Nummer 22/30720/TB
Betreft [klager]
Datum 3 juli 2023
Uitspraak van de beroepscommissie van de RSJ op het beroep van
[klager] (hierna: klager)
1. De procedure
De Minister voor Rechtsbescherming (hierna: verweerder) heeft op 28 november 2022 beslist klager over te plaatsen van FPK De Woenselse Poort naar FPC De Rooyse Wissel te Venray.
Klagers raadsvrouw, mr. T. Šandrk, heeft namens klager beroep ingesteld tegen deze beslissing.
De beroepscommissie heeft klager, mr. K. Tieland namens zijn raadsvrouw, en […] namens verweerder, gehoord op de zitting van 7 juni 2023 in het Justitieel Complex (JC) Zaanstad. […] was als toehoorder van de zijde van verweerder aanwezig.
2. De standpunten in beroep
Standpunt van klager
In verband met een incident op 4 oktober 2022 heeft de directeur van FPK De Woenselse Poort op 10 oktober 2022 verzocht om herselectie van klager met overplaatsing naar FPK Veldzicht. Vanwege het rapport van het PBC, het feit dat er geen problemen waren in detentie en klager niet eerder klinisch behandeld was, kon hij naar een FPK worden overgeplaatst.
Nadat op 11 november 2022 bleek dat dit niet mogelijk was, heeft de directeur van FPK De Woenselse Poort in een aanvullend verzoek gemeld dat een overplaatsing naar beveiligingsniveau 4 vanwege het incident van 4 oktober 2022 nodig wordt geacht om de behandeling van de risico’s en de kernproblematiek op een veilige en passende manier vorm te geven. Vervolgens is besloten klager over te plaatsen naar FPC De Rooyse Wissel. Klager is daarover niet gehoord. Hij had daartegen wel degelijk bezwaar. Hem is niets gevraagd, maar alleen maar mededeling van de overplaatsing gedaan.
Uit de beslissing en het selectieadvies blijkt onvoldoende dat een hoger beveiligingsniveau noodzakelijk wordt geacht of meer passend zou zijn. Er zijn geen veranderingen ten opzichte van het eerste advies. Verweerder gaat voorbij aan de zorgbehoefte van klager, zoals verwoord in de rapportage van het PBC. Uit het herselectieadvies van de directeur blijkt dat klager gemotiveerd is om behandeling te volgen.
Klager verblijft sinds een maand in FPC De Kijvelanden, dichterbij zijn familie dan tijdens zijn verblijf in De Rooyse Wissel, maar hij is nog steeds van mening dat hij in een FPK met beveiligingsniveau 3 thuishoort en onterecht in een FPC verblijft. Het verblijf in beveiligingsniveau 4 voelt voor hem als degradatie. Alles moet nog worden opgestart. Hij moet wachten op het verkrijgen van vrijheden en verlof, terwijl hij in De Woenselse Poort al bijna verlof had en hij niet de aanstichter van het incident van 4 oktober 2022 was. Klager was in De Woenselse Poort goed gemotiveerd voor zijn behandeling die daar goed verliep. Er wordt gewezen op incidenten, maar het naar de kamer sturen wordt al als een incident beschouwd. Als gevolg van overplaatsing naar een FPC is sprake van stagnatie in zijn behandeling.
Standpunt van verweerder
In het e-mailbericht van 6 oktober 2022 van De Woenselse Poort aan het ministerie wordt vermeld dat de kliniek klager vanwege een onveilige situatie met een medepatiënt/slachtoffer zo spoedig mogelijk wil uitplaatsen, dat dit kan zowel naar niveau 3 als 4, al gaat het advies van de kliniek uit naar het opschalen naar niveau 4. Uit het herselectieverzoek van 10 oktober 2022 blijkt dat volgens de kliniek de veiligheid bij een langer verblijf van klager niet gewaarborgd kan worden. De kliniek heeft na het voorval van 4 oktober 2022 meerdere signalen gekregen dat patiënten zich in toenemende mate onveilig voelen vanwege dreigende uitspraken en gedragingen van klager. Verder was sprake van beperkte ontwikkelingen in de behandeling en beschadigd vertrouwen van het behandelteam, en was het onmogelijk klager op een andere afdeling van de kliniek te plaatsen. Klager was vóór 4 oktober 2022 op andere afdelingen over de schreef gegaan.
In de aanvullende toelichting van 11 november 2022 heeft de kliniek gemeld een overplaatsing naar een FPC met beveiligingsniveau 4 noodzakelijk te achten.
De rapportage van het PBC was niet gericht op de specifieke zorgbehoefte van klager en de in te zetten interventies. In de indicatiestelling had het NIFP twijfel over het aangewezen beveiligingsniveau. Aanvankelijk was het NIFP van oordeel dat klager in een FPC moest worden geplaatst, maar ingeschat werd dat een behandeling ook in een FPK moest kunnen plaatsvinden.
