Beleidsregel
Bijlage XI, Nederland, onder 2 Verordening (EG) nr.
883/2004 kent twee voorzieningen. De eerste voorziening is bestemd voor personen die niet
voldoen aan de nationaliteits- en woonvoorwaarden voor de overgangsvoordelen zoals vervat in
de artikelen 55 en 56 AOW en in de op artikel 57 AOW gebaseerde besluiten inzake
gelijkstelling van wonen en van nationaliteit. Deze personen komen in aanmerking voor
dergelijke voordelen, naar rato van de tijdvakken gedurende welke zij vóór 1957 in Nederland
hebben gewoond, arbeid hebben verricht in Nederland in dienst van een in Nederland
gevestigde werkgever of in een andere lidstaat hebben gewerkt gedurende tijdvakken die onder
het Nederlandse socialezekerheidsstelsel als tijdvakken van verzekering worden beschouwd. De
tweede voorziening is bedoeld voor de gehuwde partner van een AOW-verzekerde. Deze partner
heeft recht op zogenaamde 'huwelijkse tijdvakken' over periodes waarin de AOW-gerechtigde in
Nederland verzekerd is geweest en over periodes gelegen vóór 1957 die uit hoofde van bijlage
XI in aanmerking worden genomen. De regeling van huwelijkse tijdvakken is met ingang van 2
augustus 1989 omgezet in een mogelijkheid tot vrijwillige verzekering voor de
huwelijkspartner van een AOW-verzekerde.
Volgens vaste rechtspraak van
het Hof van Justitie EU kunnen tijdvakken gelegen voor 2 augustus 1989, die op grond van
bijlage XI Verordening (EG) nr. 883/2004 in aanmerking worden genomen voor de berekening van
het AOW-pensioen, niet gelijkgesteld worden met eigenlijke, verplichte of vrijwillige
verzekeringstijdvakken ingevolge de AOW. Aldus kunnen tijdvakken vervuld op grond van de
bijlage na 1 januari 1957 niet meetellen als tijdvakken voor het verkrijgen van
overgangsvoordelen zoals die zijn geregeld in de artikelen 55, 56 en 57 AOW en het Besluit
inzake de gelijkstelling van wonen buiten het Rijk met wonen binnen het Rijk. Eveneens
kunnen dergelijke tijdvakken niet meetellen voor de termijn van één jaar waarbinnen een
verzoek om vrijwillige verzekering ingevolge artikel 45 van de AOW moet worden
ingediend.
Het begrip 'wonen' zoals dat in bijlage XI wordt gehanteerd,
wordt door de SVB op dezelfde wijze geïnterpreteerd als het woonbegrip zoals dat voorkomt in
artikel 3 van de AOW. Zie hierover Deel I, Ingezeten/wonen, SB1022.
Tijdvakken waarin voor 1957 arbeid is verricht buiten Nederland kunnen op grond van
bijlage XI, Nederland, onder 2, a en c, Verordening (EG) nr. 883/2004 worden beschouwd als
tijdvakken van verzekering voor de AOW als de arbeid werd verricht in een andere lidstaat.
Blijkens het arrest van het Hof van Justitie EU in de zaken Grahame en Hollanders moeten
tijdvakken van arbeid buiten de Europese Unie voor 1957, die binnen het totale stelsel van
Nederlandse sociale zekerheid (inclusief bijzondere regelingen voor ambtenaren of
militairen) werden gedekt, op grond van bijlage XI Verordening (EG) nr. 883/2004 eveneens in
het ouderdomspensioen worden gehonoreerd. Het kan hier bijvoorbeeld gaan om tijdvakken
waarin personen uitgezonden zijn geweest in publiekrechtelijke of privaatrechtelijke
dienstbetrekking bij de Nederlandse overheid, of waarin zij als zeevarende hebben gevaren in
dienst van een in Nederland gevestigde werkgever op een schip dat zijn thuishaven in
Nederland had.
Tijdvakken die op grond van bijlage XI Verordening (EG)
nr. 883/2004 in aanmerking zouden kunnen worden genomen, mogen uit hoofde van bijlage XI,
Nederland, onder 2, e Verordening (EG) nr. 883/2004 niet worden meegeteld voor de berekening
van een AOW-pensioen als deze tijdvakken samenvallen met tijdvakken die in aanmerking kunnen
worden genomen bij de berekening van pensioenrechten ingevolge de ouderdomspensioenregeling
van een andere lidstaat dan Nederland, of met tijdvakken waarvoor de betrokkene een
ouderdomspensioen ontvangt uit hoofde van dergelijke wetgeving. De SVB past deze regel niet
toe ingeval de tijdvakken die op grond van bijlage XI Verordening (EG) nr. 883/2004 in
aanmerking kunnen worden genomen, samenvallen met tijdvakken van vrijwillige of vrijwillig
voortgezette verzekering vervuld krachtens de wetgeving van een andere lidstaat.
Bijlage XI Verordening (EG) nr. 883/2004 gebruikt op diverse plaatsen de term
'echtgenoot'. De SVB gaat ervan uit dat deze term uitsluitend ziet op personen die formeel
zijn gehuwd en de in de Nederlandse wetgeving per 1 januari 1998 met hen gelijkgestelde
geregistreerde partners. Er vindt geen gelijkstelling plaats van gehuwden met personen die
een gezamenlijke huishouding voeren.
Grondslag
De tekst van de beleidsregels internationaal is afgesloten naar de stand van de wetgeving en jurisprudentie op 1 mei 2012. De tekst van de overige delen van de beleidsregels (het deel AOW, Anw, AKW, Remigratiewet, MKOB, TOG, TAS en TNS, en de delen Awb en Overige onderwerpen) is niet aangepast.
bijlage XI, Nederland, onder 2, a tot en met i Vo. 883/2004
Besluit beleidsregels internationaal SVB 2012