nummer: 05/2327/GA
betreft: [klager] datum: 2 januari 2006
De beroepscommissie als bedoeld in artikel 69, tweede lid, van de Penitentiaire beginselenwet (Pbw) heeft kennisgenomen van een bij het secretariaat van de Raad ingekomen beroepschrift van
[...], verder te noemen klager,
gericht tegen een uitspraak van 16 september 2005 van de beklagcommissie bij de individuele begeleidingsafdeling (i.b.a.) Veenhuizen,
alsmede van de overige stukken, waaronder de uitspraak waarvan beroep, welke in afschrift aan deze uitspraak is gehecht.
Ter zitting van de beroepscommissie van 12 december 2005, gehouden in de locatie Zwolle, zijn gehoord klager, bijgestaan door zijn raadsman mr. H. de Jong, en [...], unit-directeur bij voormelde i.b.a.
Op grond van haar onderzoek overweegt en beslist de beroepscommissie als volgt:
1. De inhoud van het beklag en de uitspraak van de beklagcommissie
Het beklag betreft het inkorten van het dagprogramma op 19 augustus 2005.
De beklagcommissie heeft het beklag ongegrond verklaard op de gronden als in de aangehechte uitspraak weergegeven.
2. De standpunten van klager en de directeur
Door en namens klager is in beroep het tegenover de beklagcommissie ingenomen standpunt als volgt toegelicht. Tijdens de behandeling ter zitting van de beklagcommissie van een eerder ingediend beklag over het inkorten van het dagprogramma heeft de
directeur beloofd dat het niet meer zou voorkomen. De beklagcommissie heeft toen aangegeven dat zij het beklag gegrond zou verklaren als het dagprogramma nog een keer ingekort zou worden. Op 10 augustus 2005 ontving klager een brief met de mededeling
dat op 19 augustus 2005 het dagprogramma zou worden ingekort in verband met personele problemen. Deze waren echter voorzienbaar. De directeur had acht dagen de tijd om de problemen op te lossen. Er is dus geen sprake van een overmachtsituatie. De
directeur bagatellisseert de situatie en wekt de indruk dat het slechts om een uitzondering gaat. Het is onterecht dat personele problemen op de reguliere afdelingen tot een inkorting van het dagprogramma op de i.b.a. moet leiden. In de periode van 15
april tot en met 19 augustus 2005 is negen keer een verkort dagprogramma op de i.b.a. aangeboden. Recentelijk is het dagprogramma van de i.b.a. wederom ingekort in verband met een personeelsdag. Er kan gesproken worden van het structureel inkorten van
het dagprogramma. Het dagprogramma van de reguliere afdelingen wordt nooit ingekort.
De directeur neemt de bestemming van de i.b.a. niet serieus. Op de i.b.a. verblijven gedetineerden met problemen, getuige de recente zelfmoord van een medegedetineerde. Het inkorten van het dagprogramma komt over als een bezuinigingsmaatregel. Klager
vraagt zich af waarom het inkorten van het dagprogramma niet kan worden gecompenseerd door op een andere dag het dagprogramma te verlengen.
De directeur heeft in beroep zijn tegenover de beklagcommissie ingenomen standpunt als volgt toegelicht. Er kan niet gesproken worden van het structureel inkorten van het dagprogramma aangezien na de uitspraak van de beklagcommissie op 14 juli 2005,
het
dagprogramma slechts éénmaal is ingekort. Voor wat betreft de personele situatie was er wel degelijk sprake van een overmachtsituatie. Enerzijds vanwege het feit dat er nog personeelsleden met vakantie waren en anderzijds vanwege plotseling optredende
ziekte. De knelpunten in het rooster konden niet anders opgelost worden dan door het inkorten van het dagprogramma van 78 uur naar 74 uur. Meestal worden de gedetineerden gecompenseerd door middel van een traktatie. Het dagprogramma van de reguliere
afdelingen is al lange tijd structureel ingekort van 78 uur naar 63 uur. Dit in tegenstelling tot het dagprogramma van de i.b.a. dat nog steeds een regime heeft van 78 uur. Klager is per week 15 uur meer uit zijn cel dan gedetineerden van een reguliere
afdeling. De directie neemt het dagprogramma van de i.b.a. wel serieus. Het dagprogramma begint om 7.30 uur. Gedetineerden van de i.b.a. worden met uitzondering van de woensdag, om 20.30 uur ingesloten; de andere afdelingen al om 16.45 uur. De
zelfmoord
waarnaar klager verwijst heeft blijkens politieonderzoek geen enkele relatie met de afdeling of inrichting. Van een bezuinigingsmaatregel is zeer zeker geen sprake. Van een geldelijke tegemoetkoming kan dan ook geen sprake zijn.
3. De beoordeling
Klagers klacht richt zich tegen het inkorten van het dagprogramma van de i.b.a. op 19 augustus 2005. Het inkorten van het dagprogramma van de i.b.a. is een wijziging van algemene voor alle gedetineerden op de i.b.a. geldende regels. Voorzover die
wijziging geen strijd oplevert met hogere wet- of regelgeving en tijdig bekend is gemaakt, staat daar geen beklag of beroep tegen open.
Klager verblijft op een afdeling met een regime van algehele gemeenschap. Op grond van artikel 3, tweede lid, Penitentiaire maatregel (Pm) duurt het dagprogramma minimaal 59 uren per week en worden daarin tussen 18 uren en 63 uren per week aan
activiteiten en bezoek geboden. Tussen partijen is onbestreden dat het dagprogramma op de afdeling waar klager verblijft per week 78 uren bedraagt en op 19 augustus 2005 is ingekort met vier uur. De beroepscommissie stelt vast dat het ingekorte
dagprogramma niet in strijd is met enige wettelijke bepaling. Het inkorten van het dagprogramma is tijdig door de directeur medegedeeld, namelijk per memo van 10 augustus 2005. De vraag of al dan niet sprake is van een overmachtsituatie kan, nu voldaan
is aan de wettelijke plicht van voornoemd artikel 3 Pm, verder in het midden gelaten worden. Gelet op het vorenstaande had klager niet-ontvankelijk moeten worden verklaard in zijn beklag.
4. De uitspraak
De beroepscommissie vernietigt de uitspraak van de beklagcommissie en verklaart klager alsnog niet-ontvankelijk in zijn beklag.
Aldus gedaan door de beroepscommissie voornoemd, bestaande uit mr. J.R. Meijeringh, voorzitter, J.L. Brand en dr. J.P.S. Fiselier, leden, in tegenwoordigheid van R. Kokee, secretaris, op 2 januari 2006
secretaris voorzitter