nummer: 02/1521/GA
betreft: [klager] datum: 16 december 2002
De beroepscommissie als bedoeld in artikel 69, tweede lid, van de Penitentiaire beginselenwet (Pbw) heeft kennis genomen van een op 22 juli 2002 bij het secretariaat van de Raad ingekomen beroepschrift van
[...], verder te noemen klager,
gericht tegen een uitspraak d.d. 4 juli 2002 van de beklagcommissie bij de penitentiaire inrichtingen (p.i.) De Geerhorst te Sittard,
alsmede van de overige stukken, waaronder de uitspraak waarvan beroep, welke in afschrift aan deze uitspraak is gehecht.
Ter zitting van de beroepscommissie van 8 november 2002, gehouden in de p.i. Vught te Vught, zijn gehoord klager, bijgestaan door zijn raadsman mr. M. van Stratum, advocaat te Maastricht, en [...], locatie-directeur van de p.i. DeGeerhorst.
Op grond van haar onderzoek overweegt en beslist de beroepscommissie als volgt:
1. De inhoud van het beklag en de uitspraak van de beklagcommissie
Het beklag betreft het afsluiten van de 0800-telefoonnummers en het verhogen van de telefoontarieven.
De beklagcommissie heeft klager niet-ontvankelijk verklaard in zijn beklag op de gronden als in de aangehechte uitspraak weergegeven.
2. De standpunten van klager en de directeur
Door en namens klager is in beroep het tegenover de beklagcommissie ingenomen standpunt -zakelijk weergegeven- als volgt toegelicht.
Klager is ten onrechte niet-ontvankelijk verklaard; de beslissing van de directeur levert strijd op met het bepaalde in de artikelen 2, vierde lid en 39, vierde lid, Pbw.
Voorts is door de directeur onvoldoende onderzocht of er geen (gunstiger) contract met een andere provider afgesloten had kunnen worden.
Als gevolg van de onmogelijkheid 0800-nummers te bellen, worden familieleden en bekenden met buitensporig hoge telefoonrekeningen geconfronteerd.
Het afschaffen van de budgetkaarten zal niet het beoogde resultaat, nl. voorkomen van handel, hebben, aangezien er ook in andere voorwerpen gehandeld kan worden en wordt.
Overigens zijn de budgetkaarten in andere inrichtingen wel toegestaan.
De locatie-directeur heeft in beroep zijn tegenover de beklagcommissie ingenomen standpunt als volgt toegelicht.
Een jaar geleden is met KPN een contract afgesloten, waarbij KPN er voor zorgde dat er drie ‘openbare’ telefooncellen werden geplaatst. Hieraan waren verder geen voorwaarden verbonden. Wel werd bepaald dat het starttarief hoger zouzijn, de vervolgtikken werden dan goedkoper. Over de hoogte van de tarieven bood KPN geen onderhandelingsruimte.
Gelet op de gemiddelde duur van de gevoerde telefoongesprekken binnen de inrichting (zes à zeven minuten) leek dit de voor de gedetineerden voordeligste optie.
De directie zag zich genoodzaakt mee te gaan met het voorstel van de KPN, omdat de directie anders -uit kostenoogpunt vanuit KPN gezien- een of meerdere telefooncellen zou moeten inleveren.
Daarnaast moest per telefooncel een bepaalde omzet gehaald worden. Door het blokkeren van de 0800-nummers konden de zgn. budgetkaarten niet meer gebruikt worden, waardoor de opbrengst omhoog zou gaan.
Tevens wordt door het blokkeren van de 0800- en 0900-nummers voorkomen dat via die weg alsnog niet-toegestane telefoonnummers worden gebeld.
De inrichting heeft geen enkel financieel belang bij de gemaakte afspraken, er is alleen gezocht naar mogelijkheden de gedetineerden zo lang en zo goedkoop mogelijk de mogelijkheid te bieden te telefoneren.
Overigens wordt het afgesloten contract van jaar tot jaar bekeken.
3. De beoordeling
Artikel 39, eerste lid, Pbw bepaalt dat de gedetineerde het recht heeft ten minste eenmaal per week op in de huisregels vastgestelde tijden en plaatsen en met behulp van een daartoe aangewezen toestel gedurende 10 minuten een ofmeer telefoongesprekken te voeren met personen buiten de inrichting. De hieraan verbonden kosten komen, tenzij de directeur anders bepaalt, voor rekening van de gedetineerde.
De beroepscommissie verstaat het beklag als betreffende een beweerde onzorgvuldige uitvoering van dat recht, waardoor klager in zijn belangen is geschaad. Klager had mitsdien moeten worden ontvangen in zijn beklag. Het beroep zal inzoverre gegrond worden verklaard.
Uitgangspunt moet zijn dat de directeur terzake van de uitvoering van voormeld recht een zekere beleidsvrijheid toekomt en dat alleen dan van onzorgvuldig handelen kan worden gesproken, als de directeur in redelijkheid niet tot deterzake genomen uitvoeringsbeslissingen heeft kunnen komen.
Kort samengevat komt het beklag er op neer, dat de tarieven (het starttarief en de vervolgtikken) van de telefoongesprekken hoger liggen dan in andere inrichtingen en dat ook het afsluiten van 0800-nummers een financiële teruggangbetekent, omdat daardoor een weg om goedkoper te telefoneren is afgesneden. Uit de toelichting van de directeur komt naar voren dat De Geerhorst, nadat de inrichting al eerder met KPN in zee was gegaan, wederom een contract met KPNheeft gesloten, waarbij een weloverwogen keuze is gemaakt uit de verschillende hoofdgroepen van tarieven. Binnen de gekozen hoofdgroep kan KPN wijzigingen doorvoeren, met name ten aanzien van de duur van een telefoontik. Er wordtdoor de inrichting niet aan het telefoneren door de gedetineerden verdiend. De afsluiting van de 0800-nummers hield verband met signalen van ongewenste handel in de daartoe geëigende budgetkaarten. Daarbij konden door deze keuze dedrie eerder geplaatste telefooncellen gehandhaafd blijven, hetgeen ruimere mogelijkheden voor de gedetineerden biedt om op de geboden tijden te telefoneren.
Aldus toegelicht kan de handelwijze van de directeur in het hiervoor tot uitgangspunt genomen kader niet onzorgvuldig genoemd worden, zodat als hierna te melden beslist moet worden.
4. De uitspraak
De beroepscommissie vernietigt de uitspraak van de beklagcommissie en verklaart het beklag alsnog ongegrond.
Aldus gedaan door de beroepscommissie voornoemd, bestaande uit mr. J.J. van Oostveen, voorzitter, dr. J.P.S. Fiselier en mr. J.W.P. Verheugt, leden, in tegenwoordigheid van mr. I. Lispet, secretaris, op 16 december 2002
secretaris voorzitter