Nummer 22/28910/GV
Betreft [klaagster]
Datum 31 oktober 2022
Uitspraak van de beroepscommissie van de RSJ op het beroep van [klaagster] (hierna: klaagster)
1. De procedure
De Minister voor Rechtsbescherming (hierna: verweerder) heeft op 5 augustus 2022 klaagsters verzoek om strafonderbreking afgewezen.
Klaagster heeft tegen deze beslissing beroep ingesteld.
De beroepscommissie heeft klaagster en verweerder in de gelegenheid gesteld hun standpunten schriftelijk (nader) toe te lichten.
De beroepscommissie heeft kennisgenomen van het beroepschrift, de reactie van verweerder en de overige stukken.
2. De standpunten in beroep
Standpunt van klaagster
Klaagster wist niet dat haar kinderen voor de duur van haar detentie door de rechter uit huis waren geplaatst. Zij heeft dit vernomen van haar advocaat. Dat is een zeer kwalijke zaak. Daarnaast heeft klaagster geen aangifte gedaan van de vermissing van haar dochters, omdat de politie reeds actief op zoek was naar haar dochters. Klaagster kan haar dochters niet vanuit de inrichting bellen, omdat de dochters alleen kunnen bellen via WhatsApp. Zij heeft haar eigen telefoon hier dus voor nodig.
Tot slot had klaagster haar taakstraf willen uitvoeren, maar dit werd uitgesteld vanwege de uitbraak van het coronavirus. Vervolgens heeft zij geen contact meer kunnen krijgen met de reclassering.
Standpunt van verweerder
Nadat klaagster is aangehouden om de vervangende hechtenis uit te zitten, zijn haar kinderen naar haar vriendin gegaan. Jeugdzorg heeft op 27 juli 2022 laten weten dat de kinderen daar niet langer kunnen verblijven. Vanwege de vakantieperiode waren er echter geen plekken in gezinsvervangende tehuizen beschikbaar. Plaatsing in een crisisopvang vond klaagster niet wenselijk. Middels strafonderbreking hoopt klaagster te bereiken dat haar kinderen contact met haar zullen opnemen, zodat zij hen een onderkomen kan bieden totdat er een oplossing met Jeugdzorg is bereikt. Het Openbaar Ministerie en de vrijhedencommissie hebben negatief geadviseerd, omdat er geen sprake is van noodzaak. Verweerder begrijpt klaagsters wens, maar is ook van oordeel dat de noodzaak onvoldoende is onderbouwd. Nog daargelaten dat niet vastgesteld kan worden dat de kinderen daadwerkelijk vermist zijn, is het onvoldoende aannemelijk geworden dat klaagster niet door anderen geholpen kan worden, dan wel dat zij vanuit de inrichting contact met haar dochters kan leggen. Blijkens het beroepschrift zijn klaagsters kinderen door de kinderrechter uit huis geplaatst. Dat maakt dat klaagster geen onderkomen voor de kinderen hoeft te regelen.
3. De beoordeling
Klaagster was sinds 24 juli 2022 gedetineerd. Zij heeft zich samen met een ander schuldig gemaakt aan diefstal van twee dozen lego en is hiervoor veroordeeld tot een maand voorwaardelijke gevangenisstraf en een taakstraf van zestig uur. Klaagster zat dertig dagen vervangende hechtenis voor de taakstraf uit. Zij is op 23 augustus 2022 in vrijheid gesteld.
In artikel 34 van de Regeling tijdelijk verlaten van de inrichting (hierna: de Regeling) staat dat strafonderbreking kan worden verleend wegens zodanig bijzondere omstandigheden in de persoonlijke sfeer, dat niet kan worden volstaan met een andere vorm van verlof.
Klaagster heeft verzocht om strafonderbreking om haar veertienjarige dochters te zoeken, omdat zij het vermoeden had dat haar dochters contact met haar zouden opnemen zodra zij buiten de inrichting zou zijn.
Uit de stukken volgt dat Jeugd Veilig Verder – betrokken bij klaagsters situatie – op 27 juli 2022 heeft aangegeven dat zij geen plek beschikbaar hadden voor klaagsters dochters. Opvang bij de vriendin was niet mogelijk, er waren vanwege de vakantieperiode geen plekken in gezinshuizen of groepen beschikbaar en opvang op een crisisplek door Jeugdzorg werd niet wenselijk geacht. Verzocht werd daarom om klaagster met een enkelband naar huis te laten gaan, zodat zij tijdelijk zorg zou kunnen dragen voor haar dochters totdat er een plek voor hen beschikbaar was. Op dat moment had de kinderrechter nog geen uitspraak gedaan over klaagsters dochters.
De beroepscommissie is van oordeel dat verweerder in de beslissing (en in de reactie op het beroepschrift) onvoldoende is ingegaan op het belang van klaagsters kinderen. Er mogen hoge eisen worden gesteld aan de motivering van de beslissing van verweerder, nu die beslissing niet alleen grote gevolgen heeft voor klaagster, maar ook voor haar minderjarige kinderen.
In de initiële beslissing gaat verweerder echter vooral in op dat wat klaagster had moeten aantonen. Verweerder heeft nagelaten om dit af te wegen tegen het belang van klaagster en haar kinderen. Daarnaast benoemt verweerder in de reactie op het beroepschrift dat onvoldoende aannemelijk is geworden dat klaagster niet door anderen geholpen kan worden, dan wel dat zij vanuit detentie contact met haar dochters kan leggen. Ook zou niet zijn gebleken dat professionele hulpinstanties niet in staat zouden zijn om klaagster te helpen met het vinden van haar dochters. De beroepscommissie is van oordeel dat verweerder hierbij heeft nagelaten om in te gaan op het (prangende) bericht vanuit Jeugd Veilig Verder.
Gelet op het voorgaande is de bestreden beslissing onvoldoende gemotiveerd. De beroepscommissie zal het beroep daarom gegrond verklaren en de bestreden beslissing vernietigen. Nu klaagster reeds in vrijheid is gesteld, zal de beroepscommissie hiermee volstaan en verweerder niet opdragen een nieuwe beslissing te nemen. De beroepscommissie ziet geen aanleiding tot het toekennen van een tegemoetkoming.
4. De uitspraak
De beroepscommissie verklaart het beroep gegrond en vernietigt de bestreden beslissing. Zij kent klaagster geen tegemoetkoming toe.
Deze uitspraak is op 31 oktober 2022 gedaan door de beroepscommissie, bestaande uit mr. D.W.J. Vinkes, voorzitter, F. van Dekken en mr. S. Djebali, leden, bijgestaan door mr. M. Olde Keizer, secretaris.
secretaris voorzitter