nummer: R-18/1416/GA
betreft: [klager] datum: 19 maart 2019
De beroepscommissie als bedoeld in artikel 69, tweede lid, van de Penitentiaire beginselenwet (Pbw) heeft kennisgenomen van een bij het secretariaat van de Raad ingekomen beroepschrift, ingediend door mr. mr. R.I. Kool, namens […], verder te noemen klager, gericht tegen een uitspraak van 23 juli 2018 van de beklagcommissie bij de locatie Sittard, alsmede van de overige stukken, waaronder de uitspraak waarvan beroep, welke in afschrift aan deze uitspraak is gehecht.
Ter zitting van de beroepscommissie van 19 februari 2019, gehouden in de penitentiaire inrichting (p.i.) Vught, zijn gehoord klager, bijgestaan door zijn raadsman mr. R.I. Kool, en mevrouw […], juridisch medewerker bij de locatie Sittard. Als toehoorder was aanwezig […], coördinator procesondersteuning bij de Raad.
Op grond van haar onderzoek overweegt en beslist de beroepscommissie als volgt:
1. De inhoud van het beklag en de uitspraak van de beklagcommissie
Het beklag betreft een ordemaatregel van plaatsing in afzondering in een afzonderingscel voor de duur van zeven dagen wegens een uit te voeren celinspectie (G-2018-000478).
De beklagcommissie heeft het beklag ongegrond verklaard op de gronden als in de aangehechte uitspraak weergegeven.
2. De standpunten van klager en de directeur
Door en namens klager is in beroep het tegenover de beklagcommissie ingenomen standpunt als volgt toegelicht. Op 24 mei 2018 is aan klager kenbaar gemaakt dat een celinspectie zou worden uitgevoerd naar aanleiding van een e-mailbericht dat was binnengekomen voor klager. In dat e-mailbericht stond – onder meer - dat het telefoontje was geactiveerd. Reeds voordat klager in afzondering is geplaatst, was hij hiermee bekend. Klager is vervolgens pas op maandagochtend terug gebracht naar zijn cel, terwijl in het weekend geen onderzoek heeft plaatsgevonden op zijn cel. Uit de stukken volgt dat reeds op vrijdagavond de celinspectie op klagers cel was afgerond. De ordemaatregel heeft derhalve langer geduurd dan strikt noodzakelijk was. Voorts was geen sprake van vereiste spoed dat zich zou verzetten tegen het horen van klager voorafgaand aan het opleggen van de maatregel. Dat klager niet bij de celinspectie aanwezig mag zijn is begrijpelijk, maar niet dat klager drie dagen in afzondering wordt geplaatst. Als gevolg van de ordemaatregel heeft klager niet kunnen deelnemen aan de dagelijkse activiteiten.
De directeur heeft in beroep zijn tegenover de beklagcommissie ingenomen standpunt als volgt toegelicht. Op 24 mei 2018 wilde men een celinspectie uitvoeren op klagers cel. Aldaar is gebleken dat een reguliere celinspectie niet mogelijk was vanwege het feit dat teveel spullen op klagers cel aanwezig waren. Op 25 mei 2018 is de bijzondere celinspectie vervolgens uitgevoerd. 24 kratten met levensmiddelen waren aanwezig op klagers cel. Er werd geconstateerd dat een celinspectie niet binnen de reguliere tijd die daarvoor staat zou kunnen worden afgerond en klager is daarom in afzondering geplaatst. Klager is in afzondering geplaatst vanwege het feit dat zijn gehele cel moest worden ontruimd. Op 25 mei 2018 zijn alle kratten van klagers cel verwijderd en is klagers cel ook doorzocht. Omdat in het weekend te weinig personeel aanwezig was, is klager op maandochtend 28 mei 2018 terug gebracht naar zijn cel. Tussen 26 en 28 mei 2018 is met aan zekerheid aangrenzende waarschijnlijkheid klagers cel doorzocht waarbij onder meer de kitranden van klagers cel zijn gecontroleerd. Klager is niet gehoord voorafgaand aan het plaatsen in afzondering nu de directeur het belangrijker heeft geacht om allereerst op zoek te gaan naar de telefoon.
3. De beoordeling
Klager is in verband met de inspectie van zijn cel gedurende een dag (van 25 tot 26 mei 2018) in een afzonderingscel geplaatst en aansluitend gedurende twee dagen (van 26 tot 28 mei 2018) in een andere (reguliere) cel, waarbij hij niet mocht deelnemen aan activiteiten.
