nummer: R-18/1783/TA
betreft: [klager] datum: 10 januari 2019
De beroepscommissie als bedoeld in artikel 67 van de Beginselenwet verpleging ter beschikking gestelden (Bvt) heeft kennisgenomen van een bij het secretariaat van de Raad ingekomen beroepschrift van het hoofd van FPC De Kijvelanden te Poortugaal, verder te noemen de inrichting, gericht tegen een uitspraak van 3 september 2018 van de beklagcommissie bij genoemde inrichting, gegeven op een klacht van […], verder te noemen klager, alsmede van de overige stukken, waaronder de uitspraak waarvan beroep, welke in afschrift aan deze uitspraak is gehecht. Ter zitting van de beroepscommissie van 9 november 2018, gehouden in de penitentiaire inrichting Vught, zijn gehoord klager en namens het hoofd van voormelde tbs-inrichting [..], hoofd behandeling, en [..], jurist. Op grond van de stukken en haar onderzoek overweegt en beslist de beroepscommissie als volgt:
1. De inhoud van het beklag en de uitspraak van de beklagcommissie
Het beklag betreft het na interne overplaatsing van de afdeling Koraal naar de afdeling Smaragd vanaf 9 mei 2018 niet meer mogen invoeren van goederen op de grond dat klager de maatregel van afdelingsarrest heeft vanwege drugsgebruik (K-2018-225). De beklagcommissie heeft het beklag gegrond verklaard op de gronden als in de aangehechte uitspraak weergegeven.
2. De standpunten
Namens het hoofd van de inrichting is in beroep het tegenover de beklagcommissie ingenomen standpunt als volgt toegelicht. Klager had niet-ontvankelijk in de klacht moeten worden verklaard, omdat sprake is van een kliniekbrede en dus algemeen geldende richtlijn die niet in strijd is met hogere wet- of regelgeving. Het gaat om beleid dat niet schriftelijk hoeft te zijn vastgelegd. Dit beleid moet op alle afdelingen gelden daar de handel in verdovende middelen zich niet tot één bepaalde afdeling beperkt. Het beleid is in het verleden verschillend op afdelingen toegepast, maar wordt na aanscherping, waarmee klager is geconfronteerd, inmiddels op alle afdelingen op dezelfde wijze toegepast. Op dit moment is dit kliniekbrede beleid nog steeds niet schriftelijk vastgelegd, omdat dit nog ter goedkeuring bij het managementteam ligt. Als klager wel in de klacht kan worden ontvangen, had de klacht ongegrond moeten worden verklaard omdat het beleid op hem mag worden toegepast. Op beide afdelingen is besproken dat patiënten met een maatregel wegens drugsgebruik of niet meewerken aan een urinecontrole geen goederen mogen invoeren. Klager heeft al langere tijd afdelingsarrest vanwege positieve scores op drugsgebruik. Hij was van het beleid op de hoogte, hetgeen hij ter zitting van de beklagcommissie heeft bevestigd. Klager heeft tijdelijk op de afdeling Koraal verbleven, waar hem bij wijze van uitzondering invoer van goederen was toegestaan. Klager mag geen boodschappen doen in de inrichtingswinkel.
Na terugplaatsing op de afdeling Smaragd is klager mondeling opnieuw op de afspraak volgens het beleid gewezen en is hem geen invoer zonder toestemming van het hoofd behandeling toegestaan. Dit is niet onredelijk gelet op klagers verslavingsproblematiek en het feit dat niet kon worden volstaan met afdelingsarrest omdat klager ook met die maatregel positief blijft scoren op gebruik van cannabis. Met klager is vaker besproken dat, als hij drankjes of noodzakelijke verzorgingsproducten waar hij recht op heeft (zoals tandpasta) wil invoeren, hij dit telkens met zijn hoofd behandeling moet opnemen. Op de afdeling kunnen drankjes worden besteld. Ook moet in overleg een uitzondering op het beleid gemaakt kunnen worden door bijvoorbeeld een keertje cola aan te mogen schaffen. Boodschappen kunnen als ruilmiddel worden gebruikt. Als boodschappen worden ingevoerd is bovendien meer controle nodig dan wanneer deze via de inrichtingswinkel worden aangeschaft. Klager heeft het tegenover de beklagcommissie ingenomen standpunt in beroep als volgt toegelicht.
