nummer: 05/672/JA
betreft: [klager] datum: 13 juli 2005
De beroepscommissie als bedoeld in artikel 74, tweede lid, van de Beginselenwet justitiële jeugdinrichtingen (Bjj) heeft kennis genomen van een bij het secretariaat van de Raad ingekomen beroepschrift van
[...], geboren op 9 augustus 1988, en zijn moeder [...], verder te noemen klagers,
gericht tegen een uitspraak van 15 maart 2005 van de beklagcommissie bij de justitiële jeugdinrichting (j.j.i.) Het Poortje te Groningen,
alsmede van de overige stukken, waaronder de uitspraak waarvan beroep, welke in afschrift aan deze uitspraak is gehecht.
Ter zitting van de beroepscommissie van 25 mei 2005, gehouden in de j.j.i. Den Engh te Den Dolder, zijn gehoord klagers, bijgestaan door [A], klachtondersteunster bij Bureau Klachtenondersteuning Jeugdzorg Groningen, en [...],locatiedirecteur van de inrichting.
Op grond van haar onderzoek overweegt en beslist de beroepscommissie als volgt:
1. De inhoud van het beklag en de uitspraak van de beklagcommissie
Het beklag, voor zover in beroep aan de orde, betreft:
a) onvoldoende verlofuren voor bezoek aan het ouderlijk huis wegens het moeten gebruiken van verlof voor het volgen van therapie of sociale vaardigheidstraining;
b) visitatie na elk bezoek van derden, zoals zelfs de dominee, de advocaat en de gezinsvoogd;
c) plaatsing in afzondering op de eigen kamer op 10 november 2003.
De beklagcommissie heeft de onderdelen a) en b) van het beklag ongegrond verklaard, en klager in onderdeel c) van het beklag niet-ontvankelijk verklaard, op de gronden als in de aangehechte uitspraak weergegeven.
2. De standpunten van klager en de directeur
Door en namens klagers is in beroep het tegenover de beklagcommissie ingenomen standpunt als volgt toegelicht.
Met betrekking tot onderdeel a) van het beklag:
De gezinsvoogd diende zich te houden aan het convenant ‘crisisplaatsing in gesloten setting’, waardoor [...], net als alle andere civielrechtelijk geplaatste jongeren in de inrichting, verlofuren diende te gebruiken voorgedragstherapie in Assen. Dat is niet eerlijk, omdat hij zo te weinig verlofuren overhield voor echt verlof. Zo kon [...] in acht maanden tijd maar drie keer twee uur verlof thuis doorbrengen. Dat is niet de bedoeling van dewetgever geweest.
Volgens de inrichting moest [...] in een gesloten behandelinrichting worden geplaatst, maar dat klopt niet. [...] was van meet af aan aangemeld voor de open afdeling Omega van Harreveld en heeft, voordat hij daarin werd geplaatst,nog een aantal weken thuis verbleven. Er loopt nog een rechtszaak op dit punt.
Met betrekking tot onderdeel b) van het beklag:
[...] is zonder uitzondering na elk bezoek buiten de inrichting en elk bezoek aan hem binnen de inrichting gevisiteerd, in totaal ongeveer 100 keer. Dit was psychisch heel erg ingrijpend voor hem als puber en volgens de wet ook nietnoodzakelijk als het gaat om bezoek van de dominee, gezinsvoogd en advocaat, die zich niet lenen voor smokkel. Voor bezoek van die personen dient in het visitatiebeleid een uitzondering te worden gemaakt.
Met betrekking tot onderdeel c) van het beklag:
Onbegrijpelijk is dat de beklagcommissie het beklag over de kamerplaatsing niet-ontvankelijk heeft verklaard. [...] heeft niet op tijd beklag kunnen doen, omdat hij door druk en intimidatie vanuit de inrichting te angstig was om datte doen. [...] heeft gezien dat klachtformulieren werden verscheurd door het personeel, en dat straf werd opgelegd voor het invullen van die formulieren. Dat is wel degelijk intimidatie. [...] was daar doodsbenauwd. Debeklagcommissie vindt dat niet aannemelijk, maar in de aanbevelingen meldt zij wel dat een deel van genoemde klachten haar ook via andere kanalen heeft bereikt.
De aanleiding voor de kamerplaatsing is gaan spelen op 10 november 2003, op welk moment de maandcommissaris net een week eerder langs was geweest. Pas in februari 2004 kwam er weer een maandcommissaris langs, op een moment dat [...]in gesprek was met de geestelijk verzorger. Slechts een keer in de twee à drie maanden kwam er een maandcommissaris langs. [...] kende zijn rechtspositie niet. Hij is er vals van beschuldigd dat hij zijn broek heeft laten zakken.Hij stond gewoon in zijn roze badjas. De rapporterende medewerker heeft niet zelf gezien dat [...] zijn broek zou hebben laten zakken, maar heeft dat alleen gehoord van een andere pupil.
