Nummer 23/36921/GV
Betreft [klager]
Datum 20 november 2023
Uitspraak van de beroepscommissie van de RSJ op het beroep van
[klager] (hierna: klager)
1. De procedure
De Minister voor Rechtsbescherming (hierna: verweerder) heeft op 18 oktober 2023 het resterende gedeelte een aan klager verleende strafonderbreking ingetrokken.
Klagers raadsman, mr. D. Duijvelshoff, heeft namens klager beroep ingesteld tegen deze beslissing.
De beroepscommissie heeft klager, zijn raadsman en verweerder in de gelegenheid gesteld hun standpunten schriftelijk (nader) toe te lichten.
De beroepscommissie heeft kennisgenomen van het beroepschrift, de reactie van verweerder en de overige stukken.
2. De standpunten in beroep
Standpunt van klager
Op 2 oktober 2023 is aan klager strafonderbreking voor de duur van drie weken verleend. De daarbij door verweerder gestelde voorwaarden betreffen een wekelijkse meldplicht bij de reclassering, een locatiegebod met enkelband en een verbod om Nederland te verlaten. Daarnaast is in de beslissing aangegeven dat besloten zou kunnen worden tot het intrekken van de toestemming tot strafonderbreking wanneer er zich incidenten voor zouden doen. Dat betreft een ‘kan-bepaling’ en is dus geen verplichting voor verweerder.
Klager was op 18 oktober 2023 – terwijl hij was voorzien van een enkelband en op het afgesproken verblijfadres verbleef – telefonisch niet bereikbaar voor de reclassering. Ten gevolge van een zwak moment heeft hij die dag alcohol genuttigd. Het betrof echter een relatief korte periode (ongeveer vier uur) dat hij de reclassering niet te woord kon staan. Een compleet alcoholverbod is tijdens de periode van de strafonderbreking niet aan klager opgelegd. Pas nadat hij alcohol nuttigde werd bij beslissing van 18 oktober 2023 een alcohol- en drugsverbod opgelegd. Daarnaast moest klager wekelijks (en dus niet dagelijks) met de reclassering contact opnemen. Toen klager op 18 oktober 2023 niet bereikbaar was, hield dat geen schending van de op dat moment geldende voorwaarden in.
Het is in strijd met het vertrouwensbeginsel om enerzijds de voorwaarden te wijzigen en anderzijds gelijk tot een beëindiging te beslissen. Klager verzet zich overigens niet tegen de eerder aan hem opgelegde nadere voorwaarde middels de ‘eerste’ beslissing van 18 oktober 2023.
Klager en zijn schoonmoeder hebben in twee overgelegde brieven nader uiteengezet hoe klagers strafonderbreking is verlopen en klagers schoonmoeder geeft daarbij aan dat het te ‘hard’ door verweerder verwoord is dat zij klager in het huis van haar dochter heeft opgesloten. Zij heeft de woning van haar dochter op slot gedaan, zodat klager niet weg kon lopen en zichzelf iets aan zou kunnen doen.
Klager heeft nog steeds een groot belang om zijn zakelijke belangen te behartigen. De verkoop van zijn onderneming op Bonaire was inmiddels in een vergevorderd stadium.
Standpunt van verweerder
Vooropgesteld moet worden dat eerst is gekozen voor de mogelijkheid van het aanvullen van de voorwaarden. Klager was echter niet bereikbaar voor een gesprek hierover. Binnen een goede week tijd is er sprake geweest van meerdere keren alcoholgebruik. Ondanks dat in de beslissing van 2 oktober 2023 geen expliciet alcoholverbod was opgenomen, heeft klager wel aangegeven zich aan alle voorwaarden te willen houden die aan een strafonderbreking zouden worden gesteld.
