nummer: 04/1527/TA
betreft: [klager] datum: 20 oktober 2004
De beroepscommissie als bedoeld in artikel 67 van de Beginselenwet verpleging ter beschikking gestelden (Bvt) heeft kennis genomen van een op 29 juni 2004 bij het secretariaat van de Raad ingekomen beroepschrift van
[...], verder te noemen klager,
gericht tegen een uitspraak d.d. 24 juni 2004 van de beklagcommissie bij de tbs-kliniek De Kijvelanden te Rhoon, verder te noemen de inrichting,
alsmede van de overige stukken, waaronder de uitspraak waarvan beroep, welke in afschrift aan deze uitspraak is gehecht.
Ter zitting van de beroepscommissie van 6 september 2004, gehouden in de locatie Zoetermeer, zijn gehoord klager en namens het hoofd van voormelde tbs-inrichting drs.[...], hoofd behandeling. Hiervan is het aangehechte verslagopgemaakt.
Op grond van de stukken en haar onderzoek overweegt en beslist de beroepscommissie als volgt:
1. De inhoud van het beklag en de uitspraak van de beklagcommissie
Het beklag betreft de beslissingen tot oplegging respectievelijk verlenging van afdelingsarrest in verband met klagers weigering om mee te werken aan een urinecontrole indien deze zou worden afgenomen door een vrouwelijkpersoneelslid op 13 mei 2004 en 25 mei 2004.
De beklagcommissie heeft het beklag ongegrond verklaard op de gronden als in de aangehechte uitspraak weergegeven.
2. De standpunten
Klager heeft in beroep het tegenover de beklagcommissie ingenomen standpunt als volgt toegelicht. Klager heeft op 13 mei 2004 beklag ingediend tegen de beslissing om hem afdelingsarrest op te leggen en op 27 mei 2004 is hij inbeklag gegaan tegen de beslissing tot verlenging van het afdelingsarrest. Het beroep is gericht tegen de gehele periode dat het afdelingsarrest heeft geduurd. Klagers verzoek om de urinecontrole door een mannelijk personeelslid telaten afnemen, wordt doelbewust geweigerd. Als er een mannelijk personeelslid in dienst is en klager vraagt om een urineonderzoek wordt geantwoord dat hij bij vrouwen moet plassen. Het geeft hem een onprettig gevoel als hij bij eenvrouw moet plassen. Hij voelt zich dan totaal niet op zijn gemak. Bij een man is het al vervelend en bij een vrouw nog vervelender. Klager heeft er afdelingsarrest voor over om dat nare gevoel te vermijden. Als het beroep ongegrondwordt verklaard, zal hij toestaan dat de urinecontrole door een vrouw wordt afgenomen. Klager gebruikt geen drugs in de inrichting. Hij heeft vier à vijf jaar geleden voor het laatst geblowd.
Namens het hoofd van de inrichting is in beroep het tegenover de beklagcommissie ingenomen standpunt als volgt toegelicht. Uitgegaan wordt van ontvankelijkheid van klagers beklag en beroep. Klager weigert geregeld om te plassen enwordt dan in afdelingsarrest geplaatst. Hij volhardt hier hardnekkig in en hierdoor stagneert zijn behandeling. Aan klagers weigering om door een vrouw een urinecontrole te laten afnemen, liggen geen culturele argumenten tengrondslag. Als er een verzoek binnen zou komen waarbij dit wel het geval zou zijn, zal aan de orde worden gesteld of op deze gronden een uitzondering kan worden gemaakt. Geprobeerd wordt om de urinecontroles zoveel mogelijk door eenmannelijk personeelslid te laten afnemen, maar 80 % van het personeel is vrouw. Als er twee mannelijke personeelsleden in dienst zijn, zouden die de gehele dag bezig zijn met alleen maar het afnemen van urinecontroles. De circahonderd patiënten worden tweemaal per week gecontroleerd. Elke dag is er gelegenheid om tot 12.00 uur te plassen. Als de urinecontrole op een later tijdstip wordt afgenomen, is de uitslag minder betrouwbaar omdat er dan meer isgedronken. Het komt voor dat in de vroege dienst alleen vrouwen werken. Het mannelijke hoofd van klagers afdeling heeft in het verleden wel eens urinecontroles afgenomen, maar dit behoort niet tot de taken van het unit-hoofd en omdie reden behoort hij dit niet te doen. Bij klager wordt nu éénmaal per twee weken een urinecontrole afgenomen.
3. De beoordeling
Uit artikel 3, eerste en derde lid, van de Regeling urineonderzoek verpleegden volgt dat de afname van urine bij voorkeur ’s ochtends vroeg geschiedt en dat de verpleegde bij voorkeur urineert onder direct visueel toezicht van eenpersoneelslid. De Nota van toelichting op artikel 3 van de Regeling geeft aan dat het urineonderzoek voorzover mogelijk wordt verricht door personen van hetzelfde geslacht als de verpleegde.
