Nummer 22/30904/GM
Betreft [Klager]
Datum 3 juli 2023
Uitspraak van de beroepscommissie van de RSJ op het beroep van
[Klager] (hierna: klager)
1. De procedure
Klagers raadsman, mr. M. Broere, heeft beroep ingesteld tegen het medisch handelen van de inrichtingsarts van de Penitentiaire Inrichting (PI) Ter Apel (hierna: de inrichtingsarts). Klager beklaagt zich erover dat de inrichtingsarts een cyste op zijn hoofd heeft verwijderd, waarbij hij tijdens en na het verwijderen verschillende klachten ervoer, terwijl klager doorverwezen had willen en moeten worden naar het ziekenhuis.
De medisch adviseur bij het ministerie van Justitie & Veiligheid heeft bemiddeld. Het bemiddelingsverslag bevindt zich in het dossier.
De beroepscommissie heeft klager (bijgestaan door een tolk in de Albanese taal), zijn raadsman, [...], inrichtingsarts en […], hoofd zorg, gehoord op de digitale zitting van 19 april 2023.
2. De standpunten in beroep
Standpunt van klager
Klager heeft direct tegen de inrichtingsarts gezegd dat hij voor de verwijdering van de cyste doorverwezen had willen worden naar het ziekenhuis. Dit soort ingrepen dienen niet door de inrichtingsarts te worden gedaan. Door de verpleegkundige is tegen klager gezegd dat de ingreep tien minuten zou duren en dat de ingreep simpel zou zijn, maar in werkelijkheid heeft de ingreep tweeënhalf uur geduurd. Er is een bloedvat geraakt waardoor klager veel heeft gebloed. De bloeding duurde een half uur. Het betrof dus geen simpele ingreep en de inrichtingsarts vroeg de tandarts, die toevallig binnenkwam, zelfs om advies. De beschadiging had moeten leiden tot directe doorverwijzing naar het ziekenhuis. Klager is echter pas doorverwezen naar het ziekenhuis toen de situatie zeer ernstig was.
De inrichtingsarts weigerde klager door te verwijzen naar het ziekenhuis. Ook de inrichtingsarts zei dat het een korte ingreep zou zijn. Uiteindelijk heeft klager ingestemd, maar dat is niet op vrijwillige basis gedaan. Er hangt een camera in de ruimte waar de ingreep heeft plaatsgevonden, maar het is niet duidelijk of deze aanstond tijdens de behandeling. Mogelijk zijn de beelden terug te zien.
Na de ingreep heeft klager zich meerdere keren gemeld en aangegeven dat hij zich duizelig voelde, dat zijn huidskleur vergrauwde en het oogwit vergeelde. Dit heeft te maken met zijn bloeddruk. Na de ingreep is zijn bloeddruk veranderd waardoor deze klachten zijn ontstaan. De medisch adviseur suggereert dat dit te maken heeft met het traumatische verleden van klager, maar dat is niet de oorzaak. Vanwege de bloeddrukschommelingen had klager ook doorverwezen moeten worden naar het ziekenhuis. Als er wordt gekeken naar klagers gezondheidstoestand vóór de operatie en ná de ingreep, worden de verschillen duidelijk.
Standpunt van de inrichtingsarts
De inrichtingsarts stelt voorop dat de relatie tussen de medische dienst en klager inmiddels goed is.
De inrichtingsarts is bevoegd om de cyste te verwijderen. De inrichtingsarts doet vaker dit soort ingrepen en er is een specifieke behandelkamer voor. De inrichtingsarts heeft klager voorafgaand aan de ingreep uitgebreid uitgelegd wat er gaat gebeuren. Met klager is duidelijk afgesproken dat de inrichtingsarts de ingreep zal doen. Dat de ingreep door de inrichtingsarts is gedaan, betekent dat klager hier impliciet toestemming voor heeft gegeven. Klager heeft altijd de mogelijkheid gehad om de ingreep te weigeren, maar dat heeft hij niet gedaan. Als hij dit wel had gedaan, had er gekeken kunnen worden naar de mogelijkheden om hem door te verwijzen naar het ziekenhuis. Dat er een bloedvat werd geraakt, is vervelend, maar dit had ook in het ziekenhuis kunnen gebeuren.