Indien een gedetineerde, in het kader van de inspectie van zijn verblijfsruimte, deze verblijfsruimte moet verlaten, kan hij tijdelijk in een andere ruimte worden ondergebracht. Deze andere ruimte kan een afzonderingscel zijn, mits dit voor korte duur is.
De beslissing van de directeur om aan klager in het onderhavige geval een ordemaatregel van plaatsing in een afzonderingscel op te leggen – nadat een reguliere celinspectie niet mogelijk is gebleken vanwege de hoeveelheid spullen op klagers cel – voor het uitvoeren van een celinspectie acht de beroepscommissie niet onredelijk en onbillijk. Door het opleggen van deze maatregel kregen de medewerkers de tijd en gelegenheid om een gedegen onderzoek te doen naar aanleiding van een e-mailbericht dat aan klager was toegezonden, waarin werd gesproken over het activeren van een telefoon.
Een gedetineerde dient echter in beginsel bij een plaatsing in een afzonderingscel en bij uitsluiting van activiteiten in het kader van een ordemaatregel vooraf te worden gehoord. Dit horen kan, ingevolge artikel 57, derde lid, onder a, van de Pbw, achterwege blijven, indien de vereiste spoed zich hiertegen verzet. Mede gelet op het feit dat reeds op 24 mei 2018 aan klager de reden van de celinspectie kenbaar was gemaakt, is de beroepscommissie van oordeel dat de motivering van de directeur omtrent de noodzaak van het achterwege laten van het horen van klager niet begrijpelijk is. Door het achterwege blijven van het horen is klager in zijn belangen geschaad, nu hij – als gevolg hiervan – niet zijn verhaal heeft kunnen doen omtrent de inhoud van het e-mailbericht. Het beroep van klager wordt derhalve reeds hierom gegrond verklaard.
Op grond van artikel 58, eerste lid, in samenhang bezien met artikel 57, eerste lid onder c, van de Pbw geeft de directeur de gedetineerde onverwijld een schriftelijke mededeling van de beslissing tot de plaatsing in afzondering. De beroepscommissie overweegt dat ‘onverwijld’ in beginsel ‘binnen 24 uur’ betekent, tenzij sprake is van bijzondere omstandigheden. Uit de schriftelijke mededeling van de ordemaatregel blijkt niet wanneer de ordemaatregel aan klager is uitgereikt. Daarom kan niet worden vastgesteld of is voldaan aan het vereiste van onverwijlde uitreiking. Derhalve wordt het beroep ook hierom gegrond verklaard.
Nu aan het beroep (formele) gebreken zal de beroepscommissie het beroep, en daarmee het beklag, alsnog gegrond verklaren en een tegemoetkoming toekennen aan klager van € 5,=.
Voorts acht de beroepscommissie de aansluitende plaatsing van klager van 26 tot 28 mei 2018 in een andere verblijfsruimte dan zijn eigen cel niet redelijk en billijk. Niet gebleken is dat na 25 mei 2018 nog onderzoek in klagers cel heeft plaatsgevonden als gevolg waarvan hij niet op 26 mei 2018 terug geplaatst had kunnen worden in zijn eigen cel. Immers uit de stukken volgt dat de inspectie van de cel van klager op 25 mei 2018 is afgerond. Op 28 mei 2018 is klager terug geplaatst naar zijn eigen cel en kon klager weer deelnemen aan het dagprogramma. Voor de periode dat klager op een andere cel is geplaatst en niet kon deelnemen aan het dagprogramma, te weten van 26 mei 2018 tot 28 mei 2018, acht de beroepscommissie het beroep gegrond en daarmee ook het beklag en kent zij aan klager een tegemoetkoming toe van € 15,=. Gelet op het voorgaande beslist de beroepscommissie als volgt.
4. De uitspraak
De beroepscommissie verklaart het beroep gegrond, vernietigt de uitspraak van de beklagcommissie en verklaart het beklag alsnog gegrond.
Zij bepaalt dat aan klager een tegemoetkoming toekomt van € 20,=.
Aldus gegeven door de beroepscommissie voornoemd, bestaande uit mr. C.M. van der Bas, voorzitter, J.G.A. van den Brand en J. Schagen MA, leden, in tegenwoordigheid van mr. L.E.M. Meekenkamp, secretaris, op 19 maart 2019.
secretaris voorzitter