Nummer 22/27695/GA
Betreft [Klager]
Datum 17 oktober 2023
Uitspraak van de beroepscommissie van de RSJ op het beroep van [Klager] (hierna: klager)
1. De procedure
Klager heeft beklag ingesteld tegen het niet aanbieden van passende arbeid in verband met zijn stofallergie en tegen het feit dat hij ingesloten wordt tijdens de voor de arbeid bestemde uren.
De beklagcommissie bij de Penitentiaire Inrichting (PI) Grave heeft op 2 juni 2022 het beklag ongegrond verklaard (GO-2022-313). De uitspraak van de beklagcommissie is bijgevoegd.
Klagers raadsman, mr. M.A. Prins, heeft namens klager beroep ingesteld tegen deze uitspraak.
De beroepscommissie heeft klager, zijn raadsman en de directeur van de PI Grave (hierna: de directeur) in de gelegenheid gesteld hun standpunten schriftelijk (nader) toe te lichten.
2. De standpunten in beroep
Standpunt van klager
Door de medische dienst van een eerdere inrichting waar klager verbleef, de locatie Esserheem te Veenhuizen, zijn bij klager meerdere allergieën vastgesteld, waaronder een stofallergie. Klager is in verband met zijn allergieën in de locatie Esserheem te Veenhuizen partieel arbeidsongeschikt verklaard en kreeg vervangende arbeid aangeboden. Toen geen vervangende arbeid meer beschikbaar was, kon hij op zijn cel verblijven met de deur open. Klager verblijft sinds 14 april 2022 in de PI Grave. De medische dienst van de PI Grave is op de hoogte van klagers allergieën. Klager wil graag deelnemen aan de arbeid, maar de arbeidszalen zijn in de PI Grave, anders dan de directeur stelt, absoluut niet stofarm. Klager wordt in de PI Grave geen vervangende arbeid aangeboden. Ook wordt hij ingesloten tijdens de voor de arbeid bestemde uren.
Klager is aangeboden om met een stofmasker, een stofbril en medicatie de werkzaamheden uit te voeren. Klager heeft in de locatie Esserheem te Veenhuizen geprobeerd te werken met een stofmasker en een stofbril, maar dat bleek geen langdurige of werkbare oplossing. Ook de medicatie tegen de stofallergie werkte niet. Klager ziet er dan ook niet het nut van in om dit in de PI Grave nog een keer te proberen en hij begrijpt niet waarom hem geen vervangende arbeid kan worden aangeboden. De keuken gaat in juli 2022 weer open en dan zou klager hier ook graag gaan werken. Bovendien zou een baantje als reiniger juist geschikt zijn, nu het schoonmaakwerk dagelijks plaatsvindt en klager hierdoor als reiniger naar verwachting niet met veel stof in aanraking zal komen.
Klager betwist tot slot dat hij slechts éénmaal voor ongeveer een kwartier heeft geprobeerd te werken op de arbeidszaal. Hij heeft het juist meermalen geprobeerd. Steeds kreeg hij veel last van zijn longen en heeft hij eerder moeten stoppen, waarna hij nog langdurig last heeft gehad van zijn longen.
Standpunt van de directeur
Klager is op 12 juli 2022 overgeplaatst naar een andere afdeling, waar hij werkzaamheden verricht in de keuken. De directeur persisteert voor het overige bij zijn eerder ingenomen standpunt, dat er in de kern op neerkomt dat er voldoende inspanningen zijn geleverd om klager te laten werken. De arbeidszalen in de PI Grave waren in de relevante periode stofarm en niettemin is klager maar één keer (kortdurend) naar de arbeid gegaan. Aan klager zijn bovendien een stofbril en stofmasker aangeboden, naast medicatie en een motiverend gesprek met de werkmeester. Tot slot is relevant dat de medische dienst klager niet arbeidsongeschikt heeft bevonden.
3. De beoordeling
Met betrekking tot het niet aanbieden van passende arbeid aan klager is de beroepscommissie van oordeel dat de beklagcommissie dit beklagonderdeel terecht ongegrond heeft verklaard. De beroepscommissie overweegt daarbij aanvullend nog het volgende.
Klager heeft te kennen gegeven het nut van het proberen van een stofmasker, een stofbril en/of medicatie niet in te zien, aangezien dit in de locatie Esserheem te Veenhuizen niet tot het gewenste resultaat had geleid. Naar het oordeel van de beroepscommissie kon van de directeur niet worden verlangd om klager per direct andersoortige arbeid aan te bieden, alvorens te onderzoeken of klager onder bepaalde omstandigheden wél de werkzaamheden op de arbeidszalen kon verrichten. Zoals de beklagcommissie ook heeft overwogen, kunnen (de werkzaamheden op) de arbeidszalen in de PI Grave immers anders zijn dan in de locatie Esserheem te Veenhuizen. Doordat klager er niet voor open stond om een stofmasker, een stofbril en/of medicatie te proberen, kon ook niet worden uitgesloten dat het verrichten van de werkzaamheden op de arbeidszalen door klager (in redelijkheid) wél mogelijk was. De beroepscommissie zal het beroep daarom in zoverre ongegrond verklaren.
Met betrekking tot het insluiten van klager tijdens de voor de arbeid bestemde uren overweegt de beroepscommissie dat nu klager (nog) geen aangepaste arbeid behoefde te worden aangeboden, het niet deelnemen aan de arbeid van klager een eigen keuze betrof. Indien een gedetineerde niet deelneemt aan de arbeid, wordt hij ingesloten. Dit betreft een algemene in de inrichting geldende regel waartegen geen beklag openstaat, tenzij sprake is van strijd met hogere wet- of regelgeving. Daarvan is in dit geval geen sprake. De beroepscommissie zal daarom de uitspraak van de beklagcommissie in zoverre vernietigen en klager alsnog niet-ontvankelijk verklaren in dit beklagonderdeel.
4. De uitspraak
De beroepscommissie verklaart het beroep ongegrond en bevestigt de uitspraak van de beklagcommissie voor zover deze ziet op het niet aanbieden van passende arbeid, met aanvulling van de gronden.
De beroepscommissie vernietigt de uitspraak van de beklagcommissie voor zover deze ziet op het insluiten van klager tijdens de voor de arbeid bestemde uren, en verklaart klager alsnog niet-ontvankelijk in dit beklagonderdeel.
Deze uitspraak is op 17 oktober 2023 gedaan door de beroepscommissie, bestaande uit mr. A. van Holten, voorzitter, mr. W.S. Korteling en mr. J.T.W. van Ravenstein, leden, bijgestaan door mr. S.F.J.H. Niederer, secretaris.
secretaris voorzitter