Uit de stukken en de toelichting ter zitting van de beroepscommissie namens het hoofd van de inrichting is gebleken dat de urinecontroles vóór 12.00 uur worden afgenomen en dat getracht wordt om een personeelslid van hetzelfdegeslacht als de verpleegde de urinecontrole te laten afnemen. Omdat circa 80% van het personeel vrouw is en in de inrichting enkel mannelijke patiënten verblijven, komt het voor dat als in de ochtenddienst enkel vrouwelijk personeelwerkzaam, er geen mannelijk personeel beschikbaar is om een urinecontrole af te nemen. Dat in het verleden het mannelijke unit-hoofd wel eens een urinecontrole heeft afgenomen, hoewel dit niet tot zijn takenpakket behoort, houdtniet in dat het unit-hoofd telkens aan klagers wens om de urinecontrole door een man te laten afnemen gevolg dient te geven. Klagers argumenten komen er op neer dat hij het niet prettig vindt als een vrouw een urinecontrole bij hemafneemt. Dit is naar het oordeel van de beroepscommissie onvoldoende zwaarwegend om anders dan de beklagcommissie te beslissen. De beroepscommissie komt tot het oordeel dat de beklagcommissie op goede gronden en met juistheid op hetbeklag heeft beslist. Het beroep zal ongegrond worden verklaard en de uitspraak van de beklagcommissie zal worden bevestigd met aanvulling van de gronden.
Overigens heeft de inrichting zich in algemene zin bereid verklaard dat indien bijzondere, zoals bijvoorbeeld culturele, argumenten, door patiënten naar voren zouden worden gebracht die bezwaren zouden opleveren om een urinecontroledoor een personeelslid van een ander geslacht te laten afnemen, deze in een stafberaad aan de orde zullen worden gesteld en nader zullen worden bekeken.
4. De uitspraak
De beroepscommissie verklaart het beroep ongegrond en bevestigt de uitspraak van de beklagcommissie, met aanvulling van de gronden.
Aldus gedaan door de beroepscommissie voornoemd, bestaande uit mr. S.L. Donker, voorzitter, prof. dr. F.A.M. Kortmann en mr. Y.A.J.M. van Kuijck, leden, in tegenwoordigheid van mr. H.S. van Gemert, secretaris, op 20 oktober 2004
secretaris voorzitter
nummer: 04/1527/TA
betreft : [...], verder klager te noemen.
Verslag van het behandelde ter zitting van de beroepscommissie als bedoeld in artikel 67 van de Beginselenwet verpleging ter beschikking gestelden van 6 september 2004, gehouden in de locatie Zoetermeer.
Samenstelling van de beroepscommissie:
voorzitter: mr. S.L. Donker
leden: prof. dr. F.A.M. Kortmann en mr. Y.A.J.M. van Kuijck.
De beroepscommissie is bijgestaan door de secretaris mr. H.S. van Gemert.
Gehoord zijn klager en namens het hoofd van de inrichting [...], hoofd behandeling bij de tbs-kliniek De Kijvelanden te Rhoon.
Door klager is - zakelijk weergegeven - het volgende aangevoerd.
Klager heeft op 13 mei 2004 beklag ingediend tegen de beslissing om hem afdelingsarrest op te leggen en op 27 mei 2004 is hij in beklag gegaan tegen de beslissing tot verlenging van het afdelingsarrest. Het beroep is gericht tegende gehele periode dat het afdelingsarrest heeft geduurd. Klagers verzoek om de urinecontrole door een mannelijk personeelslid te laten afnemen, wordt doelbewust geweigerd. Als er een mannelijk personeelslid in dienst is en klagervraagt om een urineonderzoek wordt geantwoord dat hij bij vrouwen moet plassen. Het geeft hem een onprettig gevoel als hij bij een vrouw moet plassen. Hij voelt zich dan totaal niet op zijn gemak. Bij een man is het al vervelend enbij een vrouw nog vervelender. Klager heeft er afdelingsarrest voor over om dat nare gevoel te vermijden. Als het beroep ongegrond wordt verklaard, zal hij toestaan dat de urinecontrole door een vrouw wordt afgenomen. Klagergebruikt geen drugs in de inrichting. Hij heeft vier à vijf jaar geleden voor het laatst geblowd.
Namens het hoofd van genoemde inrichting is - zakelijk weergegeven - het volgende verklaard. Uitgegaan wordt van ontvankelijkheid van klagers beklag en beroep. Klager weigert geregeld om te plassen en wordt dan in afdelingsarrestgeplaatst. Hij volhardt hier hardnekkig in en hierdoor stagneert zijn behandeling. Aan klagers weigering om door een vrouw een urinecontrole te laten afnemen, liggen geen culturele argumenten ten grondslag. Als er een verzoek binnenzou komen waarbij dit wel het geval zou zijn, zal aan de orde worden gesteld of op deze gronden een uitzondering kan worden gemaakt. Geprobeerd wordt om de urinecontroles zoveel mogelijk door een mannelijk personeelslid te latenafnemen, maar 80 % van het personeel is vrouw. Als er twee mannelijke personeelsleden in dienst zijn zouden die de gehele dag alleen bezig zijn met het afnemen van urinecontroles. De circa honderd patiënten worden tweemaal per weekgecontroleerd. Elke dag is er gelegenheid om tot 12.00 uur te plassen. Als de urinecontrole op een later tijdstip wordt afgenomen, is de uitslag minder betrouwbaar omdat er dan meer is gedronken. Het komt voor dat in de vroegedienst alleen vrouwen werken. Het mannelijke hoofd van klagers afdeling heeft in het verleden wel eens urinecontroles afgenomen, maar dit behoort niet tot de taken van het unit-hoofd en om die reden behoort hij dit niet te doen. Bij klager wordt nu éénmaal per twee weken een urinecontrole afgenomen.
secretaris voorzitter