Nummer 22/28791/GM
Betreft [Klager]
Datum 23 maart 2023
Uitspraak van de beroepscommissie van de RSJ op het beroep van
[Klager] (hierna: klager)
1. De procedure
Klager heeft beroep ingesteld tegen het medisch handelen van de inrichtingsarts van de Penitentiaire Inrichting (PI) Vught (hierna: de inrichtingsarts). Klager beklaagt zich erover dat aan hem – ondanks zijn colitis ulcerosa – geen vetarm dieet wordt voorgeschreven.
De medisch adviseur bij het ministerie van Justitie & Veiligheid heeft bemiddeld. Het bemiddelingsverslag bevindt zich in het dossier.
De beroepscommissie heeft klager en het hoofd zorg, namens de inrichtingsarts, gehoord op de digitale zitting van 25 januari 2023. Klagers raadsman, mr. M. de Reus, heeft geen gebruik gemaakt van de gelegenheid om te worden gehoord ter zitting, maar heeft schriftelijk zijn standpunt kenbaar gemaakt.
2. De standpunten in beroep
Standpunt van klager
Bij klager is ongeveer zeven jaar geleden colitis ulcerosa vastgesteld. Als klager voedsel eet dat niet goed voor hem is, krijgt hij slijm en bloed in zijn ontlasting. Ook krijgt hij dan last van diarree. Klager kreeg in PI Lelystad een vetarm dieet. Zijn klachten werden toen een stuk minder en verdwenen zelfs in sommige periodes. Volgens de PI Vught bestaat er echter geen medische noodzaak voor het voorschrijven van een vetarm dieet. De zorgplicht van de directeur ziet ook op het verstrekken van voeding en diëten, maar hij dient dan wel door de medische dienst te worden geïnformeerd over het dieet en de noodzaak daartoe. Dit wordt echter door de medische dienst ten onrechte nagelaten.
Dat klager zijn eigen maaltijden kan bereiden, maakt dit niet anders. Dit doet in ieder geval geen afbreuk aan de zorgplicht van de directeur. Daarbij wordt opgemerkt dat klager het klachtformulier heeft ingevuld toen hij vijf weken lang in afzondering was geplaatst en niet in de gelegenheid was zelf te voorzien in zijn maaltijden. Aangezien er slechts één maaltijd(bak) wordt aangeboden en er geen keuze is tussen verschillende maaltijden, heeft klager in die periode geen warm eten kunnen eten. Dit is een onwenselijke situatie voor klager.
Klager wordt verder tegengeworpen dat er geen wetenschappelijke onderbouwing bestaat voor het voorschrijven van een vetarm dieet voor zijn colitis ulcerosa. Hoewel dit in de kern klopt, heeft klager wel baat bij een vetarm dieet. Hij merkt dan echt verschil en heeft geen klachten. Met deze informatie wordt door de medische dienst onvoldoende rekening gehouden.
Standpunt van de inrichtingsarts
Ook in de vorige PI waar klager verbleef, is aan hem uitgelegd dat een vetarm dieet niet geïndiceerd is. Om hem tegemoet te komen wil de inrichtingsarts nog een keer met de MDL-arts bellen om deze vraag voor te leggen. In het medisch dossier is te lezen dat dit al eerder is gedaan in de vorige PI.
Ook vanuit de PI Vught is aan klager aangegeven dat er geen medische indicatie is voor een vetarm dieet. Er is geen dieet mogelijk waardoor de colitis ulcerosa zal genezen. Ook bestaat er geen wetenschappelijke onderbouwing om bij colitis ulcerosa een vetarm dieet voor te schrijven. De inrichtingsarts heeft klager toestemming gevraagd om zijn medisch dossier ter inzage voor te leggen aan de MDL-arts, maar daar heeft klager niet op gereageerd.
Klager wordt altijd in staat gesteld om zijn eigen maaltijden te bereiden. Toen klager in afzondering zat, is hem een warme maaltijd aangeboden. Deze heeft hij echter geweigerd.
3. De beoordeling
Waar ziet het beroep op?
De beroepscommissie begrijpt de klacht en het beroep zo dat het ziet op het gegeven dat de inrichtingsarts geen medische indicatie afgeeft – ook niet aan de directeur – voor het verstrekken van een vetarm dieet voor zijn colitis ulcerosa. Het daadwerkelijk verstrekken van een maaltijd – bijvoorbeeld toen klager in afzondering verbleef – valt niet onder de verantwoordelijkheid van de inrichtingsarts, maar onder die van de directeur. De beroepscommissie zal zich dus beperken tot de vraag of de inrichtingsarts in redelijkheid tot het oordeel heeft kunnen komen dat aan klager geen medische indicatie voor een vetarm dieet dient te worden gegeven.
Opvragen van het volledige medisch dossier
De beroepscommissie stelt voorop – op basis van de inlichtingen ter zitting – dat bij klager colitis ulcerosa is vastgesteld. De beroepscommissie heeft geen redenen om te twijfelen aan de door klager gegeven inlichtingen over deze diagnose. De beroepscommissie zal daarom niet het volledig medische dossier opvragen, nu zij zich afdoende voorgelicht acht om op het beroep te beslissen.
Inhoudelijke beoordeling
Het voorschrijven van een vetarm dieet door de inrichtingsarts voor klagers colitis ulcerosa kent, nu hiervan geen wetenschappelijke onderbouwing bestaat, geen medische grondslag en er hoeft dan ook geen medicatie indicatie voor worden afgegeven. Er bestaat enkel het advies om gezond en gevarieerd te eten. Er zijn daarom geen medische redenen om een vetarm dieet te verstrekken aan klager. Dit is ook aan klager – zowel in de PI Vught als in de vorige inrichting waar klager verbleef – uitgelegd. De beroepscommissie acht de beoordeling van de inrichtingsarts daarom zorgvuldig.
Daarbij merkt de beroepscommissie echter ook op dat, hoewel klager in staat wordt gesteld om zelf vetarm te koken, er ook geen (medische) bezwaren zijn om klager een vetarm dieet voor te schrijven, nu dit voor klager wel verlichtend kan werken (zoals hij zelf aanvoert). Dit geldt ook als klager in afzondering verblijft en hij dan niet in de gelegenheid wordt gesteld om zelf te koken.
Gelet op het voorgaande kan het handelen van de inrichtingsarts niet worden aangemerkt als in strijd met de norm zoals bedoeld in artikel 71f, derde lid, onder a. of b., van de Penitentiaire beginselenwet. De beroepscommissie zal het beroep daarom ongegrond verklaren.
4. De uitspraak
De beroepscommissie verklaart het beroep ongegrond.
Deze uitspraak is op 23 maart 2023 gedaan door de beroepscommissie, bestaande uit mr. D.W.J. Vinkes, voorzitter, drs. B.A. Geurts en drs. P.J.M. van Puffelen, leden, bijgestaan door mr. A. de Groot, secretaris.
secretaris voorzitter