nummer: 09/2629/TA
betreft: [klager] datum: 11 maart 2010
De beroepscommissie als bedoeld in artikel 67 van de Beginselenwet verpleging ter beschikking gestelden (Bvt) heeft kennisgenomen van een bij het secretariaat van de Raad ingekomen beroepschrift, ingediend door mr. D.W.H.M. Wolters, namens
[...], verder te noemen klager,
gericht tegen een uitspraak van 14 september 2009 van de alleensprekende beklagrechter bij de Dr. H. van der Hoevenkliniek te Utrecht, verder te noemen de inrichting,
alsmede van de overige stukken, waaronder de uitspraak waarvan beroep, welke in afschrift aan deze uitspraak is gehecht.
Ter zitting van de beroepscommissie van 4 februari 2010, gehouden in de penitentiaire inrichtingen Vught, zijn gehoord klager, bijgestaan door zijn raadsman mr. D.W.H.M. Wolters, en namens het hoofd van voormelde tbs-inrichting [...], hoofd behandeling
en [...], juriste.
Op grond van de stukken en haar onderzoek overweegt en beslist de beroepscommissie als volgt:
1. De inhoud van het beklag en de uitspraak van de beklagrechter
Het beklag betreft de overplaatsing naar de afdeling Nicolaï.
De beklagrechter heeft klager niet-ontvankelijk verklaard in zijn beklag op de gronden als in de aangehechte uitspraak weergegeven.
2. De standpunten van klager en het hoofd van de inrichting
Door en namens klager is in beroep het tegenover de beklagrechter ingenomen standpunt als volgt toegelicht. Klager is niet in de gelegenheid gesteld om voor de beklagrechter te reageren op het verweerschrift van de inrichting. Hoewel de afdeling
Nicolaï
formeel niet is aangewezen als een afdeling voor intensieve zorg, vertoont deze wel zeer veel overeenkomsten met een afdeling voor intensieve zorg. In de inrichting staat de afdeling Nicolaï ook bekend als de afdeling voor intensieve zorg. Het is de
enige afdeling waar de patiënten de afdeling niet mogen verlaten en individueel worden benaderd.
Op de afdeling Nicolaï wordt klager bovendien beperkt in zijn rechten zoals bedoeld in artikel 56, eerste lid, onder e, van de Bvt. In tegenstelling tot elders in de inrichting heeft klager één vaste dag waarop hij begeleid kan bellen. Klager kan niet
koken of gebruik maken van een computer. Het luchten geschiedt in een kooi. Verder kan klager op bepaalde dagen niet minimaal vier uren met medepatiënten doorbrengen. De afdeling Nicolaï heeft een eigen werkplaats en activiteitenbegeleiders.
Klager is op 26 februari 2009 overgeplaatst naar de Van der Hoevenkliniek. Vanaf 8 mei 2009 werden in verband met de vondst van grote hoeveelheden drugs op de afdeling aan klager vrijheidsbeperkende maatregelen opgelegd, vanwege vermoedens van zijn
betrokkenheid. Klager ontkent dit stellig. Hij vermoedt dat dit de reden is waarom de inrichting zo fel heeft gereageerd richting klager. De inrichting deelde klager mede dat hij is afgezonderd van de groep om hem te beschermen van vermeende
drugsinvloeden. Hier is sprake van een omgekeerde wereld. De inrichting dient zorg te dragen voor een goede leefomgeving en klager niet af te zonderen omdat de leefomgeving niet goed zou zijn.
Klager meent dat door dit incident zijn behandeling in een neerwaartse spiraal terecht is gekomen. Vanaf 5 juni 2009 werd klager individueel begeleid en uiteindelijk is hij overgeplaatst naar de afdeling Nicolaï.
Klager meent dat hij niet thuis hoort op de afdeling Nicolaï. De afdeling is bestemd voor tbs-gestelden die (nog) niet over voldoende vaardigheden beschikken om mee te doen in een reguliere leefgroep. De afdeling is niet alleen bedoeld voor langdurige
individuele behandeling, maar ook voor korte crisisopnamen waarna de patiënt weer terugkeert naar een gewone verblijfsafdeling. Klager voldoet niet aan deze omschrijvingen. Klager betwist uitdrukkelijk dat de behandeling vanuit de leefgroep niet goed
van de grond is gekomen. Hij heeft geen individueel beleid nodig. Klager lijdt zelf onder de geestelijke gesteldheid van zijn medepatiënten.
Klager verblijft nog steeds op de afdeling Nicolaï. Normaliter dient een plaatsing op een afdeling voor intensieve zorg na een periode van zes maanden verlengd te worden. Weliswaar mag klager luchten, maar dat gebeurt in een kooi. Vaak duurt het
luchten
minder dan een uur en soms krijgt klager helemaal geen eten. Ook moet klager lang wachten voordat hij met zijn advocaat kan bellen. Er gelden wel degelijk crisisregels op de afdeling Nicolaï. Verlof is pas mogelijk na een verblijf van 18 tot 20 maanden
op de afdeling. Tijdens de arbeid en onderwijs is klager wel in contact met anderen. Klager maakt een vergelijking met een hond: de afdeling Nicolaï heeft alle kenmerken van een hond, maar toch houdt de inrichting vol dat het geen hond is.
