Nummer 22/25492/GA
Betreft [Klager]
Datum 21 februari 2023
Uitspraak van de beroepscommissie van de RSJ op het beroep van
de directeur van de Penitentiaire Inrichting (PI) Lelystad (hierna: de directeur)
1. De procedure
[Klager] (hierna: klager) heeft beklag ingesteld tegen de weigering om zijn Xbox 360 in te voeren.
De beklagcommissie bij de PI Lelystad heeft op 19 januari 2022 het beklag gegrond verklaard en de directeur daarbij opgedragen een nieuwe beslissing te nemen binnen een termijn van twee weken na ontvangst van de uitspraak (PL2021/929). De uitspraak van de beklagcommissie is bijgevoegd.
De directeur heeft tegen deze uitspraak beroep ingesteld.
De beroepscommissie heeft de plaatsvervangend vestigingsdirecteur en de juridisch medewerker bij de PI Lelystad, klager en zijn raadsvrouw mr. B.N.R. Maenen gehoord op de zitting van 19 oktober 2022 in de PI Lelystad.
2. De standpunten in beroep
Standpunt van de directeur
Op het moment dat klager zijn Xbox 360 wilde invoeren, was nog niet in de huisregels opgenomen dat deze versie van de Xbox niet mocht worden ingevoerd. Toch is destijds besloten dat deze Xbox niet mocht worden ingevoerd, in verband met de veiligheid in de inrichting. Er kan namelijk met een kleine “module”, die bij een controle door de inrichting niet kan worden gedetecteerd, verbinding gemaakt worden met het internet. Het slot waar die module in wordt gedaan, kan niet worden verzegeld door de Firma Strijbosch. Er is dus altijd een open poort voor toegang tot het internet. Op het moment dat klager die specifieke module zou invoeren/in bezit zou hebben, zou hij ongemerkt toegang kunnen hebben tot het internet. Zeker in een ‘GVM-hoog’ inrichting als de PI Lelystad is dat een gevaar voor de orde en de veiligheid in de inrichting en daarbuiten. Ten tijde van het beklag waren er veiligheidsrisico’s waarover geen openheid en duidelijkheid gegeven kon worden. Inmiddels kan – in beperkte mate ook met klager – gedeeld worden dat er destijds veiligheidsrisco’s waren met betrekking tot dit type Xbox en de vrije toegang tot het internet en dat daarom inmiddels – per 1 januari 2022 – in de huisregels is opgenomen dat dit type Xbox, en dit geldt voor alle types Xbox 360, niet meer mag worden ingevoerd. Het bezit van de Xbox bij andere gedetineerden in de inrichting is inmiddels uitgefaseerd.
Standpunt van klager
Ten tijde van de weigering van de invoer van klagers Xbox 360 door de directeur was niet in de huisregels opgenomen dat dit model Xbox 360 niet mocht worden ingevoerd. De Xbox is bovendien op klagers kosten tot tweemaal toe door de Firma Strijbosch verzegeld met lijm. Er zijn geen open poorten meer en klager is niet in het bezit van de “module” waarmee hij het internet op kan. Klager heeft in meerdere PI’s verbleven die ook als ‘GVM-hoog’-inrichting zijn aangemerkt, zowel op de afdeling voor beheersproblematische gedetineerden (BPG) als de Afdeling intensief toezicht (AIT). Klager heeft zijn Xbox 360 onder meer in de PI Leeuwarden en de PI Vught ingevoerd. Het is vreemd dat deze Xbox toen wel was toegestaan, maar dat diezelfde spelcomputer in de PI Lelystad een gevaar blijkt te vormen voor de veiligheid.
3. De beoordeling
Uit artikel 45, eerste lid, van de Penitentiaire beginselenwet (Pbw) volgt dat in de huisregels kan worden bepaald dat het bezit van bepaalde soorten voorwerpen binnen de inrichting of een bepaalde afdeling daarvan verboden is indien dit noodzakelijk is in het belang van de handhaving van de orde of de veiligheid in de inrichting, dan wel de beperking van de aansprakelijkheid van de directeur voor de voorwerpen.
In artikel 5, eerste lid, van de Pbw staat dat de directeur, in aanvulling op de bij of krachtens deze wet gegeven regels en met inachtneming van het dienaangaande door Onze Minister vast te stellen model en door deze te geven aanwijzingen, huisregels voor de inrichting of afdeling vaststelt.
Onderdeel 4.5.1. van de – destijds geldende – huisregels van de PI Lelystad luidt, voor zover van belang, als volgt:
“4.5.1 Voorwerpen in de inrichting
(…) De directeur bepaalt welke persoonlijke voorwerpen u in uw verblijfsruimte mag houden. Het is verboden om de volgende voorwerpen in de inrichting in bezit te hebben: (…)
Informatiedragers: elk medium dat wordt gebruikt om informatie op vast te leggen en eventueel te transporteren zoals:
– datarecorder
Communicatiemiddelen: een apparaat dat communicatie vergemakkelijkt of onder omstandigheden communicatie mogelijk maakt zoals:
– ander communicatiemiddel (bv. als horloge)
– dongel
Overige voorwerpen: voorwerpen waarvan de directeur in hetzij de huisregels hetzij in een afzonderlijk besluit aan een gedetineerde heeft bepaald dat deze in zijn inrichting of op zijn afdeling verboden zijn.
(…) De directeur kan op grond van het belang van de handhaving van de orde of de (brand)veiligheid in de inrichting, dan wel de beperking van zijn aansprakelijkheid voor de voorwerpen, bepalen dat u eerder toegestane voorwerpen niet (langer)in uw verblijfsruimte mag houden.”.
Hoewel in de ten tijde van de weigeringsbeslissing geldende huisregels niet expliciet is opgenomen dat het invoeren van een Xbox 360 niet is toegestaan in de inrichting, kwam de directeur de discretionaire bevoegdheid toe bepaalde voorwerpen te weigeren in verband met de orde of de veiligheid in de inrichting. Naar het oordeel van de beroepscommissie is, mede gelet op de motivering van de directeur ter zitting van de beroepscommissie, voldoende aannemelijk geworden dat de orde of de veiligheid in de inrichting in het geding had kunnen komen als de invoer van klagers Xbox 360 was toegestaan. Dat niet is vastgesteld dat klager over de genoemde module beschikte of dat de Firma Strijbosch klagers Xbox 360 eerder (tot tweemaal toe) heeft verzegeld, doet daar niet aan af. Namens de directie is voldoende gemotiveerd waarom zij meent dat de Xbox een potentiële ingang tot het internet biedt. Klager kan geen rechten ontlenen aan het feit dat hij zijn Xbox 360 in andere PI’s wel heeft mogen invoeren.
Gelet op het voorgaande en bij afweging van alle in aanmerking komende belangen, kan de beslissing van de directeur niet als onredelijk of onbillijk worden aangemerkt. De beroepscommissie zal het beroep daarom gegrond verklaren, de uitspraak van de beklagcommissie vernietigen en het beklag alsnog ongegrond verklaren.
4. De uitspraak
De beroepscommissie verklaart het beroep gegrond, vernietigt de uitspraak van de beklagcommissie en verklaart het beklag alsnog ongegrond.
Deze uitspraak is op 21 februari 2023 gedaan door de beroepscommissie, bestaande uit
mr. S. Djebali, voorzitter, F. van Dekken en mr. C. Dijkstra, leden, bijgestaan door mr. Y.P. Schleijpen, secretaris.
secretaris voorzitter