Nummer 22/29850/GA
Betreft [klager]
Datum 30 augustus 2024
Uitspraak van de beroepscommissie van de RSJ op het beroep van [klager] (hierna: klager)
1. De procedure
Klager heeft beklag ingesteld tegen het stopzetten van het dagprogramma op 15 juli 2022 vanaf 14:00 uur, waardoor klager werd ingesloten en zijn luchtmoment, recreatiemoment en sportmoment niet doorgingen en hij zijn gemiste studietijd niet heeft mogen inhalen.
De beklagcommissie bij de Penitentiaire Inrichting (PI) Nieuwegein heeft op 6 oktober 2022 het beklag ongegrond verklaard (NM-2022-645). De uitspraak van de beklagcommissie is bijgevoegd.
Klagers raadsman, mr. H. Külcü, heeft namens klager beroep ingesteld tegen deze uitspraak.
De beroepscommissie heeft klager, zijn raadsman en de directeur van de PI Nieuwegein (hierna: de directeur) in de gelegenheid gesteld hun standpunten schriftelijk (nader) toe te lichten.
2. De beoordeling
De beroepscommissie is van oordeel dat de beslissing om het dagprogramma stop te zetten op 15 juli 2022 vanaf 14:00 uur vanwege een calamiteit, waardoor klager werd ingesloten en zijn luchtmoment, recreatiemoment en sportmoment niet doorgingen, moet worden aangemerkt als een ordemaatregel van afzondering in de zin van artikel 24, eerste lid, van de Penitentiaire beginselenwet (Pbw). De beklagcommissie heeft dit ook impliciet geoordeeld. Klager is daarom terecht ontvangen in zijn beklag (zie RSJ 1 mei 2024, 23/32160/GA).
Op grond van artikel 57, eerste lid, van de Pbw dient de gedetineerde voorafgaand aan een dergelijke ordemaatregel te worden gehoord. Uit het dossier blijkt niet dat dit is gebeurd. De beroepscommissie begrijpt echter dat er – vrij plotseling – personeel van klagers afdeling (afdeling D) moest worden ingezet. Daarom kan, in de hier gegeven omstandigheden, worden geoordeeld dat de vereiste spoed zich ertegen verzette dat klager werd gehoord.
Naar het oordeel van de beroepscommissie is de noodzaak voor het opleggen van een ordemaatregel aan klager voldoende aannemelijk geworden. Er moest personeel van klagers afdeling worden ingezet bij een alarmsituatie (een grootschalige spitactie) op een andere afdeling. Het dagprogramma op klagers afdeling kon daardoor redelijkerwijs voor de resterende uren van die dag geen doorgang vinden.
In artikel 24, tweede lid, van de Pbw is, voor zover relevant, bepaald dat de gedetineerde gedurende het verblijf in afzondering niet deelneemt aan activiteiten, voor zover de directeur niet anders bepaalt en behoudens het dagelijks verblijf in de buitenlucht, zoals bedoeld in artikel 49, derde lid, van de Pbw.
Aangezien het dagprogramma vanaf 14:00 uur niet meer doorging, viel ook klagers luchtmoment uit. Zijn recht op dagelijks verblijf in de buitenlucht is daardoor geschonden. De beroepscommissie zal het beroep daarom gegrond verklaren, de uitspraak van de beklagcommissie vernietigen en het beklag alsnog gegrond verklaren.
De beroepscommissie ziet echter geen aanleiding om klager een tegemoetkoming toe te kennen. Zij overweegt hiertoe het volgende. Uit de ordemaatregel/brief van 15 juli 2022 en het (summiere) standpunt van de directeur maakt de beroepscommissie op dat op die dag sprake was van een zodanig grootschalige spitactie (op afdeling C) dat er – vrij plotseling – personeel van klagers afdeling (afdeling D) moest worden ingezet. Het luchtmoment op klagers afdeling kon onder deze omstandigheden redelijkerwijs geen doorgang vinden. Bovendien heeft de directeur klager de volgende dag gecompenseerd met een extra luchtmoment.
4. De uitspraak
De beroepscommissie verklaart het beroep gegrond, vernietigt de uitspraak van de beklagcommissie en verklaart het beklag alsnog gegrond. De beroepscommissie ziet geen aanleiding om klager een tegemoetkoming toe te kennen.
Deze uitspraak is op 30 augustus 2024 gedaan door de beroepscommissie, bestaande uit
mr. A. van Holten, voorzitter, mr. dr. R.S.T. Gaarthuis en mr. L.C.P. Goossens, leden, bijgestaan door mr. M.G. Bikker, secretaris.
secretaris voorzitter