Nummer 21/21768/GA
Betreft [klager]
Datum 14 augustus 2023
Uitspraak van de beroepscommissie van de RSJ op het beroep van
[klager] (hierna: klager)
1. De procedure
Klager heeft beklag ingesteld tegen de reden van fouilleren en visiteren van klager na afloop van bezoek en de schending van klagers privacy tijdens de visitatie.
De beklagrechter bij de Penitentiaire Inrichting (PI) Grave heeft op 2 juni 2021 het beklag ongegrond verklaard (GO 2020/927). De uitspraak van de beklagrechter is bijgevoegd.
Klagers raadsvrouw, mr. S.G.H. van der Kamp, heeft namens klager beroep ingesteld tegen deze uitspraak.
De beroepscommissie heeft klager, zijn raadsvrouw en de directeur van de PI Grave (hierna: de directeur) in de gelegenheid gesteld hun standpunten schriftelijk (nader) toe te lichten.
2. De standpunten in beroep
Standpunt van klager
Klager heeft uitdrukkelijk kenbaar gemaakt dat meerdere medegedetineerden hem hebben
(kunnen) zien. Door de directie wordt hier tegenin gebracht dat er inderdaad een ruimte is
waarop zicht is, maar dat er navraag is gedaan en de bewaarder de visitatie met zijn lichaam in de deur heeft afgeschermd. Klager heeft uitdrukkelijk kenbaar gemaakt dat dit niet op deze manier gegaan is, maar ook als de bewaarder inderdaad in de deur heeft gestaan dient vastgesteld te worden dat het enkele afschermen met het lijf onvoldoende is om aan te nemen dat er efficiënt en daadwerkelijk is afgeschermd.
De overweging van de beklagcommissie dat onvoldoende aannemelijk is gemaakt dat er gedetineerden konden meekijken tijdens de visitatie is een drogredenering. Hoe kan klager, vanuit zijn positie waarin hij bijzonder weinig middelen heeft om wat in te brengen, zonder specifieke gegevens te hebben van de betreffende langslopende gedetineerden aannemelijk maken dat hij in de eerste kamer is gevisiteerd en daarbij onvoldoende is afgeschermd.
Voorts is klager ten onrechte gefouilleerd en gevisiteerd na zijn bezoek. Er was geen reden hem te fouilleren. Klager stelt dat er geen mogelijkheid is iets door te geven door de wijze waarop het bezoek plaatsvindt. Hier wordt door de directie tegenovergesteld dat er wel kieren zijn om wat door te geven en kan contrabande over het glas gegooid worden. Gelet op het wisselende standpunt wordt verzocht om foto’s van de bezoekruimte en schermen te laten toevoegen aan het dossier.
Verzocht wordt het beroep gegrond te verklaren.
Standpunt van de directeur
De directeur heeft in reactie op het beroepschrift aangegeven te persisteren in zijn verweerschrift.
3. De beoordeling
Reden van fouillering en visitatie
Hetgeen in beroep is aangevoerd ten aanzien van de reden tot het fouilleren en visiteren van klager kan naar het oordeel van de beroepscommissie niet tot een andere beslissing leiden dan die van de beklagrechter. Het beroep zal daarom in zoverre ongegrond worden verklaard.
Uitvoering van visitatie
Naar aanleiding van het namens klager gedane verzoek om foto’s van de bezoekruimte en schermen te laten toevoegen aan het dossier, heeft de beroepscommissie nadere informatie opgevraagd bij de directeur. De directeur heeft te kennen gegeven uit veiligheidsoverwegingen geen informatie met betrekking tot de technische specificaties en gebouwelijke situatie van de inrichting te verstrekken en heeft aangegeven dat de situatie ter plaatse kan worden geschouwd. Alhoewel de beroepscommissie foto´s en een plattegrond van de situatie ter verduidelijking van het dossier wenselijk had gevonden, ziet zij toch geen aanleiding voor een schouw ter plekke gelet op het navolgende.
De beroepscommissie leidt uit de stukken in het dossier af dat klager werd gevisiteerd in een controleruimte, waarvan de toegang werd afgesloten door de deur naar de wachtkamer en waarvan de deur naar de uitgang openstond zodat een inrichtingswerker daar toezicht kon houden.
De beroepscommissie begrijpt dat klager zich erover beklaagt dat medegedetineerden, die al gecontroleerd waren en langsliepen, – via de door de inrichtingswerker afgeschermde open (uitgangs)deur – de ruimte in konden kijken waar klager werd gevisiteerd. Gelet hierop is de beklagrechter er in haar beoordeling ten onrechte vanuit gegaan dat klager zich beklaagt over de medegedetineerden die vanuit de (afgesloten) wachtruimte de controleruimte in konden kijken.
Ten aanzien van het schenden van klagers privacy gedurende voornoemde visitatie overweegt de beroepscommissie als volgt.
Naar het oordeel van de beroepscommissie is er geen sprake van een besloten plaats in de zin van artikel 29, vierde lid, van de Penitentiaire beginselenwet, wanneer een open deur door een inrichtingsmedewerker wordt afgeschermd. De beroepscommissie is van oordeel dat voldoende aannemelijk is geworden dat (andere) gedetineerden op deze wijze zicht (kunnen) hebben gehad op klager terwijl hij werd gevisiteerd. Gelet hierop is naar het oordeel van de beroepscommissie dan ook voldoende aannemelijk geworden dat klagers privacy is geschonden.
Gelet op het voorgaande zal de beroepscommissie het beroep in zoverre gegrond verklaren, de uitspraak van de beklagrechter in zoverre vernietigen en dit beklag alsnog gegrond verklaren. Zij ziet aanleiding om aan klager een tegemoetkoming toe te kennen voor het door hem ondervonden ongemak en zal deze bepalen op €10,-.
4. De uitspraak
De beroepscommissie verklaart het beroep ongegrond voor zover het de reden tot fouillering en visitatie betreft en bevestigt in zoverre de uitspraak van de beklagrechter.
De beroepscommissie verklaart het beroep inzake de schending van klagers privacy tijdens de visitatie gegrond, vernietigt in zoverre de uitspraak van de beklagrechter en verklaart dit beklag alsnog gegrond. Zij kent aan klager een tegemoetkoming toe van €10,-.
Deze uitspraak is op 14 augustus 2023 gedaan door de beroepscommissie, bestaande uit
mr. D.R. Sonneveldt, voorzitter, mr. E. Dinjens en mr. R. Raat, leden, bijgestaan door mr. D. Boessenkool, secretaris.
secretaris voorzitter