Beleidsregel
Een aantal verdragen inzake sociale zekerheid bevat,
evenals Verordening (EG) nr. 883/2004, een regeling met betrekking tot het in aanmerking
nemen van tijdvakken van wonen of werken voor 1957 en/of het in aanmerking nemen van
tijdvakken van het huwelijk waarin de man verzekerd was en de vrouw op het grondgebied van
een andere verdragsstaat woonde. De SVB beschouwt deze tijdvakken niet als echte tijdvakken
van verzekering (vgl. Deel II, Bijzonderheden voor de toepassing van de AOW, SB2154). Een
uitzondering geldt ten aanzien van enkele verdragen waarin uitdrukkelijk is geregeld dat de
vrouw van een AOW-verzekerde met haar echtgenoot is meeverzekerd.
Blijkens de arresten van het Hof van Justitie EU in de zaak De Wit en de zaken
Grahame en Hollanders moesten tijdvakken waarin voor 1957 arbeid buiten Nederland is
verricht, vóór de inwerkingtreding van Verordening (EG) nr. 883/2004 worden gehonoreerd als
ware sprake van arbeid verricht in Nederland indien de buiten Nederland verrichte arbeid
leidde tot aansluiting bij de Nederlandse sociale zekerheid. De bepalingen in Verordening
(EG) nr. 883/2004 zijn daarom ten opzichte van de voorgaande verordening aangepast (zie ook
Deel II, Bijzonderheden voor de toepassing van de AOW, SB2154). Naar het oordeel van de SVB
hebben de arresten van het Hof van Justitie EU geen betrekking op bilaterale verdragen
inzake sociale zekerheid. Deze arresten zijn immers met name gemotiveerd met een verwijzing
naar het beginsel van vrij verkeer van personen binnen de EU. Dit beginsel vormt geen
onderdeel van de rechtsorde welke wordt beheerst door de bilaterale verdragen.
De SVB past de bepalingen inzake huwelijkse tijdvakken in de bilaterale verdragen
inzake sociale zekerheid sexe-neutraal toe. Voor zover een verdrag de toepassing van die
bepalingen beperkt tot gehuwde personen, weduwen en weduwnaars worden ze door de SVB ook
toegepast op personen die gescheiden zijn. Bij de verhoging van rechtens onaantastbaar
geworden uitkeringen of de toekenning van uitkeringen in verband met deze beleidswijziging
wordt een terugwerkende kracht gehanteerd van een jaar, behoudens in bijzondere gevallen
waarin sprake is van hardheid (zie ook Deel I, Terugwerkende kracht van meer dan een jaar,
SB1070).
Ongehuwd samenwonenden worden voor de toepassing van de
betreffende bepalingen niet met gehuwden gelijkgesteld. Tijdvakken van geregistreerd
partnerschap worden als huwelijkstijdvakken beschouwd.
Tijdvakken gelegen
voor 1957 kunnen alleen worden gehonoreerd in het AOW-pensioen of de AOW-toeslag als zij
niet samenvallen met tijdvakken van verzekering vervuld krachtens de wetgeving van een
andere verdragsstaat. Evenals het geval is bij de overeenkomstige regels in Verordening (EG)
nr. 883/2004 slaat de SVB hierbij geen acht op tijdvakken van vrijwillige verzekering (zie
Deel II, Vrijwillige verzekering, SB2155).
Voor de toepassing van het
bilaterale verdrag met Marokko geldt het volgende. Het verdrag zoals dat gold tot 1 november
2004 hield nog geen rekening met het zelfstandige pensioenrecht van de gehuwde vrouw dat op
1 april 1985 in de AOW is ingevoerd. Onder dit verdrag was het daarom uitsluitend mogelijk
om huwelijkse tijdvakken te honoreren in het ouderdomspensioen van de man. Wel werd het
gedeelte van zijn ouderdomspensioen dat op huwelijkse tijdvakken was gebaseerd, betaalbaar
gesteld aan zijn vrouw. Het gevolg was dat als een gehuwde vrouw weduwe werd of ging
scheiden, zij niet langer in aanmerking kwam voor ouderdomspensioen. Op grond van verdrag
met Marokko zoals dat geldt vanaf 1 november 2004, heeft een vrouw die gehuwd is geweest wél
zelfstandig recht op huwelijkse tijdvakken. De SVB hanteert het beleid dat een
ouderdomspensioen dat is ingetrokken in verband met echtscheiding of overlijden, op grond
van de nieuwe verdragstekst kan herleven met ingang van de datum waarop deze tekst in
werking is getreden (1 november 2004).
Uit de uitspraak van 2 december
2005 blijkt dat de Centrale Raad van Beroep de hiervoor beschreven handelwijze
onderschrijft.
Grondslag
De tekst van de beleidsregels internationaal is afgesloten naar de stand van de wetgeving en jurisprudentie op 1 mei 2012. De tekst van de overige delen van de beleidsregels (het deel AOW, Anw, AKW, Remigratiewet, MKOB, TOG, TAS en TNS, en de delen Awb en Overige onderwerpen) is niet aangepast.
Besluit beleidsregels internationaal SVB 2012