nummer: 03/3025/GA
betreft: [klager] datum: 13 april 2004
De beroepscommissie als bedoeld in artikel 69, tweede lid, van de Penitentiaire beginselenwet (Pbw) heeft kennis genomen van een op 30 december 2003 bij het secretariaat van de Raad ingekomen beroepschrift van
[...], verder te noemen klager,
gericht tegen een uitspraak d.d. 23 december 2003 van de beklagcommissie bij de penitentiaire inrichtingen (p.i.) Achterhoek, locatie Ooyerhoek te Zutphen,
alsmede van de overige stukken, waaronder de uitspraak waarvan beroep, welke in afschrift aan deze uitspraak is gehecht.
Ter zitting van de beroepscommissie van 2 april 2004, gehouden in de p.i. Vught, zijn gehoord klager, bijgestaan door zijn raadsvrouw mr. H.M.S. Cremers, en de heer [...], unit-directeur bij de locatie Ooyerhoek.
Op grond van haar onderzoek overweegt en beslist de beroepscommissie als volgt:
1. De inhoud van het beklag en de uitspraak van de beklagcommissie
Het beklag betreft de beschadiging van klagers gouden horloge na zijn overplaatsing van de locatie Ooyerhoek naar de p.i. Vught.
De beklagcommissie heeft zich onbevoegd verklaard terzake van het beklag op de gronden als in de aangehechte uitspraak weergegeven.
2. De standpunten van klager en de directeur
Klager heeft in beroep zijn tegenover de beklagcommissie ingenomen standpunt als volgt toegelicht.
Ik droeg mijn horloge in de inrichting. Op het moment dat het arrestatieteam op mijn cel kwam, om 17.15 uur, had ik het niet meer om. Ik zou worden overgeplaatst naar een andere p.i.. Omdat sprake was van een strafoverplaatsing benik niet bij het inpakken van mijn spullen aanwezig geweest. Evenmin ben ik erbij aanwezig geweest toen mijn spullen na aankomst in de p.i. Vught werden uitgepakt. Ik vind het belachelijk dat een kostbaar horloge in de grote doos isgedaan en niet in een aparte preciosa-zak getransporteerd is. Mijn horloge was in goede staat tijdens mijn verblijf in de locatie Ooyerhoek. Ik heb een foto waar ik het horloge zichtbaar om heb.
Ik heb niet willen tekenen voor ontvangst van mijn goederen, omdat mijn horloge kapot was en dit ook op de lijst vermeld stond.
Namens klager is hier -zakelijk weergegeven- het volgende aan toegevoegd.
Uitgangspunt is dat de verzendende inrichting aansprakelijk is voor de vracht. Nu niet meer is vast te stellen op welk moment het horloge kapot is gegaan, kan worden aangenomen dat dit tijdens het vervoer is geschied. In dat gevaldient de verzendende inrichting dit in onderling overleg met de vervoersdienst te regelen. Indien de schade aan goederen niet duidelijk te wijten is aan de vervoersdienst, dan is de zendende inrichting aansprakelijk.
De verzendende inrichting heeft met betrekking tot het betreffende horloge, dat een behoorlijke waarde vertegenwoordigt, niet goed haar zorgplicht vervuld. Uit het rapport ingekomen goederen blijkt namelijk dat het horloge tegelijkmet veel andere, veelal zware goederen is vervoerd. Voor een dergelijk kwetsbaar artikel dient dan ook een preciosazak te worden gebruikt.
Nu vast staat dat het horloge in ieder geval niet door toedoen van klager is beschadigd maar wel door medewerkers van ofwel de verzendende inrichting, ofwel de vervoersdienst, dient het risico niet op klager te worden afgewenteld
De unit-directeur heeft in beroep zijn tegenover de beklagcommissie ingenomen standpunt als volgt toegelicht.
Het binnen de inrichting in bezit hebben van privé-goederen is geheel voor risico van de gedetineerde. Klager heeft hiertoe bij binnenkomst ook een verklaring van eigen risico ondertekend.Het Rijk kan niet aansprakelijk gesteldworden voor vermissing of beschadiging van dergelijke goederen.
Er kan van worden uitgegaan dat de goederen van een gedetineerde bij een strafoverplaatsing goed en op zorgvuldige wijze worden ingepakt en vervoerd. Indien er onvolkomenheden worden geconstateerd, wordt hiervan een aantekeninggemaakt.
