Nummer 22/25342/TA
Betreft [klager]
Datum 22 november 2022
Uitspraak van de beroepscommissie van de RSJ op het beroep van [klager] (hierna: klager)
1. De procedure
Klager heeft beklag ingesteld over de omstandigheid dat hij op 20 oktober 2021 niet een volledig uur heeft kunnen luchten.
De beklagrechter bij FPC De Kijvelanden te Poortugaal (hierna: de instelling) heeft op
29 december 2021 klager niet-ontvankelijk verklaard in zijn beklag (K-2021-161). De uitspraak van de beklagrechter is bijgevoegd.
Klagers raadsvrouw, mr. C.G.J.E. Lut, heeft namens klager beroep ingesteld tegen deze uitspraak.
De beroepscommissie heeft klager, mr. A.M. van Wingerden, kantoorgenote van zijn raadsvrouw, en namens het hoofd van de instelling […] en […] (vanwege omstandigheden telefonisch) gehoord op de zitting van 26 oktober 2022 in de Penitentiaire Inrichting (PI) Vught.
De heer (….), lid van de RSJ, was als toehoorder aanwezig.
2. De standpunten in beroep
Standpunt van klager
Klager heeft verschoonbaar te laat beklag ingediend. Tijdens de separatie vanaf 15 oktober 2021 heeft klager geen beklagformulier gekregen omdat hij gesepareerd was. Op andere momenten kreeg hij telkens maar één beklagformulier per keer en niet het aantal waar klager om vroeg. Pas nadat hij dit had gemeld bij de maandcommissaris heeft klager uiteindelijk op 29 oktober 2021 voldoende beklagformulieren gekregen en in het daarvoor bestemde postvak neergelegd. In theorie kunnen meer klachten op een klachtformulier worden vermeld, maar klager heeft zich gehouden aan het verzoek om op een klachtformulier één klacht te vermelden.
Klager heeft er geen invloed op wanneer het personeel het postvak leegt en post naar de beklagcommissie verzendt. Het ligt daarom buiten klagers macht dat deze klachtbrieven pas op 9 november 2021 door de beklagrechter zijn ontvangen.
Klager heeft de uitspraak van de beklagrechter op 6 januari 2022 ontvangen. Beroep is pas op 14 januari 2022 ingesteld, omdat klager zijn raadsvrouw niet eerder heeft mogen bellen vanuit de BPG-afdeling van de PI Vught. Hij was daar net geplaatst en hij had nog geen belkaart. Nadat zij met elkaar hadden gesproken, heeft klagers raadsvrouw direct een beroepschrift ingediend.
Klager heeft in strijd met de wet op 20 oktober 2021 niet een volledig uur kunnen luchten.
Standpunt van het hoofd van de instelling
Klager had volgens het hoofd behandeling tijdens de separatie vanaf 15 oktober 2021 geen verbod op het gebruik van pen en papier. In rapportages komt niet terug dat klager in de periode van 15 tot en met 20 oktober 2021 klachten heeft willen indienen en om een pen en papier heeft gevraagd. Wel dat hij om een boek heeft gevraagd en dat boek ook heeft gekregen. Na de separatie is klager vanaf 19 oktober 2021 afgezonderd op zijn eigen kamer en heeft hij die dag een aantal andere klachten (K 2021 137 tot en met -140) ingediend. Klager had dus in ieder geval vanaf dat moment klachten kunnen indienen. Verder kunnen meerdere klachten op een klachtformulier worden vermeld.
Volgens de rapportage van 20 oktober 2021 heeft klager die dag twee luchtmomenten gehad van een half uur per keer. Het patiomoment in de ochtend is voortijdig afgebroken vanwege het gedrag van klager zelf waarbij sprake was van een alarmsituatie. In de middag heeft hij geboeid en onder viermans begeleiding een half uur gelucht.
3. De beoordeling
Ontvankelijkheid beroep
De beroepscommissie kan niet uitsluiten dat klager de uitspraak van de beklagrechter op
6 januari 2022 heeft ontvangen en dat direct beroep is ingesteld nadat zijn raadsvrouw en hij elkaar op 14 januari 2022 telefonisch hebben kunnen spreken. Zij zal daarom klager het voordeel van de twijfel geven en hem in zijn één dag verschoonbaar te laat ingestelde beroep ontvangen.
Ontvankelijkheid klacht
In het licht van de hoeveelheid klachten die klager heeft ingediend en zijn verklaring dat hij pas op 29 oktober 2021 voldoende klachtformulieren heeft ontvangen om daarop, conform het verzoek, telkens niet meer dan één klacht te vermelden, is voldoende aannemelijk geworden dat klager niet eerder dan op 29 oktober 2021 klachten over de periode van 15 tot en met 20 oktober 2021, waaronder de klacht over het op 20 oktober 2021 niet een volledig uur kunnen luchten, op een klachtformulier heeft kunnen vermelden en dat klachtformulier in het daarvoor bestemde, door personeel te legen, postvak heeft kunnen leggen. Het niet tijdig kunnen indienen van beklag is onder deze omstandigheden verschoonbaar te achten. Klager is daarom ontvankelijk in zijn klacht.
Inhoudelijke beoordeling klacht
Op grond van artikel 43, derde lid, van de Beginselenwet verpleging ter beschikking gestelden heeft een verpleegde recht op verblijf in de buitenlucht gedurende ten minste een uur per dag. In beginsel zijn op dit recht geen beperkingen toegelaten. Het recht op luchten is zo fundamenteel dat de instelling daarom extra inspanningen dient te verrichten om een verpleegde niet te beperken in dit recht. Met extra inspanningen wordt gedoeld op extra personeelsinzet dan wel beveiliging of eventueel mechanische hulpmiddelen. Slechts in zeer uitzonderlijke gevallen mag het voorkomen dat een verpleegde niet in de gelegenheid wordt gesteld te luchten.
Gelet op de stukken en het behandelde ter zitting is voldoende aannemelijk geworden dat klager op 20 oktober 2021 twee luchtmomenten van elk een half uur is aangeboden en hij alleen in de ochtend vanwege zijn gedrag in het belang van de handhaving van de orde en veiligheid in de instelling niet een half uur lang maar een deel daarvan heeft kunnen luchten.
Onder die omstandigheden kan niet worden geoordeeld dat klager in strijd met de wet door toedoen van de instelling niet een volledig uur heeft kunnen luchten.
Gelet op het voorgaande zal de beroepscommissie de uitspraak van de beklagrechter vernietigen, klager alsnog ontvankelijk verklaren in het beklag, maar dit beklag ongegrond verklaren.
4. De uitspraak
De beroepscommissie vernietigt de uitspraak van de beklagrechter, verklaart klager alsnog ontvankelijk in zijn beklag, maar verklaart dit beklag ongegrond.
Deze uitspraak is op 22 november 2022 gedaan door de beroepscommissie, bestaande uit mr. drs. N.C. van Lookeren Campagne, voorzitter, dr. T. Jambroes en mr. T.B. Trotman, leden, bijgestaan door mr. E.W. Bevaart, secretaris.
secretaris voorzitter