Nummer 24/41191/GA
Betreft [klager]
Datum 21 maart 2025
Uitspraak van de beroepscommissie van de RSJ op het beroep van
[klager] (hierna: klager)
1. De procedure
Klager heeft beklag ingesteld tegen:
-
de beslissing van 19 maart 2024 tot wijziging van zijn belminuten van vijftien naar tien minuten per dag;
-
de omstandigheid dat zijn Telio op acht minuten staat.
De beklagrechter bij de Penitentiaire Inrichting (PI) Krimpen aan den IJssel heeft op 30 mei 2024 klager niet-ontvankelijk verklaard in beklag a. (IJ‑2024-438). De uitspraak van de beklagrechter is bijgevoegd.
Klagers raadsvrouw, mr. D.N.A. Brouns, heeft namens klager beroep ingesteld tegen deze uitspraak.
De beroepscommissie heeft klager, zijn raadsvrouw en de directeur van de PI Krimpen aan den IJssel (hierna: de directeur) in de gelegenheid gesteld hun standpunten schriftelijk (nader) toe te lichten.
2. De standpunten in beroep
Standpunt van klager
De beperking qua beltijden maakt een (te) ernstige inbreuk op zijn contact met de buitenwereld. Dat is sowieso al moeilijk vanwege zijn status als gedetineerde met een vlucht‑ en/of maatschappelijk risico (GVM). Dat had moeten worden meegenomen in de beslissing van de beklagrechter.
Het beklag is ook gericht tegen het feit dat klager maar aan acht minuten in plaats van tien minuten komt. Dat blijkt uit de uitdraaien van Telio. De beklagrechter heeft hierover niet beslist.
Standpunt van de directeur
De directeur sluit zich aan bij de uitspraak van de beklagcommissie.
3. De beoordeling
Beklag a.
Ontvankelijkheid van klager in zijn beklag
Het beklag is gericht tegen de memo van 19 maart 2024 waarin de dagelijkse belduur van alle GVM’ers in de PI Krimpen aan den IJssel is gewijzigd van vijftien naar tien minuten per dag. De beklagrechter heeft geoordeeld dat dit een algemene regel is waartegen gedetineerden niet kunnen klagen. De beroepscommissie is echter van oordeel dat er sprake is van een (collectieve) beslissing. Het wijzigen van de belduur houdt een wijziging in van de (set van) GVM-maatregelen van individuele gedetineerden. Dat brengt een beklagwaardige beslissing met zich mee en kan niet worden aangemerkt als een algemene regel.
Gelet op het voorgaande zal de beroepscommissie de uitspraak van de beklagrechter vernietigen en klager alsnog ontvankelijk verklaren in beklag a. De beroepscommissie zal dit beklag als eerste en enige instantie inhoudelijk beoordelen.
Inhoudelijke beoordeling
De directeur heeft het aantal belminuten gewijzigd, om dit in lijn te brengen met de GVM‑circulaire (van 8 juli 2021). Een nadere motivering geeft de directeur niet.
In de GVM-circulaire staat dat de directeur ten aanzien van een GVM’er een sluitend en samenhangend pakket aan maatregelen oplegt. De beroepscommissie overweegt dat de directeur daarbij een individuele belangenafweging maakt waarbij hij maatwerk toepast. Bij de GVM‑circulaire is een leidraad van samenhangende GVM-maatregelen bijgevoegd, die volgens de Minister voor Rechtsbescherming een samenhangend en effectief pakket aan maatregelen vormt. In die leidraad is opgenomen de maatregel ‘Belduur beperken tot maximaal tien minuten per dag’. Daarbij wordt de volgende toelichting gegeven:
“Beperking van de belduur is nodig om het uitluisteren met de beschikbare middelen te laten plaatsvinden: de personele capaciteit die nodig is om gesprekken te beluisteren en indien nodig schriftelijk uit te werken en te vertalen. Als basiskader hanteren we tien minuten per dag. Op grond van de Pbw heeft een gedetineerde recht op minimaal tien minuten bellen per week. De directeur kan op grond van inhoudelijke overwegingen of bedrijfsvoering redenen (zoals de beschikbare capaciteit van het Bureau Inlichtingen en Veiligheid (BIV)) het aantal minuten beperken tot tien minuten per week. Voor het vertalen van de gesprekken wordt gebruik gemaakt van een vertaaldienst waar een mantelcontract mee is afgesloten.”
