Nummer: 07/3438/GB
Betreft: [klager] datum: 31 maart 2008
De beroepscommissie als bedoeld in artikel 73, eerste lid, van de Penitentiaire beginselenwet (Pbw) heeft kennisgenomen van een bij het secretariaat van de Raad ingekomen beroepschrift , ingediend door mr. Th.T.M. van Hemert, namens
[...], verder te noemen klager,
gericht tegen een op 10 december 2007 genomen beslissing van de selectiefunctionaris,
alsmede van de overige stukken, waaronder de bestreden beslissing.
Op grond van haar onderzoek overweegt en beslist de beroepscommissie als volgt.
1. De inhoud van de bestreden beslissing
De selectiefunctionaris heeft het bezwaarschrift van klager gericht tegen de beslissing hem over te plaatsen naar de gevangenis Veenhuizen ongegrond verklaard.
2. De feiten
Klager is sedert 20 februari 2004 gedetineerd. Hij verbleef laatstelijk in de gevangenis Alphen aan den Rijn.. Op 13 november 2007 is hij overgeplaatst naar de (intern zo aangeduide) locatie Esserheem van de gevangenis Veenhuizen, waar een regime van
algehele gemeenschap geldt.
3. De standpunten
3.1. Door en namens klager is het beroep als volgt toegelicht.
De uitleg die de selectiefunctionaris geeft aan het ‘Beleidskader plaatsing strafrechtelijke vreemdelingen’ is volgens klager onjuist. Vreemdelingen dienen, als het strafrestant meer dan vier maanden bedraagt, volgens dat beleidskader ‘in beginsel’
afzonderlijk te worden geplaatst. Daar dient dan een zorgvuldige belangenafweging aan ten grondslag te liggen en één en ander dient in overeenstemming te zijn met nationale en internationale regelgeving. Noch uit de selectiebeslissing noch uit de
beslissing op het bezwaarschrift blijkt dat de selectiefunctionaris klagers belangen heeft meegewogen. Daarbij speelt nog dat klager tot in 2013 gedetineerd zal zijn en dat hem een aan een Nederlandse gevangenis gelijkwaardige behandeling toekomt.
Verwezen wordt daartoe naar de European Prison Rules. Volgens deze regels is het niet toegestaan onderscheid te maken tussen nationale afkomst of iets dergelijks. Door klager nu al over te plaatsen naar de gevangenis Veenhuizen wordt hij ten opzichte
van andere gedetineerden achtergesteld.
3.2. De selectiefunctionaris heeft de bestreden beslissing als volgt toegelicht.
Klager is op grond van het ‘Beleidskader plaatsing strafrechtelijke vreemdelingen’ vanuit de gevangenis Alphen aan den Rijn overgeplaatst naar de locatie Esserheem van de gevangenis Veenhuizen. Plaatsing van strafrechtelijke vreemdelingen in
bovengenoemde inrichting heeft tot doel het formuleren van voorwaarden waaronder detentie en activiteiten van DT&V geïntegreerd plaats kunnen vinden. De locatie Esserheem van de gevangenis Veenhuizen is een normaal beveiligde inrichting voor mannen met
een strafrestant van meer dan vier maanden. Klagers einddatum van detentie is gelegen in 2013. De omstandigheid dat klagers plaatsing in Veenhuizen ongerief met zich brengt voor zijn bezoek, is inherent aan zijn detentie en situatie. Namens klager is
aangevoerd dat volstaan zou kunnen worden met een plaatsing in Veenhuizen tijdens het laatste half jaar van detentie omdat er dan voldoende tijd zou zijn voor het geven van uitvoering aan het hiervoor genoemde beleid. De selectiefunctionaris is van
mening dat klager niet wordt achtergesteld door zijn huidige overplaatsing naar Esserheem.
4. De beoordeling
4.1. De gevangenis Veenhuizen is een gevangenis voor mannen met een regime van algehele gemeenschap en een normaal beveiligingsniveau.
4.2. Klager, die onherroepelijk is veroordeeld, kan in een gevangenis met een regime van algehele gemeenschap worden geplaatst.
