Nummer: 09/540/SGA
Betreft: [...]en 51 medegedetineerden datum: 5 maart 2009
De voorzitter van de beroepscommissie als bedoeld in artikel 69, tweede lid, van de Penitentiaire beginselenwet (Pbw) heeft kennisgenomen van een bij het secretariaat van de Raad ingekomen verzoekschrift van
[...] en 51 medegedetineerden, verder verzoekers te noemen, verblijvende in de locatie Zoetermeer.
Verzoeker vraagt om schorsing, met toepassing van artikel 66, eerste lid Pbw, van de (verdere) tenuitvoerlegging van de beslissing van de directeur van genoemde locatie d.d. 2 maart 2009, inhoudende de met ingang van 2 maart 2009 ingevoerde wijziging
van het dagprogramma.
De voorzitter heeft voorts kennisgenomen van het klaagschrift d.d. 2 maart 2009 alsmede van de schriftelijke inlichtingen van de directeur d.d. 5 maart 2009.
1. De standpunten van verzoeker en van de directeur
Verzoeker heeft namens 51 medegedetineerden het volgende aangevoerd. Met ingang van 2 maart 2009 is het dagprogramma veranderd. Hoewel het hier om een voor alle in de inrichting geldende beslissing gaat is het schorsingsverzoek ontvankelijk nu door
deze
beslissing het wettelijk minimum, te weten 59 uren per week, niet wordt gehaald.
Vóór de wijziging werd in totaal 59 uur en 30 minuten per week aan dagprogramma aangeboden. Het gewijzigde dagprogramma duurt slechts 57 uur en 45 minuten per week, dus één uur en 15 minuten korter dan het wettelijke minimum van 59 uren per week. In
verband met een ochtendbriefing begint de werkdag van het personeel met ingang van 1 maart 2009 om 07.15 uur in plaats van om 07.30 uur. Hierdoor moet het personeel ook 15 minuten eerder stoppen met werken. Het dagprogramma eindigt daarom om 16.15 uur
in plaats van om 16.30 uur. De gedetineerden hebben echter niets te maken met de organisatorische afspraken van de directeur en zijn personeel. Wegens strijd met de wet en de regelgeving moet de beslissing van de directeur vernietigd worden en verzocht
wordt om alvast de werking van de beslissing te schorsen. Verzoeker stelt zich op het standpunt dat de tijd die zij tussen de middag worden ingesloten in verband met de pauze van het personeel niet mag worden meegerekend voor de duur van het
dagprogramma nu er geen gebouwelijk probleem bestaat om gedetineerden gezamenlijk de maaltijd te laten benutten. Dit betekent dat het dagprogramma iedere dag tussen de middag wordt onderbroken waardoor het minimum aantal uren van 59 uur per week niet
wordt aangeboden. Verzoeker wil wellicht ten overvloede opmerken dat het personeel (met het oude dagprogramma) 5 minuten eerder begon met de insluiting en dat met het nieuwe dagprogramma alles 15 minuten eerder zal gebeuren. Feit is ook dat de
gedetineerden 5 minuten eerder en 5 minuten later dan de officiële onderbrekingstijd tussen de middag worden in- en uitgesloten. Gelet op een en ander voldeed het oude dagprogramma al niet aan het wettelijk minimum. Dit betekent dat het nieuwe
dagprogramma vele malen korter is dan het wettelijk minimum. Nu blijkt dat de insluiting tussen de middag en de inkorting van het dagprogramma te maken heeft met de werktijden van het personeel en er geen gebouwelijke problemen ten grondslag liggen
aan
de insluiting kan de tijd die de gedetineerden tussen de middag worden ingesloten niet meegerekend worden met het dagprogramma. Hierdoor duurt het dagprogramma één uur en 15 minuten korter dan 59 uur per week.
Verzoeker heeft het schorsingsverzoek als volgt aangevuld. De verkorting van het dagprogramma heeft ook gevolgen voor het activiteitenaanbod, meer specifiek de bibliotheekmomenten. Op woensdag waren altijd twee momenten ingepland. Het huidige
dagprogramma biedt één moment minder, hetgeen betekent dat per week slechts 48 gedetineerden naar de bibliotheek kunnen gaan. Voor de overige gedetineerden is er geen bibliotheekmoment ingeroosterd terwijl ze daartoe wel recht hebben.
