nummer: 12/2940/GA
betreft: [klager] datum: 10 januari 2013
De beroepscommissie als bedoeld in artikel 69, tweede lid, van de Penitentiaire beginselenwet (Pbw) heeft kennisgenomen van een bij het secretariaat van de Raad ingekomen beroepschrift van
[...], verder te noemen klager,
gericht tegen een uitspraak van 13 september 2012 van de alleensprekende beklagrechter bij de locatie Zuyder Bos te Heerhugowaard, voor zover daartegen beroep is ingesteld,
alsmede van de overige stukken, waaronder de uitspraak waarvan beroep, welke in afschrift aan deze uitspraak is gehecht.
De beroepscommissie heeft de directeur van de locatie Zuyder Bos in de gelegenheid gesteld schriftelijk te reageren op het beroep en klager alsmede zijn raadsvrouw, mr. P.M. Breukink, om het beroep schriftelijk toe te lichten.
Op grond van haar onderzoek overweegt en beslist de beroepscommissie als volgt:
1. De inhoud van het beklag en de uitspraak van de beklagrechter
Het beklag (met beklagnummer 2012/365) betreft de invoering van het Telio-systeem en de daarmee gepaard gaande gevolgen, namelijk:
a. het feit dat de vertrouwelijkheid van telefoongesprekken tussen gedetineerden en geprivilegieerde personen, zoals advocaten, niet wordt gewaarborgd, doordat deze gesprekken worden opgenomen en opgeslagen;
b. het feit dat niet meer collect call dan wel met commerciële belkaarten kan worden gebeld en dat 0900-nummers zijn geblokkeerd, waardoor bepaalde instanties niet gebeld kunnen worden;
c. het feit dat de telefoonkosten te hoog zijn en dat de telefoonverbinding slecht is.
De beklagrechter heeft klager niet-ontvankelijk verklaard in zijn beklag op de gronden als in de aangehechte uitspraak weergegeven.
2. De standpunten van klager en de directeur
Door en namens klager is het tegenover de beklagrechter ingenomen standpunt in beroep als volgt toegelicht. De invoering van het Telio-systeem is in strijd met de geldende regelgeving dan wel met de eisen van redelijkheid en billijkheid. Hoewel het
systeem landelijk is ingevoerd, wordt klager direct geraakt door de gevolgen ervan. Zo wordt de vertrouwelijkheid van gesprekken met geprivilegieerde personen niet gewaarborgd, zijn de telefoonkosten te hoog, is het onmogelijk om collect call te bellen
en zijn 0900-nummers geblokkeerd. Klager kan zijn bank en de reclassering niet bellen. Hij heeft aangegeven dat hij geen concrete verzoeken heeft ingediend om te mogen bellen met bepaalde 0900-nummers of om collect call gesprekken te kunnen voeren. De
uitspraak van de beklagrechter, houdende niet-ontvankelijkheid, is op deze punten juist. Wel is klager van oordeel dat de inrichting niet de vereiste informatie heeft verschaft rondom het bellen met 0800/0900-nummers en het bestaan van een ‘witte
lijst’. Hoewel er wellicht geen sprake is van een beklagwaardige beslissing, wenst klager wel op te merken dat de informatieverschaffing op dit punt onvoldoende lijkt te zijn geweest. Klager is echter ten onrechte niet-ontvankelijk verklaard in dat
onderdeel van zijn klacht dat gaat over het opnemen van telefoongesprekken met geprivilegieerden. In dit verband wordt verwezen naar de uitspraak van de beroepscommissie van 29 oktober 2012, met kenmerk: 12/1813/GA en 12/1847/GA. Klager stelt dat de
prijsstijging onredelijk is. De inrichting dient het mogelijk te maken dat een gedetineerde zonder geld gedurende tien minuten per week kan bellen op de kosten van de inrichting. Er sprake van strijd met artikel 39 van de Pbw en artikel 24 van de
European Prison Rules. De telefoonverbinding hapert, omdat het systeem gebruik maakt van VOIP-calling (bellen via internet). De kwaliteit van het telefoongesprek is daardoor afhankelijk van de kwaliteit van de internetverbinding, hetgeen tijdens het
recreatiemoment slecht is, omdat er dan sprake is van piekgebruik van internet in Nederland. Het beroep dient op dit punt gegrond verklaard te worden.
De directeur heeft zijn standpunt, zoals ingenomen tegenover de beklagrechter, in beroep niet toegelicht.
3. De beoordeling
Voor de beoordeling van het beroep is allereerst van belang of de beklagrechter klager al dan niet op goede gronden niet-ontvankelijk heeft verklaard in zijn beklag. Met de beklagrechter is de beroepscommissie van oordeel dat de invoering van het
Telio-systeem geen (concrete) door of namens de directeur jegens klager genomen beslissing betreft als bedoeld in artikel 60, eerste lid, van de Pbw. Gelet daarop is de beslissing van de beklagrechter in beginsel juist en dat leidt slechts uitzondering
indien geklaagd wordt over een algemene regel die in strijd is met een wettelijk voorschrift van hoger orde. Derhalve dient de beroepscommissie na te gaan of de gevolgen van de invoering van het Telio-systeem in strijd zijn met hogere wet- of
regelgeving.