4.3. In het ‘Beleidskader plaatsing strafrechtelijke vreemdelingen’ heeft de Minister zijn beleid kenbaar gemaakt ten aanzien van de detentie van strafrechtelijke vreemdelingen. Onder de strafrechtelijke vreemdeling wordt verstaan “de gedetineerde
die na executie van de vrijheidsstraf geen rechtmatig verblijf in Nederland (meer) heeft of zal hebben”. Verder houdt die beleidsnota onder meer in: “Deze groep gedetineerden onderscheidt zich in die mate van andere (groepen) gedetineerden dat
resocialisatie gericht op terugkeer in de Nederlandse samenleving niet aan de orde is en beginselen als verlof, regionalisering en detentiefasering niet aan de orde zijn. Dit rechtvaardigt een beleid waarbij deze groep in beginsel afzonderlijk wordt
gedetineerd. Ten behoeve van de detentie van strafrechtelijke vreemdelingen wordt daarom een afzonderlijke locatie aangewezen.”
Strafrechtelijke vreemdelingen worden na hun veroordeling geplaatst in daarvoor aangewezen afzonderlijke locaties. In de locatie Esserheem van de gevangenis Veenhuizen worden strafrechtelijke vreemdelingen geplaatst met een strafrestant van meer dan
vier maanden. Educatie vindt in deze inrichting niet plaats. De plaatsing in de inrichting voor strafrechtelijke vreemdelingen vindt plaats op grond van artikel 25, tweede lid, van de Regeling selectie, plaatsing en overplaatsing gedetineerden (Stcrt
12
september 2000, 176, zoals nadien gewijzigd en hierna te noemen: de Regeling) en met inachtneming van het beleidskader.
4.4. In Hoofdstuk III van de Pbw worden de bestemmingen opgesomd van de tot het gevangeniswezen behorende inrichtingen. Voor die inrichtingen wordt bepaald dat mannelijke en vrouwelijke gedetineerden gescheiden worden ondergebracht (art. 11) en dat
er gedifferentieerd kan worden in de mate van beveiliging (art. 13). Artikel 14, eerste lid, Pbw bepaalt dat de Minister inrichtingen of afdelingen daarvan kan bestemmen voor de onderbrenging van gedetineerden die een bijzondere opvang behoeven. In het
tweede lid van die bepaling wordt een opsomming gegeven van de redenen waarmee die bijzondere opvang verband kan houden. Het derde lid van de bepaling draagt de Minister op de criteria te bepalen waaraan de gedetineerden moeten voldoen om voor
bijzondere opvang in aanmerking te komen.
In hoofdstuk IV van de Regeling worden de inrichtingen en afdelingen voor bijzondere opvang genoemd. De voorziening voor strafrechtelijke vreemdelingen wordt aldaar niet aangewezen als een inrichting of afdeling voor bijzondere opvang. De voor de
locatie Esserheem te Veenhuizen bestaande bestemmingsaanwijzing van 30 april 2007, kenmerk 5481731/07/DJI, betreffende de penitentiaire inrichtingen Veenhuizen, spreekt niet over een separate inrichting of afdeling voor de opvang van strafrechtelijke
vreemdelingen.
Voor zover in de bestreden beslissing een beroep wordt gedaan op een wettelijk kader, waartoe het hiervoor genoemde Beleidskader niet kan worden gerekend, is de beslissing gelet op het hierboven overwogene, onjuist. Het regime van de locatie Esserheem
moet worden gezien als een bijzondere opvang gelet op het ontbreken van educatie-activiteiten en het structureel niet verlenen van verlof en het niet toelaten van de aldaar gedetineerden tot detentiefasering. Bovendien is de verblijfsstatus van de
gedetineerde beslissend voor de selectie.
Gelet op het vorenstaande moet de op de onder 3.2 genoemde gronden gebaseerde beslissing van de selectiefunctionaris worden vernietigd. Het beroep is derhalve gegrond. De selectiefunctionaris zal worden opgedragen een nieuwe beslissing te nemen met
inachtneming van deze uitspraak binnen een termijn van drie weken na ontvangst daarvan.
Hetgeen door de raadsman is aangevoerd ten aanzien van eventuele strijdigheid met (inter)nationale regelgeving, meer speciaal met het bepaalde in de European Prison Rules, behoeft, nu het beroep gegrond zal worden verklaard, geen verdere bespreking.
5. De uitspraak
De beroepscommissie verklaart het beroep gegrond en vernietigt de bestreden beslissing.
Zij draagt de selectiefunctionaris op een nieuwe beslissing te nemen met inachtneming van haar uitspraak binnen een termijn van drie weken na ontvangst daarvan.
Zij kent klager geen tegemoetkoming toe.
Aldus gegeven door de beroepscommissie voornoemd, bestaande uit mr. J.P. Balkema, voorzitter, mr. M.A.G. Rutten en dr. G.J. Fleers, leden, in tegenwoordigheid van mr. H.M.J.D. Maes, secretaris, op 31 maart 2008.
secretaris voorzitter