Er heeft verder voldoende nazorg plaatsgevonden. Kort na de ingreep wilde klager eerst niet gecontroleerd worden door de inrichtingsarts. Er is echter voldoende zorg voor zijn wond geweest. Ook hebben er meerdere onderzoeken plaatsgevonden naar de klachten – een bleek gelaat, duizeligheid, hoofdpijn en hoge bloeddruk – die klager ervoer. Ondanks dat er geen vermoeden bestond dat deze klachten zijn ontstaan door de ingreep, is klager doorverwezen naar een internist. Daar is uitgekomen dat klager inderdaad een hoge bloeddruk had en nog steeds heeft. Zowel de internist als de inrichtingsarts kwamen tot de conclusie dat de hoge bloeddruk werd veroorzaakt door stressklachten. De behandeling van de hoge bloeddruk vindt inmiddels plaats bij de medische dienst en dat gaat goed. Dat klager psychische klachten heeft, wordt niet betwist. Klager krijgt daar ook voldoende psychische hulp bij.
Dat de ingreep langer heeft geduurd dan gebruikelijk, komt vanwege het optreden van een complicatie. Er is hierover contact geweest met een chirurg. De tandarts kwam toevallig binnenlopen en de inrichtingsarts heeft dit ook met de tandarts besproken. Er hangt geen camera in de behandelkamer, zoals klager stelt.
3. De beoordeling
Uit het medisch dossier volgt dat klager zich op 23 september 2022 heeft gemeld bij de inrichtingsarts met een cyste op zijn hoofd. Op diezelfde dag is aan klager uitleg gegeven – met behulp van foto’s – over het verwijderen van deze cyste. Klager heeft toen gezegd dat hij ‘graag een excisie wil’: een ingreep waarbij de cyste wordt weggesneden en de huid vervolgens wordt gesloten met hechtingen. Voor deze ingreep is een afspraak gemaakt. Op 5 oktober 2022 heeft de ingreep plaatsgevonden. Het is de beroepscommissie ambtshalve bekend dat de inrichtingsarts tot deze eenvoudige ingreep bevoegd is.
Tijdens de ingreep is een bloedvat geraakt, waardoor klager voor langere tijd heeft gebloed. Dit betekent echter niet dat de inrichtingsarts onzorgvuldig heeft gehandeld. Hoe vervelend en stressvol deze situatie ook voor klager is geweest, het raken van een bloedvat is een complicatie die kan optreden bij dit soort ingrepen. Daar komt bij dat de inrichtingsarts tijdens de bloeding contact heeft gehad met de chirurg over deze complicatie, wat eveneens zorgvuldig wordt geacht.
Klager voert ook aan dat hij geen toestemming heeft gegeven voor de ingreep. De beroepscommissie volgt klager hierin niet. Blijkens het medisch dossier is op 23 september 2022 aan klager uitleg gegeven over de ingreep en op 5 oktober 2022 heeft de ingreep daadwerkelijk plaatsgevonden. Klager, die over de ingreep voldoende was geïnformeerd, had in de tussentijd kunnen aangeven dat hij niet wilde dat de ingreep door de inrichtingsarts gedaan zou worden. De inrichtingsarts heeft ter zitting nogmaals toegelicht dat aan klager uitgebreid uitleg is gegeven over de ingreep en dat de ingreep door de inrichtingsarts zou plaatsvinden. Ook tijdens de ingreep heeft klager niet geweigerd dat deze door de inrichtingsarts zou plaatsvinden. De beroepscommissie heeft geen redenen om te twijfelen aan de juistheid van de inlichtingen van de inrichtingsarts.
Van de klachten die klager daarna heeft ervaren (zoals duizeligheid, vergrauwde huidskleur, vergeeld oogwit, bloeddrukschommelingen), kan op basis van de medische stukken (maar ook op basis van de huidige medische inzichten) niet worden geconcludeerd dat deze het gevolg zijn van de ingreep. De beroepscommissie volgt klager hierin dan ook niet.
Ten slotte merkt de beroepscommissie op dat er afdoende nazorg heeft plaatsgevonden. Bij klager hebben meerdere controles plaatsgevonden en hij is ook verwezen naar de internist. Daarnaast is klager psychische hulp aangeboden.
Gelet op het voorgaande kan het handelen van de inrichtingsarts niet worden aangemerkt als in strijd met de norm zoals bedoeld in artikel 71f, derde lid, onder a. of b., van de Penitentiaire beginselenwet. De beroepscommissie zal het beroep daarom ongegrond verklaren.
4. De uitspraak
De beroepscommissie verklaart het beroep ongegrond.
Deze uitspraak is op 3 juli 2023 gedaan door de beroepscommissie, bestaande uit mr. D.W.J. Vinkes, voorzitter, drs. B.A. Geurts en drs. P.J.M. van Puffelen, leden, bijgestaan door mr. A. de Groot, secretaris.
secretaris voorzitter