Geachte,
Namens Stichting De Faunabescherming (hierna: De Faunabescherming), gevestigd te Amstelveen, heeft u per brief van 8 december 2022 verzocht om de toegang tot het een deel van het in Natura 2000-gebied 'Noordzeekustzone' gelegen gebied 'Groene Strand' bij Ballum op Ameland jaarlijks tussen 1 april en 15 augustus juridisch en feitelijk te beperken op grond van de artikelen 2.5, lid 1 en 2.6, lid 1, van de Wet natuurbescherming (hierna: Wnb).
Wettelijke regime
Artikel 2.5, lid 1, van de Wnb maakt het mogelijk de toegang tot een deel van een Natura 2000-gebied, indien dat nodig is gelet op de instandhoudingsdoelstellingen voor dat gebied, te verbieden of te beperken.
Artikel 2.6, lid 1, van de Wnb biedt een rechtsbasis voor het daartoe bevoegd gezag om feitelijke preventieve of herstelmaatregelen treffen op terreinen van derden om verslechteringen of significante verstoringen te voorkomen. Deze derden – eigenaren of gebruikers – zullen deze noodzakelijke inbreuken op hun eigendomsrecht of gebruiksrecht moeten gedogen.
Procedurele afhandeling
U heeft uw verzoek aanvankelijk gericht aan de provincie Fryslân.
De provincie heeft uw verzoek op 20 december 2022 aan de minister voor Natuur en Stikstof doorgezonden als het hiertoe bevoegde gezag.
U heeft een termijn van acht weken voor het geven van een reactie gegeven. Het betrokken inhoudelijk beleidsteam binnen het ministerie heeft helaas per abuis verzuimd u een bevestiging van ontvangst van uw verzoek en zicht op verdere afhandeling te geven.
In reactie op het uitblijven van een reactie heeft u per brief van 11 maart jl. een ingebrekestelling verzonden. U verzoekt mij binnen 14 dagen na verzending van uw brief van 11 maart jl. op het sluitingsverzoek te beslissen.
Bij gebreke van een dergelijk besluit zult u uw client adviseren om beroep in te stellen bij de rechtbank en een verzoek om een voorlopige voorziening in te dienen.
Inhoudelijke behandeling
Het Groene Strand op Ameland is een zeer dynamisch Natura 2000-gebied. De begroeiing op het strand breidt zich ieder jaar verder uit. Steltlopers zoeken de dynamiek van de randen, zoals blijkt uit inventarisaties. Zo broeden er ieder jaar aan de rand van het Groene Strand op het schelpenstrand, dwergsterns. Het is afhankelijk van de dynamiek van het moment waar de vogels zich gaan vestigen.
Dhr. J.W. Zwart, teamleider van de LNV Waddenunit, heeft in de aanloop naar dit schrijven contact met u opgenomen en u zicht gegeven op het reeds enig tijd lopende proces om tot een zo pragmatisch mogelijke bescherming van het betreffende gebiedsdeel te komen. Dit in samenspraak met Rijkswaterstaat als feitelijk beheerder van het Groene Strand.
Rijkswaterstaat kan, als beheerder, op grond van artikel 461 van het Wetboek van Strafrecht, snel en doelgericht zoneren en inspelen op de dynamiek van het moment. Deze wijze van zoneren is sneller toe te passen dan op grond van de Wnb mogelijk is en past daarom beter bij uw verzoek. Rijkswaterstaat heeft toegezegd, op die basis, de kwetsbare delen van het Groene Strand te zullen gaan afzetten. Daarmee wordt geborgd dat, voorafgaand aan de start van het broedseizoen, de gebiedsdelen voor de betreffende strandbroeders gevrijwaard blijven van verstoring.
In het onderstaande een weergave van de te plaatsen borden.
Naast het plaatsen van deze gerichte bebording zal Rijkswaterstaat ook bij de gemeente, Staatsbosbeheer en de politie borgen dat er daadwerkelijk effectief toezicht op en eventuele handhaving van dit in te stellen verbodsregime zal plaatsvinden.