Namens het hoofd van de inrichting is in beroep het tegenover de beklagrechter ingenomen standpunt als volgt toegelicht. De afdeling Nicolaï is niet aangewezen als een afdeling voor intensieve zorg (sterretjesafdeling) zoals bedoeld in artikel 32 van
de
Bvt. In 1989 is in overleg met het ministerie hiertoe besloten. In Nederland zijn er drie zogenaamde sterretjesafdelingen voor patiënten met een groot beheersrisico of die vluchtgevaarlijk zijn. De Van de Hoevenkliniek kent geen afdeling voor
intensieve
zorg. Het behandelbeleid op de afdeling Nicolaï is anders dat op andere afdelingen, namelijk gericht op een individuele behandeling. Daarmee is de behandeling niet intensiever als op de afdelingen met groepsbehandeling, transmurale plaatsen of andere
individuele behandelplaatsen. Het programma van de individuele patiënt op de afdeling bepaalt of de verpleegde van de afdeling af mag. Klager heeft een uitgebreid programma bestaande uit arbeid, sporten, onderwijs, muziek en drie uur psychotherapie per
week, waarvoor hij ook buiten de afdeling komt. Vanaf aanvang van zijn verblijf op de afdeling Nicolaï heeft klager onbegeleid bewegingsvrijheid in de inrichting. De stelling van klager dat hij minder dan vier uren met medepatiënten verblijft is niet
juist.
De afspraken voor de afdeling Nicolaï verschillen niet veel van de afspraken die voor de inrichting gelden. Voor zover dat wel het geval is, is dat nodig ter ondersteuning van het individuele karakter van de behandeling. Een verschil is dat de deur van
de kamers op de afdeling Nicolaï buiten programmatijd dicht is. Om praktische redenen is er een vaste beldag voor iedere patiënt. Koken op de afdeling Nicolaï is niet mogelijk.
Het reglement arbeidstraining geldt ook voor patiënten op de afdeling Nicolaï. Klager werkt buiten de afdeling. Het feit dat klager individueel is afgezonderd, maakt de afdeling Nicolaï nog niet tot een afdeling voor intensieve zorg. Klager kan niet in
zijn beklag worden ontvangen. Klager wordt niet in zijn bewegingsvrijheid beperkt. Klager wordt niet meer of anders ingeperkt in zijn contacten met medepatiënten dan wanneer hij op een afdeling voor groepsbehandeling zou verblijven.
Klager wordt niet constant begeleid, hij kan nog steeds gebruik maken van de computer en de tuin. Hij neemt deel aan diverse activiteiten buiten de afdeling en kan ook in het weekend van zijn afdeling af, bijvoorbeeld om muziek te maken met andere
patiënten. Klager mist de contacten in de leefgroep, maar er is ruimschoots mogelijkheid voor sociaal contact overgebleven. De overplaatsing was geen reactie op een incident in juni 2009. Het incident is slechts een onderdeel van het geobserveerde
gedragspatroon bij klager. Voor klager was een individuele behandeling noodzakelijk. De afdeling Nicolaï is behalve voor patiënten die nog niet over voldoende vaardigheden beschikken voor een reguliere leefgroep of voor patiënten in een crisissituatie
ook aangewezen voor patiënten die in een leefgroep niet aan hun eigen behandeling toekomen.
3. De beoordeling
Vast staat dat klager is overgeplaatst naar de afdeling Nicolaï. Deze afdeling is niet door de Minister aangewezen als een afdeling voor intensieve zorg zoals bedoeld in artikel 32, eerste lid, van de Bvt. Gelet hierop en artikel 56 en 57 van de Bvt
kan
klager niet in zijn beklag worden ontvangen. Door klager is aangevoerd dat de afdeling Nicolaï wel als een afdeling voor intensieve zorg moet worden beschouwd gelet op de grote overeenkomsten met een dergelijke afdeling. Deze stelling kan niet slagen.
Ter zitting van de beroepscommissie is namens het hoofd van de inrichting voldoende toegelicht dat de afdeling Nicolaï weliswaar enige beperkingen kent, doch wat betreft de intensiteit van de behandeling zich niet onderscheidt van andere afdelingen. De
beroepscommissie is ambtshalve bekend met het feit dat het verblijf op een afdeling voor intensieve zorg aan meer stringente regels is gebonden.
Verder is niet gebleken dat in verband met de overplaatsing klager is beperkt in enig recht zoals bedoeld in artikel 56, eerste lid, onder e, van de Bvt. Met name is niet komen vast te staan dat klager minder dan vier uren per dag samen met een of meer
medeverpleegden mag doorbrengen, zoals bedoeld in artikel 31, eerste lid, van de Bvt. Mitsdien moet het beroep ongegrond worden verklaard.
4. De uitspraak
De beroepscommissie verklaart het beroep ongegrond en bevestigt de uitspraak van de beklagrechter.
Aldus gegeven door de beroepscommissie voornoemd, bestaande uit mr. C.A.M. Schaap-Meulemeester, voorzitter, mr. drs. T.A.M. Louwe en mr. R.P.G.L.M. Verbunt, leden, in tegenwoordigheid van R. Kokee, secretaris, op 11 maart 2010
secretaris voorzitter