Nummer R-20/6218/GA
Betreft [klager]
Datum 14 oktober 2022
Uitspraak van de beroepscommissie van de RSJ op het beroep van [klager] (hierna: klager)
1. De procedure
Klager heeft beklag ingesteld tegen het onvoldoende beschikbaar zijn van de medische dienst en de schending van zijn privacy door de wijze waarop hij in contact kan komen met de medische dienst.
De beklagrechter bij de locatie Zuyder Bos te Heerhugowaard heeft op 11 februari 2020 klager niet-ontvankelijk verklaard in zijn beklag (ZB-2020-046). De uitspraak van de beklagrechter is bijgevoegd.
Klagers raadsvrouw, mr. D.N.A. Brouns, heeft namens klager beroep ingesteld tegen deze uitspraak.
De beroepscommissie heeft klager, zijn raadsvrouw en de directeur van de locatie Zuyder Bos (hierna: de directeur) in de gelegenheid gesteld hun standpunten schriftelijk (nader) toe te lichten.
De beroepscommissie heeft op 19 april 2022 bij de directeur nadere inlichtingen opgevraagd. De reactie van de huisarts van de medische dienst namens de directeur is op 26 april 2022 bij het secretariaat van de RSJ binnengekomen. Klager en zijn raadsvrouw zijn in de gelegenheid gesteld op de reactie van de directeur te reageren. Na een gehonoreerd verzoek om uitstel, is op 20 mei 2022 een reactie van de raadsvrouw ontvangen, die aan de directeur is toegezonden.
2. De standpunten in beroep
Standpunt van klager
De medische dienst is één dag per week beschikbaar, wanneer je je naam op tijd op een lijst zet. Het één keer per week beschikbaar zijn van de medische dienst is onvoldoende. Daarmee draagt de directeur onvoldoende zorg voor de beschikbaarheid van de medische dienst (RSJ 30 november 2006, 06/2082/GA).
Contact met de medische dienst hoort vertrouwelijk te zijn (RSJ 26 augustus 2013, 13/1368/GA). Gedetineerden kunnen een verzoekbriefje in de brievenbus op de afdeling doen. Daar moet je duidelijk op aangeven waar je last van hebt, anders kan het genegeerd worden. Die brievenbus wordt geleegd door het afdelingspersoneel. Dat levert een schending van de privacy op. Daarnaast kan de medische dienst worden gebeld middels een bewaarder van de afdeling. Dat wordt echter niet gewaardeerd door de medische dienst. Wanneer het toch lukt om de medische dienst te bellen via een bewaarder, moet eerst duidelijk worden aangegeven wat de medische klacht was. Dat moet je dan vertellen aan de bewaarder in een open kantoor waar iedereen, personeel en gedetineerden, loopt. Dat klager wordt verplicht om zijn medische klachten te bespreken met het afdelingspersoneel alvorens hij de medische dienst mag spreken, is een schending van zijn recht op privacy.
Klager verzoekt het beroep mondeling te mogen toelichten.
Standpunt van de directeur
De medische dienst is tijdens werkdagen beschikbaar van 08:00 uur tot 17:00 uur. Buiten kantooruren (avond, nacht en weekend) is er voor spoedeisende klachten een huisarts bereikbaar via het afdelingspersoneel.
Een gedetineerde kan via een verzoekbriefje een verzoek doen aan de medische dienst voor onder andere een herhaling van medicatie of een consult bij de tandarts. Daarnaast kan de gedetineerde zich inschrijven voor het wekelijkse verpleegkundig spreekuur. Indien er tijdens kantooruren eerder een consult nodig is dan wanneer het spreekuur plaatsvindt, is het mogelijk om dit zonder verdere specificatie aan te geven bij het afdelingspersoneel. Het personeel kan de gedetineerde dan in een privéruimte telefonisch doorverbinden met een verpleegkundige. De gedetineerde heeft te allen tijde het recht om een consult bij de huisarts te verkrijgen. Indien er buiten kantooruren spoedeisende klachten zijn kan de gedetineerde zich direct melden bij het afdelingspersoneel voor medische assistentie van de dienstdoende huisarts.
De gedetineerde heeft bij medische klachten het recht om dit niet te bespreken met het afdelingspersoneel. Bij (levensbedreigende) spoedsituaties buiten kantooruren waarbij acute medische hulp is vereist, is het voorstelbaar dat het onvermijdelijk is om het afdelingspersoneel enigszins te informeren over de medische klacht.
3. De beoordeling
Klager heeft verzocht het beroep mondeling te mogen toelichten. De beroepscommissie wijst het verzoek af, omdat de stukken voldoende informatie bevatten om het beroep te kunnen beoordelen.
Het beklag is gericht tegen de organisatie van de medische zorg, waarvoor de directeur op grond van artikel 42 van de Penitentiaire beginselenwet zorg draagt. Nu daarover kan worden geklaagd, zal de beroepscommissie de uitspraak van de beklagrechter vernietigen en klager alsnog ontvankelijk verklaren in zijn beklag. Zij zal om proceseconomische redenen als eerste en hoogste instantie inhoudelijk op het beklag beslissen.
Gelet op de toelichting van de huisarts van de medische dienst, is de beroepscommissie van oordeel dat de directeur zijn zorgplicht niet heeft geschonden. Niet kan worden geoordeeld dat de medische dienst onvoldoende beschikbaar is. Ook is er naar het oordeel van de beroepscommissie geen sprake van een schending van klagers recht op privacy. Ten aanzien van het telefoneren over medische klachten in het openbaar, overweegt de beroepscommissie dat gedetineerden in beginsel in vertrouwen over hun medische klachten moeten kunnen spreken met medisch personeel (vgl. RSJ 27 juni 2022, R-20/8133/GA). Gelet op de betwisting van de huisarts van klagers stelling, is het naar het oordeel van de beroepscommissie onvoldoende gebleken dat klager ten overstaande van personeelsleden en gedetineerden moet bellen over medische klachten. Ten aanzien van de verzoekbriefjes is onvoldoende gebleken in welke concrete aangelegenheid klager zijn medische klacht heeft moeten noteren op een briefje dat werd gelezen door afdelingspersoneel. Overigens overweegt de beroepscommissie dat het wel wenselijk is dat wanneer een gedetineerde zijn medische klacht om privacyredenen niet wil vermelden op een verzoekbriefje dat het afdelingspersoneel kan lezen, hij toch in contact moet kunnen komen met de medische dienst.
Gelet op het voorgaande zal de beroepscommissie het beklag ongegrond verklaren.
4. De uitspraak
De beroepscommissie vernietigt de uitspraak van de beklagrechter, verklaart klager alsnog ontvankelijk in zijn beklag, maar verklaart dit beklag ongegrond.
Deze uitspraak is op 14 oktober 2022 gedaan door de beroepscommissie, bestaande uit mr. D. van der Sluis, voorzitter, mr. S. Bijl en mr. A.M.G. Smit, leden, bijgestaan door mr. A. Laagland, secretaris.
secretaris voorzitter