Regeling stoppen-met-rokenprogramma - NR/REG-1924
Gelet op de artikelen 36, 37 en 38 van de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg), is de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) bevoegd tot het stellen van regels op het gebied van Stoppen-met-rokenprogramma.
1. Begripsbepalingen
1.1 Stoppen-met-rokenprogramma
Zorg zoals huisartsen, medisch specialisten, verloskundigen en klinisch psychologen die bieden en farmacotherapeutische interventies ter ondersteuning van gedragsverandering met als doel te stoppen met roken. De programmatische aanpak bij stoppen met roken bestaat altijd uit begeleiding gericht op gedragsverandering en wordt indien nodig aangevuld met farmacologische ondersteuning. De zorgmodule Stoppen met Roken en de richtlijn Behandeling van tabaksverslaving en stoppen met roken ondersteuning worden hierbij als uitgangspunt gehanteerd.
1.2 Zorgaanbieder
De natuurlijke persoon of rechtspersoon die beroeps- of bedrijfsmatig zorg verleent, als bedoeld in artikel 1 aanhef en onder c van de Wmg voor zover deze zorg aanbiedt als bedoeld in artikel 3 van deze regeling.
1.3 Zorgmodule
De zorgmodule Stoppen met Roken is een generieke module opgesteld door de stichting Partnership Stop met roken die de norm voor de zorg bij de zorgvraag stoppen met roken functioneel omschrijft.
De zorgmodule bevat een zorginhoudelijke en organisatorische uitwerking van het programma. De module dient om cliënten inzicht te geven in kwaliteitsnormen en faciliteert verzekeraars en aanbieders bij het sluiten van overeenkomsten.
1.4 Richtlijn Behandeling van tabaksverslaving en stoppen met roken ondersteuning
De Richtlijn Behandeling van tabaksverslaving en stoppen met roken ondersteuning.
1.5 Hoofdcontractant
De hoofdcontractant is de zorgaanbieder die verantwoordelijk is voor levering van het stoppen-met-rokenprogramma aan de cliënt en het overeengekomen tarief voor deze prestatie declareert. De hoofdcontractant is verantwoordelijk voor de ‘stepped care’ zoals deze in de zorgmodule wordt beschreven. De hoofdcontractant kan bij het leveren van de voornoemde prestatie middels onderlinge dienstverlening gebruik maken van één of meer onderaannemers.
1.6 Onderlinge dienstverlening
De levering van (onderdelen van) de prestaties Stoppen-met-rokenprogramma door een zorgaanbieder in opdracht van een andere zorgaanbieder. De eerstgenoemde zorgaanbieder wordt in dit kader aangeduid als de ‘uitvoerende zorgaanbieder’. De laatstgenoemde zorgaanbieder wordt in dit kader aangeduid als de ‘hoofdcontractant’.
1.7 Tarief
De prijs die de hoofdcontractant in rekening brengt voor de prestatie.
1.8 ‘In zorg’
De cliënt is ‘in zorg’ op het moment dat een cliënt heeft besloten te gaan stoppen, en daarbij vervolgens ondersteuning ontvangt, waarvan inhoud en levering overeenkomen met in artikel 1.1 bedoelde prestatie. De startdatum is de datum van het eerste contact binnen deze prestatie.
1.9 Ketenzorg
Prestaties die worden vastgesteld op grond van de Beleidsregel huisartsenzorg en multidisciplinaire zorg.
2. Doel van de regeling
Deze regeling heeft tot doel het stellen van de navolgende voorschriften met betrekking tot het stoppen-met-rokenprogramma:
- Declaratievoorschriften.
- Transparantievoorschriften die moeten bewerkstelligen dat consumenten tijdig en zorgvuldig geïnformeerd worden over de eigenschappen van de betreffende prestatie met het oog op doeltreffendheid, juistheid, inzichtelijkheid en vergelijkbaarheid van de informatie. Met deze informatie kunnen cliënten een weloverwogen keuze kunnen maken voor het aangaan van een overeenkomst om te stoppen met roken.
3. Reikwijdte
Deze regeling is van toepassing op zorgaanbieders voor zover deze de prestatie stoppen-met-rokenprogramma leveren als omschreven bij of krachtens de Zorgverzekeringswet (Zvw).
4. Declaratievoorschriften
4.1 Vrij tarief
Voor de prestatie stoppen-met-rokenprogramma geldt een vrij tarief.
4.2 Declaratie door hoofdcontractant
De hoofdcontractant kan, met inachtneming van onderstaande bepalingen, de prestatie als omschreven in artikel 1.1 van deze regeling na beëindiging van het zorgprogramma in rekening brengen bij de zorgverzekeraar of de cliënt aan wie de prestatie is geleverd.
De peildatum voor vergoeding en tariefbepaling is de startdatum waarop de cliënt ‘in zorg’ treedt.
4.3 Te declareren prestatie en toeslagen
De prestatie stoppen-met-rokenprogramma kan door de hoofdcontractant in rekening worden gebracht op basis van de Prestatiebeschrijvingbeschikking stoppen-met-rokenprogramma. De te declareren prestatie bestaat altijd uit gedragsmatige ondersteuning, en kan indien nodig uitgebreid worden met toeslagen voor farmaceutische ondersteuning.
4.4 Onderlinge dienstverlening
Indien sprake is van onderlinge dienstverlening verdeeld de hoofdcontractant het tarief onder bij de betrokken zorgaanbieders, volgens de (contract)afspraken die hij met hen heeft gemaakt.
De uitvoerende zorgaanbieder die (een deel van) het stoppen-met-rokenprogramma levert in het kader van onderlinge dienstverlening declareert deze zorg aan de hoofdcontractant.
De tarieven voor onderlinge dienstverlening in het kader van de prestatie stoppen-met-rokenprogramma zijn vrije tarieven.
4.5 Programma aangeboden door een eerstelijns psycholoog
Het stoppen-met-rokenprogramma wordt niet gerekend tot de generalistische basis ggz, al kan een eerstelijns psycholoog wel stoppen met roken zorg aanbieden. Indien een eerstelijns psycholoog het stoppen-met-rokenprogramma aanbiedt, is de onderhavige beleidsregel van toepassing. De beleidsregel voor tarieven in de generalistische basis ggz is dan niet van toepassing.
4.6 Geen samenloop met de eerstelijns zorg
Zorg binnen de eerste lijn die geacht wordt onderdeel uit te maken van, of gelijkwaardig te zijn aan de prestatie stoppen-met-rokenprogramma wordt niet gelijktijdig naast voornoemde zorg ten behoeve van dezelfde patiënt gedeclareerd.
4.7 Uitzondering huisartsenconsult bij UR-medicatie
In afwijking van artikel 4.6 van deze regeling mag de deelprestatie voor een eenmalig huisartsenconsult waarin een geneesmiddel wordt voorgeschreven wel worden gedeclareerd naast de prestatie stoppen-met-rokenprogramma indien farmacologische ondersteuning met uitsluitend op recept verkrijgbare geneesmiddelen wenselijk wordt geacht en indien de hoofdcontractant geen huisartsenzorg heeft gecontracteerd binnen het programma.
4.8 Samenloop met ketenzorg
Het is mogelijk af te wijken van integrale inkoop, levering en declaratie voor zover het stoppen-met-rokenprogramma wordt geleverd aan een cliënt die integraal bekostigde ketenzorg ontvangt vanwege een chronische aandoening volgens de Beleidsregel huisartsenzorg en multidisciplinaire zorg (DM type 2/VRM, COPD/Astma).
4.9 Samenloop met medisch specialistische zorg
Het stoppen-met-rokenprogramma kan niet worden gedeclareerd indien tegelijkertijd aan dezelfde patiënt medisch specialistische zorg wordt geleverd die tot doel heeft de cliënt te begeleiden met het stoppen met roken.
5. Transparantievoorschrift
5.1 Hoofdcontractant
De hoofdcontractant is verantwoordelijk voor een goede voorlichting van de cliënt met betrekking tot de inhoud en de kosten van de programmatische aanpak bij het stoppen met roken. Indien er farmaceutische ondersteuning wordt ingezet, geeft de hoofdcontractant duidelijk aan hoe deze kosten vergoed worden voor de cliënt. Ook wordt er gewezen op het eigen risico en wordt hiervoor verwezen naar de verzekeraar.
5.2 Verzekeraar
De verzekeraar informeert de verzekerde hoe omgegaan wordt met het eigen risico en wat er onder de vergoeding valt.
6. Intrekken oude regeling
Gelijktijdig met de inwerkingtreding van deze regeling wordt de Regeling Stoppen-met-rokenprogramma, met kenmerk NR/CU-713, ingetrokken.
7. Toepasselijkheid voorgaande regeling, inwerkingtreding en citeertitel
Toepasselijkheid voorafgaande regeling
De Regeling Stoppen-met-rokenprogramma, met kenmerk NR/CU-713, blijft van toepassing op gedragingen (handelen en nalaten) van zorgaanbieders die onder de werkingssfeer van die regeling vielen en die zijn aangevangen - en al dan niet beëindigd - in de periode dat die regeling gold.
Inwerkingtreding / Bekendmaking
Deze regeling treedt in werking met ingang van 1 januari 2019. Deze regeling wordt bekendgemaakt door plaatsing in de Staatscourant op grond van artikel 20, tweede lid, onderdeel a, van de Wmg.
Citeertitel
De regeling kan worden aangehaald als: Regeling stoppen-met-rokenprogramma.
Ondertekening
De Nederlandse Zorgautoriteit,
dr. M.J. Kaljouw
voorzitter Raad van Bestuur
Toelichting
Algemeen
Met ingang van 1 januari 2013 valt een programmatische aanpak van Stoppen met roken, waar farmacotherapeutische ondersteuning samen met gedragsmatige ondersteuning wordt aangeboden, onder de zorgverzekeringswet. Om het Stoppen met roken als programma te kunnen declareren, is beleid van de NZa nodig. Het ministerie van VWS heeft de NZa hiervoor een aanwijzing gegeven om dit beleid te vormen.
Idealiter wordt het Stoppen-met-rokenprogramma integraal ingekocht, geleverd en gedeclareerd. Indien er meer dan één zorgaanbieder bij de levering van deze prestatie is betrokken, kunnen zij over de dienstverlening onderling nadere afspraken maken.
Het is mogelijk om af te wijken van de integrale inkoop, levering en declaratie. Uiteraard moet de verzekeraar in dit soort situaties wel bewaken dat de farmacotherapeutische ondersteuning alleen wordt verstrekt en vergoed in het kader van het volgen van het programma, dat wil zeggen in combinatie met op gedragsverandering gerichte begeleiding.
Artikelsgewijs
Artikel 1.2 Zorgaanbieder
Volgens de Zorgmodule stoppen met Roken mag de zorg door elke zorgverlener uitgevoerd worden, mits deze persoon bekwaam is. Mogelijke aanbieders zijn: zorgaanbieders en – instellingen (GGD’en, thuiszorg, Stivoro), eerstelijnsgezondheidszorg (huisartsen, doktersassistenten, praktijkondersteuners, bedrijfsartsen, psychologen, verloskundigen, tandartsen, mondhygiënisten en apothekers) en tweede lijn (medisch specialistische zorg, RookStopPoli’s).
Artikel 1.8 In zorg
De prestatie begint bij het eerste consult nadat de cliënt heeft besloten te stoppen met roken, en hiervoor een programma wil volgen. De zorgmodule beschrijft het gehele proces, inclusief gesprekken om iemand vooraf te motiveren te gaan stoppen. Deze gesprekken vallen buiten de prestatie en vallen binnen de reguliere hulpverlening.
Artikel 4.3 Te declareren prestatie en toeslagen
De toeslagen voor toepassing van de farmacologische middelen voor nicotine vervangende middelen en/of UR-middelen zijn uitsluitend in samenhang met gedragsmatige ondersteuning in rekening te brengen. De declaratie geschiedt door de hoofdcontractant.
Een hoofdcontractant kan:
- zelf farmacotherapeutische middelen inkopen en verstrekken aan de cliënt, of;
- de kosten van farmacotherapeutische middelen vergoeden aan de cliënt indien de cliënt kosten heeft gemaakt voor farmacologische ondersteuning, of;
- de kosten voor farmacotherapeutische middelen vergoeden aan de apotheek. In dat laatste geval is er sprake van onderlinge dienstverlening.
De zorgverzekeraar ontvangt geen losse declaraties van farmacologische middelen. De controle op samenhang van farmacologische ondersteuning met gedragsmatige begeleiding is bij de zorgaanbieder belegd.
Artikel: 4.5 Programma aangeboden door een eerstelijns psycholoog
Het volgen van stoppen met roken zorg telt niet mee bij de basisaanspraak op de eerstelijns psychologische zorg. Ook is de eigen bijdrage per zitting voor eerstelijns psychologie niet van toepassing.
Artikel 4.6 Geen samenloop met de eerstelijns zorg
Indien een huisarts de aanbieder van de prestatie stoppen-met-rokenprogramma is, wordt het consult met een advies om te stoppen met roken, gerekend tot een gewoon huisartsenconsult. Zodra de programmatische aanpak van het stoppen met roken is gestart, vallen de consulten binnen de prestatie stoppen-met-rokenprogramma en de regelgeving die hiervoor geldt.
Indien het de prestatie stoppen-met-rokenprogramma door een verloskundige wordt aangeboden, wordt het stoppen-met-rokenprogramma naast de reguliere zorg aangeboden. Er is hier geen sprake van overlap.
Indien een eerstelijns psycholoog de prestatie stoppen-met-rokenprogramma aanbiedt, is de onderhavige beleidsregel van toepassing. De beleidsregel die de tarieven voor eerstelijns psychologische zorg regelt, is niet van toepassing.
Artikel 4.7 Uitzondering huisartsenconsult bij UR-medicatie
Het huisartsenconsult is dan bedoeld om medicatie te kunnen voorschrijven die uitsluiten op recept (UR) verkrijgbaar is. De reden dat er enige samenloop is toegestaan in de eerste lijn als het gaat om het voorschrijven van UR-medicatie, is dat het aanbieden van ‘stepped care’ anders moeilijk, dan wel inefficiënt, te realiseren is voor aanbieders die niet vanuit een zorggroep opereren. De kosten van de medicatie worden niet uitgezonderd. Deze zijn onderdeel van de prestatie Stoppen-met-rokenprogramma.
Artikel 4.8 Samenloop met Ketenzorg
Indien de prestatie stoppen-met-rokenprogramma wordt geleverd aan een cliënt die ketenzorg ontvangt, welke integraal bekostigd wordt, dan is het stoppen-met-rokenprogramma idealiter een integraal onderdeel van de zorg, conform de zorgstandaarden. Het is echter mogelijk af te wijken van integrale inkoop, levering en declaratie.
Artikel 4.9 Samenloop met medisch specialistische zorg
Indien een cliënt bij een longarts zorg ontvangt om te stoppen met roken, op basis van een ziekenhuis-dbc, kan niet tegelijkertijd de prestatie stoppen-met-rokenprogramma zoals in deze regeling wordt beschreven, worden gedeclareerd. Dit zou namelijk leiden tot dubbele bekostiging.
Artikel 5. Transparantievoorschrift
Omdat er een eigen risico kan gelden voor zorg bij het stoppen met roken, en de cliënt mogelijk kosten maakt, welke hij kan declareren, is het van groot belang dat zowel zorgaanbieder als zorgverzekeraar de cliënt hierover duidelijk voorlichten.