De motivering van de directeur dat hij met de beslissing het aantal belminuten in lijn brengt met de GVM-circulaire is niet navolgbaar. Uit de GVM-circulaire blijkt niet dat GVM’ers slechts recht hebben op tien minuten bellen per dag, zoals de directeur in de beslissing stelt. De GVM‑circulaire sluit niet uit dat gedetineerden, binnen een samenhangend en effectief pakket aan maatregelen, méér dan tien minuten per dag mogen bellen. De directeur kan het aantal belminuten van een gedetineerden beperken tot tien op grond van inhoudelijke overwegingen (over de betreffende gedetineerde) of redenen die verband houden met bedrijfsvoering (zoals de capaciteit van het BIV van het uitluisteren van de opgenomen gesprekken).
Gelet op het voorgaande is de beslissing van de directeur onvoldoende gemotiveerd. De beroepscommissie zal daarom beklag a. gegrond verklaren. Zij zal ook de beslissing van de directeur – voor zover in dit beklag en beroep aan de orde – vernietigen en de directeur opdragen om een nieuwe beslissing te nemen met inachtneming van deze uitspraak binnen een termijn van twee weken na ontvangst daarvan. De beroepscommissie ziet geen aanleiding om aan klager een tegemoetkoming toe te kennen.
Beklag b.
Uit het klaagschrift blijkt dat klager ook beklag heeft ingesteld tegen de omstandigheid dat “zijn Telio op acht minuten staat” (beklag b.). De beklagcommissie heeft hier niet op beslist. De beroepscommissie zal dit beklag zelf alsnog inhoudelijk beoordelen.
Klager schrijft in het klaagschrift dat “zijn Telio sinds 1 april 2024 op acht minuten staat”. Hij heeft dit aangegeven bij het personeel. Hij kreeg op 4 april 2024 de reactie dat “het gewoon klopt”. De beroepscommissie begrijpt dat klager meent dat zijn maximale aantal minuten op Telio staat ingesteld op acht minuten. Hij heeft verzocht om een oplossing voor dit probleem. Het personeel heeft dit uitgezocht en laten weten dat het aantal belminuten wel klopt (en dus tien minuten is). Tegen deze beslissing klaagt klager.
Volgens klager zou uit de uitdraai blijken dat zijn Telio op acht minuten staat ingesteld. Daar is echter te zien dat klager regelmatig ruim negen minuten per dag belt. Het is dus niet aannemelijk geworden dat klagers Telio op acht minuten staat ingesteld en de beslissing is daarom niet onredelijk of onbillijk. De beroepscommissie zal het beklag ongegrond verklaren.
4. De uitspraak
De beroepscommissie verklaart het beroep inzake beklag a. gegrond, vernietigt de uitspraak van de beklagrechter, verklaart klager alsnog ontvankelijk in dit beklag en verklaart dit beklag gegrond. Zij vernietigt de beslissing waarover is geklaagd – voor zover in dit beklag en beroep aan de orde – en draagt de directeur op een nieuwe beslissing te nemen met inachtneming van haar uitspraak binnen een termijn van twee weken na ontvangst daarvan. De beroepscommissie kent klager geen tegemoetkoming toe.
De beroepscommissie verklaart beklag b. ongegrond.
Deze uitspraak is op 21 maart 2025 gedaan door de beroepscommissie, bestaande uit
mr. M. Iedema, voorzitter, mr. dr. R.S.T. Gaarthuis en mr. S.M. Krans, leden, bijgestaan door mr. A. Laagland, secretaris.
secretaris voorzitter