3. De beoordeling
In de Regeling afhandeling schadegevallen d.d. 13 augustus 1993 (kenmerk 383893/93/DJI) staat in hoofdstuk 2 (Inhoud) onder 1 aanhef en b het volgende vermeld: "het hoofd van dienst is verantwoordelijk voor alle schade die eenbewoner van de inrichting of een derde lijdt als gevolg van schadegevallen in de inrichting dan wel schadegevallen die direct verband houden met de inrichting." In hoofdstuk 3 (Toelichting) staat bij ad 1b het volgende vermeld: "Hethoofd van dienst draagt onder meer de verantwoordelijkheid voor: - de schade die voor een bewoner van een inrichting voortvloeit uit de beschadiging of het zoekraken van zijn persoonlijke bezittingen tijdens zijn verblijf in deinrichting; - de schade die ontstaat tijdens het transport van bewoners van inrichtingen dan wel van goederen: vanaf het moment van aankomst van het transport in de ontvangende inrichting valt schade in beginsel volledig onderverantwoordelijkheid van het hoofd van dienst van de ontvangende inrichting."
Voornoemde Regeling is bij brief van de minister van justitie d.d. 20 december 1996 (kenmerk 586080/96/DJI) nader toegelicht. Daarin staat (voor zover hier van belang) vermeld: "Voor wat betreft de verantwoordelijkheid voorschadegevallen geldt de circulaire nr. 383893/93/DJI. Hierin staat omschreven dat de verzendende inrichting aansprakelijk is voor de vracht. Na tekenen voor ontvangst door de ontvangende inrichting, gaat de verantwoordelijkheid overop deze inrichting. Klachten dienen dus afhankelijk van of wel- of niet getekend is voor ontvangst, bij de verzendende- dan wel ontvangende inrichting te worden gedeponeerd. Blijkt dat de schade duidelijk is te wijten aan hethandelen van de vrachtdienst, dan zal de betreffende inrichting dit in onderling overleg met de LVI (thans DV&O; de beroepscommissie) dienen te regelen.
In het onderhavige geval zijn zes dozen verstuurd vanuit de locatie Ooyerhoek en zijn ook zes dozen aangekomen in de p.i. Vught, ten aanzien waarvan voor ontvangst getekend is, met dien verstande dat de kanttekening is gemaakt datde secondewijzer van het gouden horloge los in de wijzerplaat ligt. Daarmee zijn de goederen van klager in beginsel onder verantwoordelijkheid van de p.i Vught komen te vallen. De directeur van de p.i. Vught kan echter nietverantwoordelijk worden gehouden voor het bij ontvangst geconstateerde defect. Nu op het door de verzendende inrichting opgemaakte ontruimingsverslag geen melding is gemaakt van het defect, terwijl dit bij ontvangst klaarblijkelijkvoldoende zichtbaar was, wordt de locatie Ooyerhoek verantwoordelijk gehouden voor het op enig moment ontstane defect. Te meer nu bij het inpakken van de kleinere en kwetsbare goederen geen gebruik is gemaakt van kleine zakken omdeze goederen afzonderlijk in te verpakken.
De beklagcommissie was in dezen bevoegd tot het geven van een oordeel. De uitspraak van de beklagcommissie kan hierom niet in stand blijven. Het beklag zal alsnog gegrond worden verklaard. Nu de rechtsgevolgen van een vernietigdebeslissing niet meer ongedaan te maken zijn, acht de beroepscommissie een financiële tegemoetkoming van na te noemen hoogte op zijn plaats. De directeur is in de gelegenheid gesteld zich uit te laten over de hoogte van een eventueeltoe te kennen tegemoetkoming. De beroepscommissie overweegt daarbij nog dat de tegemoetkoming niet is bedoeld als schadevergoeding, voor het verkrijgen waarvan andere wegen openstaan. Zo kan klager ingevolge de circulaire van 13augustus 1993, kenmerk 383893/93/DJ, een verzoek om schadevergoeding richten aan de directeur van de desbetreffende inrichting, terwijl hij zich ook kan wenden tot de civiele rechter.
4. De uitspraak
De beroepscommissie verklaart het beroep gegrond, vernietigt de uitspraak van de beklagcommissie en verklaart het beklag alsnog gegrond.
Zij bepaalt dat aan klager een tegemoetkoming toekomt van € 10,=.
Aldus gedaan door de beroepscommissie voornoemd, bestaande uit mr. J.J. van Oostveen, voorzitter, mr. U. van de Pol en mr. C.A.M. Schaap-Meulemeester, leden, in tegenwoordigheid van mr. I. Lispet, secretaris, op 13 april 2004
secretaris voorzitter