De directeur heeft in beroep zijn tegenover de beklagcommissie ingenomen standpunt als volgt toegelicht.
Met betrekking tot onderdeel a) van het beklag:
De directeur beslist of en welk verlof aan een jeugdige wordt verleend. Als het om begeleid verlof gaat, zijn er beperkingen aan de toepassingsmogelijkheden daarvan. Volgens de inrichting is verblijf buiten de inrichting ten behoevevan behandeling een vorm van verlof. In het geval van [...] was op dat moment sprake van een trajectplanning richting gesloten behandeling en dan is een rustige opbouw van verlof aangewezen.
Met betrekking tot onderdeel b) van het beklag:
Het is beleid in de inrichting om de jeugdige te visiteren na elk verlof van de jeugdige en na elk bezoek van derden aan de jeugdige in de inrichting. Daarop wordt geen uitzondering gemaakt, om te voorkomen dat niet toegestanegoederen de inrichting binnengesmokkeld worden, en om te voorkomen dat jeugdigen die niet gevisiteerd worden door anderen onder druk worden gezet om niet toegestane goederen de inrichting binnen te laten smokkelen. Er wordt ook geenuitzondering gemaakt voor bezoek van geprivilegieerden, zoals de advocaat, omdat onder de groep geprivilegieerden ook de ouders vallen. Het is te risicovol om wat betreft visitatie binnen de groep geprivilegieerden onderscheid temaken.
Met betrekking tot onderdeel c) van het beklag:
In de betreffende periode zijn er meerdere maandcommissarissen op de groep geweest en hebben zes andere jongens wel klachten ingediend. Op de groep is een overzichtslijst van bezoeken van de maandcommissaris aanwezig. Waar debeklagcommissie spreekt van klachten die haar ook via andere kanalen hebben bereikt, gaat het niet om klachten over intimidatie, maar over klachten betreffende de beschikbaarheid van de huisregels en klachtformulieren. Er is eensteekproefsgewijs onderzoek gehouden naar die klachten en daaruit bleek dat die stukken op de afdeling van [...] op de kamers van de jongens aanwezig waren. In de gang is een postbus, waar de jongens op weg naar en van schoollangskomen. Die postbus kan niet door groepsleiders opengemaakt worden. De door klagers beschreven sfeer van intimidatie herkent de directeur niet. Er waren wel klachten over het personeel, maar dat waren aanspreekklachten. Niet isaangetoond dat [...] buizen heeft moeten schoonmaken. Bij de rapporterende medewerker is navraag gedaan over het verhaal van de betreffende pupil over het laten zakken van de broek door [...]. Deze bevestigde het verhaal van diepupil.
3. De beoordeling
Ten aanzien van onderdeel a) van het beklag:
De beroepscommissie overweegt dat voor civielrechtelijk geplaatste jeugdigen als [...] in artikel 29 Bjj de mogelijkheid van periodiek verlof is opgenomen, onder meer in verband met het belang van goede contacten in deopvoedingssituatie. In principe valt een bezoek aan een therapeut buiten de inrichting daar niet onder en mag dit bezoek dan ook niet in mindering worden gebracht op het aantal verlofuren dat de jeugdige volgens de wet toekomt. Dedirecteur heeft daarmee in strijd gehandeld door te beslissen dat een deel van het verlof moest worden aangewend voor het volgen van therapie in Assen. Daaraan kan niet afdoen dat de gezinsvoogd de directeur zou hebben aangegevendat een deel van het verlof van [...] voor dat doel gebruikt moest worden.
De directeur heeft, op verzoek van de gezinsvoogd, besloten dat [...] alleen onder begeleiding met verlof mocht. Op grond van het bepaalde in artikel 31, vierde lid, Reglement justitiële jeugdinrichtingen is de directeur bevoegd tebepalen dat verlof alleen onder begeleiding zal plaatsvinden. Dat heeft tot gevolg dat [...] alleen onder begeleiding van het inrichtingspersoneel de inrichting mocht verlaten, zowel in het kader van verlof als in het kader vanbezoek aan een therapeut buiten de inrichting en dat dit beperkingen met zich mee zal hebben gebracht voor de mogelijkheden van begeleiding en dus ook voor de mogelijkheden van begeleid verlof naar het ouderlijk huis. In hoeverredat redelijk is geweest, kan de beroepscommissie niet overzien. Uit het vorenoverwogene volgt in ieder geval wel dat [...] ten onrechte de verlofuren, die hij heeft moeten aanwenden voor het volgen van - blijkens de stukkenwekelijkse - therapie in Assen, niet heeft kunnen gebruiken voor daadwerkelijk verlof, bestaande uit bezoek aan zijn ouderlijk huis. De beroepscomissie kan niet vaststellen om hoeveel uren het gaat, aangezien niet bekend is is ofbegeleiding mogelijk zou zijn geweest. Deze, voor de beroepscommissie niet exact vast te stellen uren komen derhalve bovenop de door de beklagcommissie vastgestelde 26,5 uren die [...] niet voor verlof heeft kunnen aanwenden.