Op 16 oktober 2023 heeft klager een gesprek gehad over het alcoholgebruik van dat weekend. Dat gesprek heeft aanleiding gegeven om de voorwaarden aan te vullen met een expliciet alcoholverbod. Klager was echter niet bereikbaar voor zowel de reclassering als de directeur van de inrichting. Klager lag op dat moment – nog voor het middaguur – laveloos op bed. Een algemene regel bij toepassing van elektronische monitoring is dat je bereikbaar moet zijn voor de reclassering. Door het gebruik van alcohol was klager niet slechts vier uur niet bereikbaar voor de reclassering, maar ruim vier uur niet bereikbaar voor de reclassering.
Daar komt bij dat de reclassering, de directeur van de inrichting en verweerder uitlatingen over zelfmoordneigingen erg zorgelijk vinden. Dit alles heeft ertoe geleid dat er geen andere mogelijkheid meer bestond dan per direct het resterende gedeelte van de verleende strafonderbreking in te trekken.
3. De beoordeling
Klager is sinds 2 juni 2023 gedetineerd. Hij ondergaat een gevangenisstraf van dertig maanden, waarvan tien maanden voorwaardelijk, met aftrek, wegens roekeloos rijgedrag onder invloed van alcohol, waardoor het slachtoffer zwaar lichamelijk letsel heeft opgelopen. De datum waarop klager (voorwaardelijk) in vrijheid wordt gesteld, is momenteel bepaald op 12 februari 2025.
Op grond van artikel 39 en 40 van de Regeling tijdelijk verlaten van de inrichting kan verweerder in verband met gewijzigde omstandigheden een reeds verleende strafonderbreking of het daarvan nog resterende gedeelte intrekken, naar een ander tijdstip verplaatsen of er nadere voorwaarden aan stellen.
Uit de stukken blijkt het volgende. Verweerder heeft bij beslissing van 2 oktober 2023 klagers verzoek om strafonderbreking in verband met het behartigen van zakelijke belangen toegewezen voor de duur van drie weken. Op 10 oktober 2023 is de strafonderbreking aangevangen. Klager heeft op 16 oktober 2023 een gesprek met de reclassering gevoerd, waarbij hij heeft aangegeven dat hij op 14 oktober 2023 alcohol heeft genuttigd om van zijn stress af te komen en om suïcidale gedachten te onderdrukken. Dit heeft aanleiding gegeven om op 18 oktober 2023 de voorwaarden aan te vullen met een expliciet alcoholverbod. Klager was echter zowel voor de reclassering als voor de directeur van de inrichting (in verband met het mededelen van de aanvullende voorwaarde) niet bereikbaar. Op diezelfde dag heeft klagers schoonmoeder contact opgenomen met de reclassering. Zij had klager laveloos opgesloten in de woning van haar dochter. Hij is ruim vier uur onbereikbaar geweest voor de reclassering.
De beroepscommissie is van oordeel dat de voorvallen zoals hierboven beschreven in redelijkheid aanleiding hebben mogen geven om de verleende strafonderbreking (ook voor klagers eigen veiligheid) in te trekken. Voor zover namens klager wordt aangevoerd dat het in strijd is met het vertrouwensbeginsel om enerzijds de voorwaarden te wijzigen en anderzijds gelijk tot beëindiging te beslissen, geldt dat de beroepscommissie die stelling niet kan volgen, nu eerst is getracht om klager aanvullende voorwaarden op te leggen, maar klager – vanwege het wederom nuttigen van alcohol – toen niet bereikbaar was.
Gelet op het voorgaande en bij afweging van alle in aanmerking komende belangen, kan de bestreden beslissing niet als onredelijk of onbillijk worden aangemerkt. De beroepscommissie zal het beroep dan ook ongegrond verklaren.
4. De uitspraak
De beroepscommissie verklaart het beroep ongegrond.
Deze uitspraak is op 20 november 2023 gedaan door de beroepscommissie, bestaande uit
mr. D.W.J. Vinkes, voorzitter, mr. L.C.P. Goossens en drs. R.J.H.M. Kievitsbosch, leden, bijgestaan door mr. M. Olde Keizer, secretaris.
secretaris voorzitter