Nummer 24/40454/GB
Betreft [klager]
Datum 2 september 2024
Uitspraak van de beroepscommissie van de RSJ op het beroep van
[klager] (hierna: klager)
1. De procedure
Klager heeft een verzoek gedaan tot overplaatsing naar het huis van bewaring (HVB) (meer specifiek de extrazorgvoorziening (EZV)) van de Penitentiaire Inrichtingen (PI) Zwolle of tot plaatsing in een Justitiële Jeugdinrichting (JJI).
De (toenmalig) Minister voor Rechtsbescherming (hierna: verweerder) heeft dat verzoek op 26 april 2024 afgewezen.
Klagers raadsvrouw, mr. P.M. Breukink, heeft namens klager beroep ingesteld tegen deze beslissing.
De beroepscommissie heeft klager, zijn raadsvrouw en verweerder in de gelegenheid gesteld hun standpunten schriftelijk (nader) toe te lichten.
2. De standpunten in beroep
Standpunt van klager
Gelet op klagers kwetsbaarheid is het voor hem van groot belang dat hij in een JJI of op een bijzondere zorgafdeling van de PI Zwolle wordt geplaatst, zodat zijn moeder hem kan bezoeken. Dat kan nu niet, gelet op de grote afstand tussen de woonplaats van klagers moeder en de locatie De Schie te Rotterdam. Het is in het belang van klagers mentale toestand dat zijn moeder hem in ieder geval wekelijks kan bezoeken.
Opvallend is dat er geplaatst wordt zoals het de Dienst Individuele Zaken uitkomt. Klagers raadsvrouw kan meerdere voorbeelden geven van plaatsingen ver buiten het arrondissement van vervolging. Daarom is artikel 24 van de Regeling selectie, plaatsing en overplaatsing van gedetineerden ook geen verplicht voorgeschreven regel.
Klager is een uitermate kwetsbare jongeman die het merendeel van zijn leven in jeugdinstellingen en JJI’s heeft verbleven. Aan klager was eerder een onvoorwaardelijke PIJ-maatregel opgelegd. De PIJ-maatregel is een behandelmaatregel voor jongeren waarbij sprake is van een ontwikkelingsstoornis of psychische aandoening. Klager is vanwege zijn verstandelijke beperking, ADHD en PDD-NOS zeer kwetsbaar en beïnvloedbaar. Uit de overgelegde Pro Justitia-rapportage en het reclasseringsadvies volgt dat hij een kwetsbare jongen is met een belast verleden. Het is ook juist klagers kwetsbaarheid die heeft gemaakt dat hij laatstelijk werd verpleegd en behandeld onder een PIJ-maatregel, waarbij duidelijke werkafspraken zijn gemaakt over de wijze van begeleiding en benadering, die altijd met twee professionals moet zijn. Dat is niet gebeurd en mede daardoor heeft het delict, waarvan klager wordt verdacht, kunnen plaatsvinden.
Slechts een overplaatsing naar een extrazorgvoorziening (EZV) is niet voldoende voor het waarborgen van klagers (mentale) gezondheid. Juist wanneer klager regelmatig contact heeft met een zorgverlener en met zijn familie, leidt dat tot rust en stabiliteit.
Standpunt van verweerder
Namens klager is verzocht om hem op de EZV van de PI Zwolle of in een JJI te plaatsen. De directeur is beslissingsbevoegd ten aanzien van een plaatsing op de EZV en plaatsing in een JJI wordt niet door verweerder, maar door de officier van justitie bepaald.
Met betrekking tot wat klagers raadsvrouw schetst omtrent klagers kwetsbaarheid, geven de gedragsdeskundigen vanuit het psycho-medisch overleg en de vrijhedencommissie van de locatie De Schie aan dit niet te herkennen. De rapportages die in beroep zijn overgelegd zijn beide enkele jaren oud en niet meer actueel.
Klagers moeder is nog niet bij klager op bezoek geweest. Het is niet duidelijk waarom zij klager niet kan bezoeken en of er wellicht sprake is van een medische beperking. Klagers vader heeft klager wel bezocht.
3. De beoordeling
Klager verblijft op dit moment in het HVB van de locatie De Schie te Rotterdam. Hij wil graag worden overgeplaatst naar het HVB – meer specifiek de EZV – van de PI Zwolle of in een JJI worden geplaatst.
Uit klagers meest recente registratiekaart volgt dat er op 18 juli 2024 uitspraak in zijn strafzaak is gedaan en dat hem een tbs-maatregel is opgelegd. Klager is nu een zogenoemde ‘tbs-passant’.
Plaatsing in een JJI
In artikel 8, eerste lid, aanhef en onder a., van de Beginselenwet justitiële jeugdinrichtingen is bepaald dat een JJI bestemd is voor – kort gezegd – personen die minderjarig waren tijdens het plegen van het delict en personen die voorlopig zijn gehecht, voor zover zij nog geen 23 jaar waren tijdens het plegen van het delict en de officier van justitie voornemens is te vorderen dat het adolescentenstrafrecht wordt toegepast. De beroepscommissie maakt uit de reactie op het beroepschrift op dat de officier van justitie dat laatste in klagers geval niet voornemens was. Klagers verzoek om in een JJI te worden geplaatst kon ten tijde van de bestreden beslissing reeds daarom worden afgewezen.
Klager is nu tbs-passant en dat betekent dat hij op grond van artikel 9, tweede lid, aanhef en onder f, van de Penitentiaire beginselenwet in een HVB moet worden geplaatst. Ook bij de huidige stand van zaken kan een plaatsing in JJI dus niet aan de orde zijn.
Overplaatsing naar de PI Zwolle
De beroepscommissie begrijpt dat klager graag bezoek zou willen ontvangen van zijn moeder. Klager heeft de bezoekproblemen echter alleen toegelicht door het benoemen van de reisafstand van zijn moeder. Daarmee is het nog niet duidelijk geworden waarom het voor haar op dit moment te lastig is om klager te bezoeken.
Verder geldt dat een beslissing tot plaatsing op de EZV aan de directeur van de inrichting is voorbehouden.
Conclusie
Gelet op het voorgaande en bij afweging van alle in aanmerking komende belangen, kan de bestreden beslissing niet als onredelijk of onbillijk worden aangemerkt. De beroepscommissie zal het beroep daarom ongegrond verklaren.
4. De uitspraak
De beroepscommissie verklaart het beroep ongegrond.
Deze uitspraak is op 2 september 2024 gedaan door de beroepscommissie, bestaande uit
mr. J.M.C. Louwinger-Rijk, voorzitter, mr. F.H.J. van Gaal en mr. M.F.A. van Pelt, leden, bijgestaan door mr. M. Olde Keizer, secretaris.
secretaris voorzitter