Het beroep zal derhalve op dit onderdeel gegrond worden verklaard.
Nu de rechtsgevolgen niet meer ongedaan kunnen worden gemaakt, dient [...] een tegemoetkoming te worden toegekend vanwege het door hem ondervonden ongemak, bestaande uit het in ieder geval ten onrechte moeten aanwenden vanverlofuren voor therapie buiten de inrichting.
De beroepscommissie zal deze tegemoetkoming in dit geval vaststellen op € 90,=.
Ten aanzien van onderdeel b) van het beklag:
Nu het beklag naar het oordeel van de beklagcommissie ziet op de concrete toepassing van een voor alle in de inrichting verblijvende jeugdigen geldende regel van visitatie na bezoek van derden zonder daarop voor [...] eenuitzondering te maken, kunnen klagers hierin worden ontvangen.
Op grond van artikel 34 Bjj is de directeur bevoegd een jeugdige bij binnenkomst in de inrichting of na afloop van bezoek, dan wel indien dat anderszins noodzakelijk is, te visiteren.
De beroepscommissie begrijpt dat de visitaties voor [...] zeer ingrijpend waren, zeker in het licht van zijn problematiek. Zij is desondanks met de beklagcommissie van oordeel dat de directeur in redelijkheid heeft kunnen beslissenom [...] ook na elk bezoek van een geprivilegieerde, zoals de gezinsvoogd, dominee en advocaat te visiteren. Het binnenkomen van niet toegestane goederen, waaronder drugs, moet serieus en consequent tegengegaan worden en het is voorde directeur niet doenlijk om daarop een uitzondering voor bezoek van (een deel van de) geprivilegieerden te maken, te meer daar in een opvanginrichting ook vele voorlopig gehechte jeugdigen komen en gaan. Deze beslissingen van dedirecteur zijn derhalve niet in strijd met de wet en kunnen, bij afweging van alle in aanmerking komende belangen, evenmin als onredelijk of onbillijk worden aangemerkt.
Het beroep zal ten aanzien van dit onderdeel van het beklag ongegrond worden verklaard.
Ten aanzien van onderdeel c) van het beklag:
Vast staat dat klagers pas op 4 mei 2004 beklag hebben ingediend tegen de op 10 november 2003 opgelegde kamerplaatsing. De beroepscommissie is met de beklagcommissie van oordeel dat klagers niet zo snel als redelijkerwijs na hetverloop van de wettelijke termijn voor het indienen van beklag mogelijk was, beklag hebben ingediend.
Daarbij neemt de beroepscommissie in aanmerking dat de situatie rond de beschuldiging van het laten zakken van zijn broek voor [...], mede gezien zijn problematiek, wellicht intimiderend geweest zal zijn, maar dat er in het lichtvan de verklaringen van de directeur ter zitting praktisch gezien wel mogelijkheden waren om zelf een klaagschrift of een briefje voor de maandcommissaris in de postbus op de gang te deponeren. De beroepscommissie acht het nietaannemelijk geworden dat er omstandigheden waren, die het hem hebben belet om tijdig een klacht in te dienen.
Het beroep zal derhalve op dit onderdeel eveneens ongegrond worden verklaard.
4. De uitspraak
De beroepscommissie verklaart het beroep ten aanzien van onderdeel a) van het beklag gegrond, vernietigt de uitspraak van de beklagcommissie in zoverre en verklaart dit beklag alsnog gegrond.
Zij bepaalt dat aan klager ten laste van de directeur een tegemoetkoming toekomt van € 90,=.
De beroepscommissie verklaart het beroep voor het overige ongegrond en bevestigt de uitspraak van de beklagcommissie met aanvulling van de gronden.
Deze uitspraak is gedaan door de beroepscommissie, bestaande uit mr. J.A.C. Bartels, voorzitter, mr. D.A. Flinterman en prof. dr. N.W. Slot, leden, bijgestaan door mr. E.W. Bevaart, secretaris, op 13 juli 2005.
secretaris voorzitter