Klager heeft nooit problemen met invoer van goederen gehad totdat hij begin dit jaar op de afdeling Koraal werd geplaatst en hem werd gezegd dat invoer van boodschappen op die afdeling al jarenlang is verboden als sprake is van een drugsmaatregel. Er is toen geen uitzondering voor hem gemaakt. Een personeelslid heeft namelijk op klagers verzoek navraag gedaan en toen bleek dat invoer wel was toegestaan als het om goederen ging die niet in de inrichtingswinkel verkrijgbaar waren. Op de afdeling Smaragd is klager de enige die niet eens cola of chocolade zelf mag kopen of van iemand mag krijgen op de grond dat hij afdelingsarrest heeft vanwege drugsgebruik. Klager mag alleen postzegels, beltegoed of shag kopen in de inrichtingswinkel. Klager wist dat op die afdeling bij een drugsmaatregel invoer via het netwerk geweigerd kan worden, maar hem was op die afdeling vóór 9 mei 2018 nooit eerder invoer via zijn netwerk geweigerd ondanks het feit dat hij afdelingsarrest had. Klager heeft al langere tijd afdelingsarrest. Klager begrijpt dat de inrichting in het belang van de orde en veiligheid in de inrichting maatregelen moet kunnen treffen, maar niet dat dit gebeurt ten aanzien van verslaafden zolang softdrugs verkrijgbaar zijn in de inrichting. De inrichting kan beter de dealers aanpakken. Klager is verslaafd omdat hij een lichamelijke beperking heeft en drugs ter bestrijding van pijnklachten gebruikt. Niemand in de inrichting ziet hem ooit onder invloed, omdat hij alleen na 22.00 uur op zijn kamer blowt. Klager moet als gevolg van het door hem als Spartaans ervaren beleid als een armoedzaaier leven, ondanks dat hij via zijn familie voldoende geld heeft om boodschappen te kunnen doen of in te voeren. Het gaat van kwaad tot erger. Zelfs invoer van tandpasta is hem geweigerd, waardoor hij tandpasta aan een medepatiënt moet vragen om zijn tanden te kunnen poetsen. Klager is een patiënt, geen gedetineerde, maar hij had het destijds als gedetineerde beter omdat hij toen voor een bepaald bedrag boodschappen kon doen.
3. De beoordeling
Vast staat dat aan klager vanaf 9 mei 2018 geen invoer van goederen meer wordt toegestaan zonder toestemming van het hoofd behandeling omdat hij vanwege drugsgebruik afdelingsarrest heeft. Volgens de inrichting is dit het gevolg van het invoeren van kliniekbreed beleid in januari 2018 dat als doel heeft te voorkomen dat met de invoer van goederen via bezoek of per post drugs de inrichting binnenkomen en/of goederen als ruilmiddel zouden kunnen worden ingezet om zo alsnog aan drugs te kunnen komen. Dit beleid is na de beoogde invoering in januari 2018 niet op alle afdelingen op dezelfde wijze uitgevoerd, waardoor klager tot 9 mei 2018 ondanks het hem vanwege drugsgebruik opgelegde afdelingsarrest wel goederen heeft kunnen invoeren zonder dat hij daar telkens apart toestemming voor heeft hoeven vragen.De beroepscommissie is met de beklagcommissie van oordeel dat het onredelijk is dat klager vanaf 9 mei 2018 op basis van dit voorgestane beleid geen invoer van goederen meer is toegestaan, nu ten tijde van de klacht dit beleid niet op alle afdelingen eenduidig is toegepast en niet kenbaar schriftelijk is vastgelegd, zodat niet kan worden gesproken van eenduidig algemeen in de inrichting geldend beleid. Ten tijde van de zitting van de beroepscommissie is dit beleid nog steeds niet kenbaar schriftelijk vastgelegd. De beroepscommissie kan daarom nu niet toekomen aan de beoordeling van de vraag of dit voorgestane beleid, zodra dit algemeen in de inrichting geldend beleid is, al dan niet in strijd is met hogere wet- of regelgeving. Het beroep zal derhalve ongegrond worden verklaard.
4. De uitspraak
De beroepscommissie verklaart het beroep ongegrond en bevestigt de uitspraak van de beklagcommissie.
Aldus gegeven door de beroepscommissie voornoemd, bestaande uit mr. T.B. Trotman, voorzitter, drs. W.A.Th. Bos en mr. J.M.L. Niederer, leden, in tegenwoordigheid van mr. E.W. Bevaart, secretaris, op 10 januari 2019.
secretaris voorzitter