Het behandelverloop in FPK De Woenselse Poort geeft inmiddels aanleiding daar anders over te denken. Klager heeft daar op meerdere behandelafdelingen verbleven, wat telkens heeft geleid tot conflicten en incidenten met zijn behandelaars en medepatiënten. Daarbij was sprake van fysieke en verbale agressie (delictgerelateerd gedrag) en seksueel grensoverschrijdend gedrag. Er is volgens de kliniek een onwerkbare situatie ontstaan, waarbij klager het vertrouwen in het behandelteam heeft verloren en ook het behandelteam geen vertrouwen meer heeft in een goede afloop van de behandeling. Volgens de kliniek is het beveiligingsniveau van een FPK niet afdoende om klager te weerhouden van het veroorzaken van conflicten en om het creëren van een onveilige situatie op de behandelafdeling te voorkomen. De kliniek schat in dat dergelijke incidenten zich minder snel voor zullen of kunnen voordoen op een behandelafdeling met een hoger beveiligingsniveau, zodat daar mogelijk wel resultaten kunnen worden geboekt in de behandeling van klager.
Een spoedige overplaatsing was ook in klagers belang. In De Rooyse Wissel kon hij zijn behandeling direct vervolgen. Klager is blijkens het hoorformulier gehoord over de overplaatsing. Klager verblijft nu in FPC De Kijvelanden. Het gaat daar goed.
3. De beoordeling
Aan klager is bij onherroepelijk geworden uitspraak de maatregel van terbeschikkingstelling (tbs) met bevel tot verpleging van overheidswege opgelegd.
Klager verbleef in een FPK met beveiligingsniveau 3 en is het niet eens met zijn overplaatsing naar een FPC met beveiligingsniveau 4.
Bij de stukken bevindt zich een hoorformulier, waarin staat dat klager op 28 november 2022 in FPK De Woenselse Poort is gehoord met het oog op plaatsing in FPC De Rooyse Wissel en waarop is aangekruist dat klager geen bezwaar heeft tegen de voorgenomen plaatsing. Gelet hierop kan klager niet worden gevolgd in zijn, overigens eerst ter zitting naar voren gebrachte, stelling dat hij daarover niet is gehoord.
Op grond van artikel 6.2 van de Wet forensische zorg moet verweerder bij de (over)plaatsing van ter beschikking gestelden de volgende factoren meenemen in zijn overwegingen:
a. de eisen die de bescherming van de maatschappij tegen de gevaarlijkheid van de ter beschikking gestelde voor de veiligheid van anderen dan de ter beschikking gestelde of de algemene veiligheid van personen of goederen stelt;
b. de eisen die de verlening van forensische zorg aan de forensische patiënt gezien de aard van de bij hem geconstateerde psychische stoornis of verstandelijke beperking stelt; en
c. de forensische zorgbehoefte en het beveiligingsniveau zoals opgenomen in de indicatiestelling.
Blijkens de indicatiestelling van het NIFP van 27 juli 2021 is plaatsing van klager in een FPC uitgebreid overwogen, maar uiteindelijk geconcludeerd dat behandeling van klager ook in een FPK moet kunnen plaatsvinden, waarna klager op 2 september 2021 is geplaatst in FPK De Woenselse Poort.
Verweerder heeft beslist tot overplaatsing van klager naar een FPC op verzoek van FPK De Woenselse Poort vanwege een onveilige situatie in de instelling sinds klager op 4 oktober 2022 een aanvaring met een medepatiënt heeft gehad waarbij klager laatstgenoemde met een vork heeft beschadigd en, kort gezegd, ook vanwege onvoldoende voortgang in de behandeling van klagers problematiek. Bij e-mailbericht van 6 oktober 2022 heeft De Woenselse Poort gemeld dat plaatsing in zowel beveiligingsniveau 3 als 4 zou kunnen, maar verweerder geadviseerd het beveiligingsniveau op te schalen naar niveau 4. In het verzoek om herselectie van 10 oktober 2022 en de aanvulling daarop van 11 november 2022 heeft De Woenselse Poort uitgebreid de redenen voor het overplaatsingsverzoek vermeld, zoals weergegeven in het standpunt van verweerder. In de aanvulling van 11 november 2022 heeft De Woenselse Poort toegelicht dat overplaatsing van klager naar een FPC met beveiligingsniveau 4 nodig is om de behandeling van de risico’s van de kernproblematiek van klager op een veilige en passende manier vorm te geven.
Klager kan daarom niet worden gevolgd in zijn verklaringen dat de opschaling naar beveiligingsniveau 4 onvoldoende is gemotiveerd, dat zijn behandeling in De Woenselse Poort goed verliep en dat zijn behandeling als gevolg van de volgens hem onterechte overplaatsing naar een FPC zou zijn gestagneerd.
Gelet op het voorgaande en bij afweging van alle in aanmerking komende belangen, kan de bestreden beslissing niet als onredelijk of onbillijk worden aangemerkt. De beroepscommissie zal het beroep daarom ongegrond verklaren.
4. De uitspraak
De beroepscommissie verklaart het beroep ongegrond.
Deze uitspraak is op 3 juli 2023 gedaan door de beroepscommissie, bestaande uit mr. M.J.H. van den Hombergh, voorzitter, mr. D.W.J. Vinkes en drs. W.M. van der Vlist leden, bijgestaan door mr. E.W. Bevaart, secretaris.
secretaris voorzitter