschrijvingen en tarieven zorgzwaartepakketten en volledig pakket thuis 2020 (BR/REG-20124). Het rapport biedt nuttige informatie die zorgkantoren en zorgaanbieders kunnen gebruiken bij het maken van afspraken over de kwaliteitsbudgetten 2020, zoals de toekenning van de initiële kwaliteitsbudgetten door de zorgkantoren, de berekening van de compensatie voor negatieve herijkingseffecten en de sturing op het eindperspectief. De NZa faciliteert hiermee zorgaanbieders en zorgkantoren bij het maken van de afspraken over de kwaliteitsbudgetten.
Thuiszorgtechnologie
De NZa maakt meer mogelijk op het gebied van de thuiszorgtechnologie. Vanaf 2020 geldt één prestatieomschrijving voor alle digitale vormen van zorg of toezicht op afstand (BR/REG-20123). Deze prestatie is meer algemeen omschreven, zodat alle vormen van zorg of toezicht op afstand met digitale ondersteuning per 2020 hieronder kunnen vallen. Denk aan farmaceutische telezorg, zorg op afstand, personenalarmering en Googleglass-toepassing.
Zie ook onze Wegwijzer bekostiging digitale zorg 2020.
Vervoer
Vanaf januari 2019 hebben we in de beleidsregels duidelijker opgenomen dat vervoer per eigen vervoersmiddel van de cliënt en openbaar vervoer niet onder het bereik van de prestatie vervoer viel. Dit beperkte de ruimte die zorgaanbieders en zorgkantoren hadden om hierover afspraken te maken. Vanaf juli 2019 bieden wij die ruimte weer wel. Dit voorkomt onverwachte kosten voor de cliënt. Deze kan dan het vervoer naar de dagbesteding zelf vormgeven: met openbaar vervoer of eigen vervoer. Deze aanpassing wordt doorgevoerd met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2019.
In de Wlz staat niet hoe het vervoer naar dagbesteding moet plaatsvinden. VWS wil in samenwerking met de NZa, het Zorginstituut en veldpartijen nog in 2019 komen tot een voorstel voor een toekomstbestendig en doelmatig vervoersbeleid waarin ook de aanspraak op vervoer is geregeld.
Deeltijdverblijf
Vanaf 1 januari 2020 kunnen vv- en ghz-cliënten zorg ontvangen als deeltijdverblijf (dtv). De cliënten wonen dan deels thuis en deels in een instelling volgens een vast patroon. Thuis ontvangen zij zorg via het mpt en in de instelling via dtv. Hierdoor kunnen zij alvast wennen aan het verblijf in een instelling. Ook worden hiermee mantelzorgers ontzien (BR/REG-20124).
Budgettair Kader Wlz
De minister van VWS heeft naar aanleiding van het mei-advies van de NZa besloten om het budgettair kader Wlz 2019 te verhogen met € 410 miljoen. Daarnaast reserveert de minister € 60 miljoen voor de benodigde manoeuvreerruimte op landelijk niveau. De NZa verdeelt de € 410 miljoen over de Wlz-uitvoerders waar volgens de prognoses uit het mei-advies een tekort dreigt. In augustus 2019 adviseert de NZa de minister opnieuw over de benutting van het budgettair kader en de inzet van de gereserveerde middelen.
Daarnaast heeft de minister het Wlz-kader voor 2018 opgehoogd, zodat alle overproductie uit 2018 vergoed kan worden bij de nacalculatie. Ook is in de voorlopige kaderbrief 2020 het kader voor 2020 bekend gemaakt. De NZa heeft dit kader verdeeld over de zorgkantoorregio's, zodat zorgkantoren daarmee de inkoop kunnen starten. De NZa heeft de aanpassingen in het budgettair kader voor de jaren 2018, 2019 en 2020 verwerkt in de beleidsregels: