nummer: 02/2699/TA
betreft: [klager] datum: 9 april 2003
De beroepscommissie als bedoeld in artikel 67 van de Beginselenwet verpleging ter beschikking gestelden (Bvt) heeft kennis genomen van een op 23 december 2002 bij het secretariaat van de Raad ingekomen beroepschrift van
het hoofd van de tbs-kliniek De Kijvelanden te Poortugaal, verder te noemen de inrichting,
gericht tegen een uitspraak d.d. 20 september 2002 van de beklagcommissie bij genoemde inrichting, gegeven op een klacht van [...], verder te noemen klager,
alsmede van de overige stukken, waaronder de uitspraak waarvan beroep, welke in afschrift aan deze uitspraak is gehecht.
Ter zitting van de beroepscommissie van 13 januari 2002, gehouden in de penitentiaire inrichting Overijssel, locatie Zwolle te Zwolle, zijn gehoord klager, bijgestaan door zijn raadsman mr. M.J.I. Assink, en namens het hoofd vanvoormelde tbs-inrichting
[...], hoofd behandelingsrapportage en [...], hoofd behandeling. Hiervan is het aangehechte verslag opgemaakt.
Op grond van de stukken en haar onderzoek overweegt en beslist de beroepscommissie als volgt:
1. De inhoud van het beklag en de uitspraak van de beklagcommissie
Het beklag betreft de inperking van het bezoek aan de patio in verband met de invoering van een nieuwe afdelingsregel.
De beklagcommissie heeft het beklag gegrond verklaard op de gronden als in de aangehechte uitspraak weergegeven.
2. De standpunten
Namens het hoofd van de inrichting is in beroep het tegenover de beklagcommissie ingenomen standpunt als volgt toegelicht.
De nieuwe afdelingsregels voor het patiobezoek zijn veel ruimer dan het in artikel 43, derde lid van de Bvt neergelegde minimum van een uur per dag. Volgens de Memorie van toelichting onder 2.9 (blz. 17) staat voor wat betreft deuitbreiding van rechten geen beklag open. Het beklag van klager heeft betrekking op regels van algemene gelding in de kliniek en niet op een specifiek jegens klager genomen beslissing. De beklag-commissie heeft klager ten onrechtein zijn klacht ontvangen.
Ook de oude kliniekregels kenden ten aanzien van het patiobezoek een ruimere formulering dan het wettelijk minimum. In de praktijk werden deze anders, en wel nog ruimer, gehanteerd. De bestreden regels kunnen worden gezien als eeninperking op de in de praktijk gegroeide situatie. Ten aanzien van de wettelijke norm kunnen ze, zoals gezegd, gezien worden als een verruiming.
Gestreefd wordt om per week aan alle patiënten 10 uur therapie aan te bieden. Het komt echter wel eens voor dat door ziekte of afwezigheid van het personeel een blok komt te vervallen. Als er blokken uitvallen betekent dit niet datpatiënten worden ingesloten. Personeelstekort is niet de oorzaak voor de invoering van de nieuwe regels. In verband met de orde en de veiligheid zijn de regels aangescherpt. Voor de sociotherapeuten is het belangrijk dat zij hetafdelingsgebeuren in de gaten kunnen houden. Dit wordt moeilijk als men zich op ongestructureerde momenten op de patio bevindt. De taakverdeling wordt ook moeilijker. Als het onduidelijk is waar de patiënten zich bevinden, moet destaf de hele tijd improviseren. Een staflid is aanwezig op de patio of heeft de taak om het gebeuren op de patio te observeren en komt dan dus niet aan andere taken toe. Het gaat niet zozeer om de hoeveelheid personeel die aanwezigis maar meer om taakverdeling. Ook het samenklonteren van patiënten bij een ruim patiobezoek wordt gefaciliteerd. Zij kunnen zich makkelijker aan toezicht onttrekken. Bij de beklagcommissie is niet eerder geëxpliciteerd dat dehoofdreden voor aanscherping van de regels het belang van de orde en de veiligheid in de inrichting is. Er is een ook een concrete aanleiding geweest om de regels aan te scherpen. De kliniek heeft te maken gehad met patiënten diezich niet acceptabel gedroegen op de patio. Klager was daarbij overigens niet betrokken. Het kwam voorts voor dat patiënten in de zomer urenlang lagen te zonnen op de patio of dat patiënten in de winterperiode in het donker nog opde patio rondhingen.
Indien patiënten corvee hebben dan is het voor hen niet mogelijk om tussen de middag een uur patiobezoek te hebben; dit komt per patiënt eenmaal per week voor. De ruime regeling voor het patiobezoek is heel lang gedoogd. Na deuitspraak van de beklagcommissie is patiobezoek weer op dezelfde ruime wijze mogelijk als voorheen. Het nevendoel van de nieuwe regels is om patiënten te stimuleren om mee te doen aan de programma’s.
Door en namens klager is het tegenover de beklagcommissie ingenomen standpunt in beroep als volgt toegelicht.
Het beroepschrift van de directie betreft vooral de ontvankelijkheid. Klager is van mening dat het beklag wel ontvankelijk is. Conform artikel 43, derde lid van de Bvt heeft klager recht op verblijf in de buitenlucht. Bij inperkingvan een recht is beklag volgens de Bvt mogelijk. De kliniek is het er mee eens dat hier sprake is van inperking van een recht. Feitelijk is dit een zware beperking. De kliniek spreekt van een uitbreiding maar relateert dit aan hetwettelijk minimum van een uur. In de passage in het beroepschrift waarin de Memorie van toelichting wordt aangehaald voor wat betreft 2.9 de formele rechtspositie (pag. 17) wordt het voorstel van de commissie Haars aangehaald.Bezwaar wordt gemaakt tegen het aanvoeren van dit onderdeel omdat de Minister daarin niet mee is gegaan. Het citaat is niet de mening van de wetgever. Personeelsproblemen kunnen er niet de oorzaak van zijn dat zo’n belangrijk rechtwordt aangetast. Het verbaast de raadsman dat door de kliniek wordt gesteld dat de regel is aangescherpt om patiënten te stimuleren om deel te nemen aan de programma’s terwijl er onvoldoende aanbod aan blokken tegenover staat en datter zitting nu als hoofdreden voor de aanscherping van de regel ineens het belang van de orde en de veiligheid er met de haren bij wordt gesleept.
Het komt ongeveer een keer per week voor dat door corvee er te weinig patiobezoek mogelijk is. Klager had een vol programma maar dat is hem afgenomen. Momenteel heeft hij een à twee blokken per dag en zit hij hele dagen binnen op deafdeling.
’s Avonds kan hij wel de patio bezoeken maar vooral overdag, als er blokken uitvallen, is patiobezoek van belang. Klager wil vooral zomers veel naar buiten.
3. De beoordeling
De beroepscommissie is van oordeel dat de beslissing van het hoofd van de inrichting om de afdelingsregels ten aanzien van het verblijf op de patio te wijzigen een voor iedere op de betreffende afdelingen verblijvende tbs-gesteldegeldende regeling betreft en geen beslissing die een inperking inhoudt van een individueel recht. De regeling is naar het oordeel van de beroepscommissie niet in strijd met de Bvt dan wel met enig ander wettelijk voorschrift. Eenbeklag tegen een dergelijke algemene regeling is niet-ontvankelijk zodat het beroep van de directie om die reden gegrond is. De beroepscommissie zal de uitspraak van de beklagcommissie derhalve vernietigen en klager alsnogniet-ontvankelijk verklaren in zijn beklag.
4. De uitspraak
De beroepscommissie verklaart het beroep gegrond, vernietigt de uitspraak van de beklagcommissie en verklaart het beklag alsnog niet-ontvankelijk.
02/2699/TA
Aldus gedaan door de beroepscommissie voornoemd, bestaande uit mr. S.L. Donker, voorzitter, dr. F.A.M. Kortmann en mr. C.L. van den Puttelaar, leden, in tegenwoordigheid van mr. H.S. van Gemert, secretaris, op 9 april 2003
secretaris voorzitter
betreft: [...], verder klager te noemen.
Verslag van het behandelde ter zitting van de beroepscommissie als bedoeld in artikel 67 van de Beginselenwet verpleging ter beschikking gestelden van 13 januari 2003, gehouden in de penitentiaire inrichting Overijssel, locatieZwolle te Zwolle.
Samenstelling van de beroepscommissie:
voorzitter: mr. S.L. Donker
leden: dr. F.A.M. Kortmann en mr. C.L. van den Puttelaar.
De beroepscommissie is bijgestaan door de secretaris mr. H.S. van Gemert.
Gehoord zijn klager, bijgestaan door zijn raadsman mr. M.J.I. Assink, en namens het hoofd van [...], hoofd behandelingsrapportage en [...], hoofd behandeling.
Namens het hoofd van genoemde inrichting is - zakelijk weergegeven - het volgende naar voren gebracht. Gepersisteerd wordt bij de inhoud van het beroepschrift.
Ook de oude kliniekregels kenden ten aanzien van het patiobezoek een ruimere formulering dan het wettelijk minimum. In de praktijk werden deze anders, en wel nog ruimer, gehanteerd. De bestreden regels kunnen worden gezien als eeninperking op de in de praktijk gegroeide situatie. Ten aanzien van de wettelijke norm kunnen ze, zoals gezegd, gezien worden als een verruiming.
Gestreefd wordt om per week aan alle patiënten 10 uur therapie aan te bieden. Het komt echter wel eens voor dat door ziekte of afwezigheid van het personeel een blok komt te vervallen. Als er blokken uitvallen betekent dit niet datpatiënten worden ingesloten. Personeelstekort is niet de oorzaak voor de invoering van de nieuwe regels. In verband met de orde en de veiligheid zijn de regels aangescherpt. Voor de sociotherapeuten is het belangrijk dat zij hetafdelingsgebeuren in de gaten kunnen houden. Dit wordt moeilijk als men zich op ongestructureerde momenten op de patio bevindt. De taakverdeling wordt ook moeilijker. Als het onduidelijk is waar de patiënten zich bevinden, moet destaf de hele tijd improviseren. Een staflid is aanwezig op de patio of heeft de taak om het gebeuren op de patio te observeren en komt dan dus niet aan andere taken toe. Het gaat niet zozeer om de hoeveelheid personeel die aanwezigis maar meer om taakverdeling. Ook het samenklonteren van patiënten bij een ruim patiobezoek wordt gefaciliteerd. Zij kunnen zich makkelijker aan toezicht onttrekken. Bij de beklagcommissie is niet eerder geëxpliciteerd dat dehoofdreden voor aanscherping van de regels het belang van de orde en de veiligheid in de inrichting is. Er is een ook een concrete aanleiding geweest om de regels aan te scherpen. De kliniek heeft te maken gehad met patiënten diezich niet acceptabel gedroegen op de patio. Klager was daarbij overigens niet betrokken. Het kwam voorts voor dat patiënten in de zomer urenlang lagen te zonnen op de patio of dat patiënten in de winterperiode in het donker nog opde patio rondhingen. Indien patiënten corvee hebben dan is het voor hen niet mogelijk om tussen de middag een uur patiobezoek te hebben; dit komt per patiënt eenmaal per week voor. De ruime regeling voor het patiobezoek is heel langgedoogd. Na de uitspraak van de beklagcommissie is patiobezoek weer op dezelfde ruime wijze mogelijk als voorheen. Het nevendoel van de nieuwe regels is om patiënten te stimuleren om mee te doen aan de programma’s.
Door en namens klager is - zakelijk weergegeven - het volgende aangevoerd.
Het beroepschrift van de directie betreft vooral de ontvankelijkheid. Klager is van mening dat het beklag wel ontvankelijk is. Conform artikel 43, derde lid van de Bvt heeft klager recht op verblijf in de buitenlucht. Bij inperkingvan een recht is beklag volgens de Bvt mogelijk. De kliniek is het er mee eens dat hier sprake is van inperking van een recht. Feitelijk is dit een zware beperking. De kliniek spreekt van een uitbreiding maar relateert dit aan hetwettelijk minimum van een uur. In de passage in het beroepschrift waarin de Memorie van toelichting wordt aangehaald voor wat betreft 2.9 de formele rechtspositie (pag. 17) wordt het voorstel van de commissie Haars aangehaald.Bezwaar wordt gemaakt tegen het aanvoeren van dit onderdeel omdat de Minister daarin niet mee is gegaan. Het citaat is niet de mening van de wetgever. Personeelsproblemen kunnen er niet de oorzaak van zijn dat zo’n belangrijk rechtwordt aangetast. Het verbaast de raadsman dat door de kliniek wordt gesteld dat de regel is aangescherpt om patiënten te stimuleren om deel te nemen aan de programma’s terwijl er onvoldoende aanbod aan blokken tegenover staat en datter zitting nu als hoofdreden voor de aanscherping van de regel ineens het belang van de orde en de veiligheid er met de haren bij wordt gesleept.
Het komt ongeveer een keer per week voor dat door corvee er te weinig patiobezoek mogelijk is. Klager had een vol programma maar dat is hem afgenomen. Momenteel heeft hij een à twee blokken per dag en zit hij hele dagen binnen op deafdeling.
’s Avonds kan hij wel de patio bezoeken maar vooral overdag, als er blokken uitvallen, is patiobezoek van belang. Klager wil vooral zomers veel naar buiten.
secretaris voorzitter