Nummer 23/36593/GB
Betreft [klager]
Datum 3 april 2024
Uitspraak van de beroepscommissie van de RSJ op het beroep van
[klager] (hierna: klager)
1. De procedure
De Minister voor Rechtsbescherming (hierna: verweerder) heeft op 22 augustus 2023 beslist klager over te plaatsen naar de gevangenis van de Penitentiaire Inrichting (PI) Vught.
Klager heeft daartegen bezwaar ingesteld. Verweerder heeft op 29 september 2023 het bezwaar ongegrond verklaard.
Klagers raadsman, mr. D.C.D. Newoor, heeft namens klager beroep ingesteld tegen deze beslissing.
De beroepscommissie heeft klager, zijn raadsman en verweerder in de gelegenheid gesteld hun standpunten schriftelijk (nader) toe te lichten.
De beroepscommissie heeft kennisgenomen van het beroepschrift en de overige stukken.
2. De standpunten in beroep
Standpunt van klager
De beslissing is onvoldoende gemotiveerd en onredelijk en onbillijk. Er is geen rekening gehouden met klagers persoonlijke omstandigheden.
Door de plaatsing in de PI Vught kan klagers familie niet op bezoek komen. Zijn familie is afhankelijk van het openbaar vervoer. De reistijd van hun adres in Rotterdam naar de PI Vught is enkele reis 2,5 tot 3 uur. Klagers moeder en zusje verkeren in verminderde medisch-fysieke toestand, waardoor zij niet in staat zijn een dergelijke reis te maken.
Klager heeft nog een aanzienlijk strafrestant (tot 11 februari 2026), dus er is nog voldoende tijd voor zijn familie op hem te bezoeken. Hij is verstoken van bezoek. Klager verwijst naar RSJ 26 juli 2022, 22/27092/GB. Het is voor klager van groot belang om de relatie met zijn familie te behouden voor zijn terugkeer in de maatschappij. Dit was eerder een reden om hem uit de PI Ter Apel over te plaatsen naar de PI Krimpen aan den IJssel.
Op 15 maart 2023 is in de PI Krimpen aan den IJssel op klagers afdeling (twee deuren verderop) een medegedetineerde om het leven gebracht door een andere medegedetineerde. Het slachtoffer was reeds bekend met problemen en de medewerkers hadden zorgen geuit, maar er is nooit ingegrepen. Na dit incident waren alle gedetineerden op de afdeling extra alert, waardoor de sfeer grimmig was. Dat klager in een vechtpartij is beland in de PI Krimpen aan den IJssel, is een gevolg van de grimmige sfeer naar aanleiding van het incident op 15 maart 2023.
In de PI Vught is de sfeer eveneens grimmig. Er is een medegedetineerde lichtgewond geraakt na een steekincident. Klager maakt zich zorgen om zijn veiligheid in de PI Vught.
Mocht de situatie van klager onhoudbaar zijn in de locatie De Schie, te Rotterdam of de PI Krimpen aan den IJssel, zijn er nog andere mogelijkheden. De locatie Hoogvliet te Rotterdam, het Detentiecentrum (DC) Rotterdam en de PI Haaglanden hebben een veel kortere reistijd- en afstand.
Klager verzoekt om het beroep mondeling te mogen toelichten en om aan hem een schadevergoeding toe te kennen.
Standpunt van verweerder
Verweerder heeft de bestreden beslissing en de onderliggende stukken toegestuurd, maar daarbij geen inhoudelijke reactie gegeven.
3. De beoordeling
Klager heeft verzocht het beroep mondeling te mogen toelichten. Dit verzoek is niet onderbouwd, terwijl de stukken voldoende informatie bevatten om het beroep te kunnen beoordelen. De beroepscommissie wijst het verzoek daarom af.
De plaatsing uit de PI Krimpen aan den IJssel
Klager verbleef in de gevangenis van de PI Krimpen aan den IJssel. Op 22 augustus 2023 is hij overgeplaatst naar de gevangenis van de PI Vught, omdat hij heeft gevochten met een medegedetineerde en daarmee de orde, rust en veiligheid in de inrichting heeft verstoord.
Uit het selectieadvies volgt dat klager een disciplinaire staf heeft gekregen, wegens geweld jegens een medegedetineerde en het personeel. Er vond een worsteling plaats tussen klager en een medegedetineerde. Klager verzette zich tegen het personeel. Hij deed dreigende uitspraken naar de medegedetineerde. Na afloop van de straf heeft klager een individueel programma gekregen, vanwege de spanningen tussen hem en medegedetineerden op de afdeling en om escalatie te voorkomen. Hij was niet meer hanteerbaar op de afdeling. Interne overplaatsing was niet mogelijk. Op afdeling CD kent hij mensen en hij is eerder weggeplaatst van afdeling A. Daarom heeft de directeur van de PI Krimpen aan den IJssel verzocht om overplaatsing.