De directeur heeft onder meer het volgende naar voren gebracht. Om dagelijks een roll call in te kunnen voeren, zodat het personeel adequaat geïnformeerd kan worden over ontwikkelingen, is de bedrijfstijd van maandag tot en met vrijdag aangepast van
07.15 uur tot en met 17.45 uur. In het weekend is de bedrijfstijd onveranderd gebleven. De totale bedrijfstijd is onveranderd gebleven namelijk 63 uur exclusief een verplichte pauze van 30 minuten per dag, zoals in overleg met de ondernemingsraad
besloten. Het personeel is tussen 12.00 uur en 12.30 uur in de gelegenheid hun verplichte pauze te houden. De personele bezetting biedt geen ruimte om gedetineerden buiten de cel de maaltijd te laten gebruiken.
In een regime van algehele gemeenschap duurt het dagprogramma minimaal 59 uur. De dagprogrammatijd beslaat de periode tussen uitsluiting van de gedetineerden in de ochtend en het insluiten voor de nacht. Alle rechten, zoals bijvoorbeeld bezoek, zijn
gegarandeerd. In dit regime kunnen gedetineerden worden verplicht zich tijdens de maaltijden in hun verblijfsruimte op te houden.
Van maandag tot en met vrijdag start het dagprogramma om 07.30 uur. Alle cellen worden bijna gelijktijdig geopend en blijven geopend tot en met 12.00 uur. Van 12.00 uur tot en met 12.30 uur verblijven de gedetineerden op cel om hun warme maaltijd te
nuttigen. Om 12.30 uur worden bijna gelijktijdig de gedetineerden uitgesloten en na 16.15 uur is het einde dagprogramma en insluiten voor de nacht. Op zaterdag en zondag start het programma om 08.45 uur. Alle cellen worden bijna gelijktijdig geopend
en
blijven geopend tot en met 12.15 uur. Van 12.15 uur tot en met 12.45 uur verblijven de gedetineerden op cel voor de maaltijd. Om 12.45 uur worden de gedetineerden bijna gelijktijdig uitgesloten en na 17.35 uur is het einde dagprogramma en insluiten
voor
de nacht. Op grond van bovenstaande is er sprake van een dagprogramma van minimaal 8 uur en 45 minuten per dag, van 61 uur en 15 minuten per week. Hiermee wordt voldaan aan de minimale norm van 59 uur. Op de F-afdeling, waar verzoeker verblijft,
verblijven 57 gedetineerden. In het dagprogramma van die afdeling zijn 5 bibliotheekmomenten van 30 minuten ingeroosterd terwijl er maximaal 12 gedetineerden per keer naar de bibliotheek kunnen. Een ieder is dus in de gelegenheid om naar de bibliotheek
te gaan. Dat het personeel structureel met insluiten begon om 16.25 uur wordt stellig betwist. Tot op heden is er met betrekking tot deze kwestie geen inbreng vanuit de Gedeco geweest.
2. De beoordeling
Nu het verzoek – naar het voorlopig oordeel van de voorzitter – is gericht tegen de toepassing van een gewijzigde, voor alle in de inrichting verblijvende gedetineerden geldende regel, is verzoeker ontvankelijk in zijn verzoek.
De voorzitter stelt voorop dat in het kader van het verzoek om schorsing van de tenuitvoerlegging van een beslissing van de directeur slechts ruimte bestaat voor een voorlopige beoordeling en dat de zaak niet ten gronde kan worden onderzocht en
beslist.
Aan de orde is daarom slechts de vraag of de beslissing waartegen beklag is ingediend in strijd is met een wettelijk voorschrift dan wel zodanig onredelijk of onbillijk is dat er een spoedeisend belang is om thans over te gaan tot schorsing van de
(verdere) tenuitvoerlegging van die beslissing. Naar het oordeel van de voorzitter is dat niet het geval. Het verzoek zal daarom worden afgewezen.
3. De uitspraak
De voorzitter wijst het verzoek af.
Aldus gegeven door mr. A.G. Coumans, voorzitter, in tegenwoordigheid van B.A. Bogaars, secretaris, op 5 maart 2009.
secretaris voorzitter