De LNV Waddenunit zal dit proces nauwlettend monitoren op daadwerkelijke en voortvarende acties hierin, zowel van de zijde van Rijkswaterstaat als van de zijde van de gemeente. U wordt daarover ook actief vanuit de LNV Waddenunit (door dhr. Zwart) en/of Rijkswaterstaat op de hoogte gesteld gedurende de betreffende bovengenoemde periode.
In onderstaande staat de te realiseren sluiting visueel weergegeven. De nummers op de kaart betreffen de strandpaalnummers. Strandpalen staan iedere kilometer op het strand als markering. Het groen gemarkeerde deelgebied wordt afgesloten van 1 april tot 15 augustus. Afhankelijk van de dynamiek van de steltlopers in het westelijke deel van dit vak wordt gekeken of het tijdens het broedseizoen groter gemaakt moet worden om aanwezige badgasten te geleiden. Er zijn hierover afspraken gemaakt met de gemeente, RWS en het Natuurinformatiecentrum.
Het gele vak is zal vanwege de kwetsbaarheid volledig en jaarrond afgesloten worden
Er zullen circa 60 borden geplaatst worden, om de 100 meter een bord. Op sommige plaatsen zullen deze borden iets dichter bij elkaar worden geplaats; dit wordt ter plaatse bekeken.
Het totale gebied heeft een omtrek van ongeveer 6,5 kilometer.
Schets reservaat Groene Strand (Ballum, Ameland)
Omdat de uiterste westpunt van het gebied dynamisch is, wordt op die locatie extra toezicht gehouden op de dwergsterns. Dit gebied wordt, ingeval van nestvorming, ook fysiek (met draad) afgezet als extra barrière tegen mogelijke verstoring.
Nadere toelichting
In mijn optiek wordt met een regime op grond van artikel 461 van het Wetboek van Strafrecht op dit moment op de meest efficiënte en snelste wijze een zeer gericht en plaatselijk beschermingsregime gerealiseerd, voorafgaand aan de voor de strandbroeders kwetsbare maanden van het jaar.
Ik maak u er volledigheidshalve nog op attent dat het instellen van een gebied op grond van artikel 2.5, lid 1, van de Wnb plaatsvindt via besluitvorming middels een uniforme voorbereidingsprocedure. Deze procedure heeft in praktische zin een minimale doorlooptijd van zeker vier maanden. De nu gekozen oplossing, via Rijkswaterstaat als beheerder, komt derhalve in mijn optiek het meest effectief tegemoet aan het in uw ogen aanwezige spoedeisende belang om voor het eerstvolgend broedseizoen deze gebiedsdelen te beschermen.
Ik wijs er tot slot op dat momenteel het evaluatieproces in relatie tot het huidig Natura 2000-beheerplan 'Noordzeekustzone' gaande is. Hierin zal ook mogelijk een identificatie plaatsvinden van aanvullende of andere gebiedsdelen binnen dit Natura 2000-gebied welke om additionele bescherming vragen, bezien vanuit de gestelde instandhoudingsdoelen. Welk specifiek sluitingsregime het meest geëigend is voor de bescherming van specifiek het Groene Strand is daarin ook ter nadere beschouwing. Daarin kan ook meegewogen worden om toch artikel 2.5, lid 1, van de Wnb verderop in tijd alsnog toe te passen met gebruikmaking van een dynamische zonering.
De ervaringen met het nu in te stellen regime zullen daarin uiteraard meegenomen worden.
Besluit
Gezien de hierboven weergegeven concrete acties wordt nu afgezien van toepassing van artikel 2.5, lid 1 en 2.6 lid 1, van de Wnb. Ik wijs uw verzoek dus af.
Hoogachtend,
De Minister voor Natuur en Stikstof,
namens deze:
MT-lid Directoraat Generaal Natuur en Visserij