Gelet op het voorgaande, is de beroepscommissie van oordeel dat verweerder in redelijkheid heeft kunnen beslissen om klager uit de PI Krimpen aan den IJssel te plaatsen.
De plaatsing in de PI Vught
De beroepscommissie begrijpt dat klager liever was overgeplaatst naar de locatie De Schie, de locatie Hoogvliet, het DC Rotterdam of de PI Haaglanden. In het bezwaarschrift heeft klager deze voorkeursinrichtingen niet genoemd. Verweerder heeft in de beslissing op bezwaar wel overwogen dat de wachtlijsten in de regio Rotterdam lang zijn en klager daarom niet in dat arrondissement of een aanpalend arrondissement kon worden geplaatst. Verweerder was dus op de hoogte van klagers voorkeur voor een inrichting in de regio Rotterdam.
De beroepscommissie overweegt allereerst dat de PI Haaglanden alleen een Penitentiair Psychiatrisch Centrum en een Justitieel Centrum voor Somatische Zorg heeft. Het DC Rotterdam heeft slechts een huis van bewaring (HVB). De locatie Hoogvliet heeft alleen een Inrichting voor Stelselmatige Daders, een HVB en een Beperkt Beveiligde Afdeling. In deze inrichtingen had klager dus niet geplaatst kunnen worden.
Op grond van artikel 25, zevende lid, van de Regeling selectie, plaatsing en overplaatsing van gedetineerden (hierna: de Regeling) wordt een gedetineerde die tot een gevangenisstraf is veroordeeld, in beginsel in het arrondissement van vestiging geplaatst. Als in dat arrondissement geen gevangenis is aangewezen of als daar geen plaats beschikbaar is, dan wordt de gedetineerde in een aanpalend arrondissement geplaatst. Gedetineerden die in het plusprogramma verblijven krijgen voorrang.
Klagers vestigingsadres ligt in het arrondissement Rotterdam. De PI Vught ligt niet in dit arrondissement of in een aanpalend arrondissement, terwijl de locatie De Schie en de PI Dordrecht wel in dit arrondissement liggen. De bestreden beslissing is dus niet conform de Regeling.
Klager heeft daarnaast onweersproken gesteld dat hij is verstoken van bezoek in de PI Vught. Volgens vaste jurisprudentie moet dat voor verweerder in beginsel reden vormen om hem over te plaatsen.
Klager kon niet worden geplaatst in locatie De Schie, omdat hij al eerder door zijn eigen toedoen uit de locatie De Schie is geplaatst. Verweerder heeft echter geen omstandigheden aangevoerd die zich verzetten tegen klagers (plaatsing op de wachtlijst voor een) overplaatsing naar de PI Dordrecht. De einddatum van klagers detentie is pas 11 februari 2026.
Gelet op het voorgaande en bij afweging van alle in aanmerking komende belangen, moet de bestreden beslissing als onredelijk en onbillijk worden aangemerkt. De beroepscommissie zal het beroep daarom gegrond verklaren en de bestreden beslissing vernietigen. Zij zal verweerder opdragen een nieuwe beslissing te nemen met inachtneming van deze uitspraak binnen een termijn van twee weken na ontvangst daarvan.
Nu klager van 22 augustus 2023 tot en met de datum waarop verweerder een nieuwe beslissing moet nemen, ten onrechte in de gevangenis van de PI Vught heeft verbleven en hij in de PI Vught is verstoken van bezoek, zal de beroepscommissie hem een tegemoetkoming toekennen van €320,-.
4. De uitspraak
De beroepscommissie verklaart het beroep gegrond en vernietigt de bestreden beslissing. Zij draagt verweerder op een nieuwe beslissing te nemen met inachtneming van deze uitspraak binnen een termijn van twee weken na ontvangst daarvan. Zij kent aan klager een tegemoetkoming toe van €320,-.
Deze uitspraak is op 3 april 2024 gedaan door de beroepscommissie, bestaande uit
mr. A. Jongsma, voorzitter, mr. J.M.C. Louwinger-Rijk en mr. F. Sieders, leden, bijgestaan door mr. A. Laagland, secretaris.
secretaris voorzitter