Ten aanzien van het onder a. genoemde gevolg van de invoering van het Telio-systeem overweegt de beroepscommissie het volgende. De beroepscommissie stelt voorop dat, zoals is beslist in de uitspraak van 29 oktober 2012 (kenmerk 12/1813/GA en
12/1847/GA), het afluisteren en opnemen van telefoongesprekken tussen gedetineerden en geprivilegieerde personen of instanties, als vermeld in artikel 37, eerste lid, van de Pbw, in strijd is met een wettelijk voorschrift van hogere orde, meer in het
bijzonder met de strekking van artikel 39, vierde lid, van de Pbw.
In de brief van de directeur van 21 augustus 2012 staat – voor zover hier van belang – het volgende: ‘Er is geen wettelijke noodzaak om onderscheid tussen het opnemen van telefoongesprekken met geheimhouders of telefoongesprekken met anderen te maken’...
‘Naar verwachting zal eind 2012/begin 2013 functionaliteit worden opgeleverd die het onmogelijk maakt om gesprekken met advocaten mee te luisteren of op te nemen (het zogenaamde ‘nummerherkenningssysteem’).’. Gelet op deze inlichtingen van de directeur
acht de beroepscommissie het voldoende aannemelijk dat de telefoongesprekken die gedetineerden ten tijde van het indienen van de klacht hebben gevoerd met geprivilegieerde personen, onder wie advocaten, werden opgenomen. Gelet hierop oordeelt de
beroepscommissie dat het onder a. genoemde gevolg van de invoering van het Telio-systeem in strijd is met hogere wet- of regelgeving. De beroepscommissie zal het beroep derhalve op dit punt gegrond verklaren, de uitspraak van de beklagrechter op dit
punt vernietigen, klager alsnog ontvankelijk verklaren in dit deel van zijn beklag en dit deel van het beklag gegrond verklaren. De beroepscommissie zal aan klager een tegemoetkoming toekennen van € 20,=.
Ten overvloede voegt de beroepscommissie daaraan toe – hoewel daarover in de onderhavige zaak geen beklag is gedaan – dat het standaard opnemen van telefoongesprekken met anderen dan geprivilegieerde personen en instanties, zonder dat daaraan een
belangenafweging vooraf is gegaan, in strijd is met de wet (zie de uitspraak met kenmerk 12/1813/GA en 12/1847/GA).
Ten aanzien van het onder b. genoemde gevolg van de invoering van het Telio-systeem overweegt de beroepscommissie het volgende. Uit het aanvullend beroepschrift van klagers raadsvrouw van 19 november 2012 maakt de beroepscommissie op dat geen beroep is
ingesteld tegen de beslissing van de beklagrechter voor zover klager niet-ontvankelijk is verklaard in zijn klacht over de uitsluiting van de mogelijkheid om collect call dan wel met commerciële belkaarten te bellen en de blokkering van
0800/0900-nummers. Ten overvloede overweegt de beroepscommissie dat de blokkering van 0800/0900-nummers en de uitsluiting van de mogelijkheid om collect dan wel met commerciële belkaarten te bellen niet in strijd is met hogere wet- en regelgeving.
Wel is het beroep gericht tegen het feit dat de directeur geen informatie heeft verschaft over het (wel) kunnen bellen van bepaalde 0800/0900-nummers. De beroepscommissie overweegt dat de directeur de gedetineerden schriftelijk heeft geïnformeerd over
de (gevolgen) van de invoering van het Telio-systeem. Tevens is er contact geweest tussen de GeDeCo en de directeur en heeft de directeur - in ieder geval - de GeDeCo ervan op de hoogte heeft gesteld dat bepaalde landelijke 0800/0900-nummers van de
blokkering zijn gevrijwaard. De stelling van klager dat de directeur niet de vereiste informatie heeft verstrekt omtrent het bellen met 0800/0900-nummers is daarmee naar het oordeel van de beroepscommissie niet houdbaar. Gelet op het vorenstaande
oordeelt de beroepscommissie dat er geen sprake is van strijd met hogere wet- of regelgeving.
Ook voor wat betreft de hoge kosten van de telefoongesprekken en de slechte telefoonverbinding (het onder c. vermelde gevolg van de invoering van het Telio-systeem) is de beroepscommissie van oordeel dat er geen sprake is van strijd met hogere wet- of
regelgeving. Hierbij neemt de beroepscommissie in aanmerking dat de directeur in beklag naar voren heeft gebracht dat gedetineerden die echt geen geld hebben om te bellen, op kosten van de inrichting kunnen bellen.
Nu de onder b. en c. genoemde gevolgen van de invoering van het Telio-systeem niet in strijd zijn met hogere wet- en regelgeving, zal het beroep op deze punten ongegrond worden verklaard en zal de uitspraak van de beklagrechter op deze punten worden
bevestigd.
4. De uitspraak
De beroepscommissie verklaart het beroep gericht tegen het onder a. genoemde gevolg van de invoering van het Telio-systeem gegrond, vernietigt op dit punt de uitspraak van de beklagrechter, verklaart klager alsnog ontvankelijk in dit deel van zijn
beklag en verklaart dit deel van het beklag gegrond. Zij kent aan klager een tegemoetkoming van
€ 20,= toe.
De beroepscommissie verklaart het beroep gericht tegen de onder b. en c. genoemde gevolgen van de invoering van het Telio-systeem ongegrond en bevestigt op deze punten de uitspraak van de beklagrechter.
Aldus gegeven door de beroepscommissie voornoemd, bestaande uit mr. P.C. Vegter, voorzitter, mr. F.G. Bauduin en dr. J.P.S. Fiselier, leden, in tegenwoordigheid van
mr. F.A. Groeneveld, secretaris, op 10 januari 2013
secretaris voorzitter