Nummer R-20/6552/GB
Betreft [Klager] Datum 14 september 2020
Uitspraak van de beroepscommissie van de RSJ op het beroep van [Klager] (hierna: klager)
1. De procedure
Klager heeft een verzoek gedaan tot overplaatsing naar de gevangenis van de locatie De Schie te Rotterdam.
De Minister voor Rechtsbescherming (hierna: verweerder) heeft dat verzoek op 31 maart 2020 afgewezen.
Klagers raadsman, mr. M. de Reus, heeft namens klager beroep ingesteld tegen deze beslissing.
De beroepscommissie heeft klager, zijn raadsman en verweerder in de gelegenheid gesteld hun standpunten schriftelijk (nader) toe te lichten.
De beroepscommissie heeft kennisgenomen van het beroepschrift, de reactie van verweerder en de overige stukken.
2. De standpunten in beroep
Standpunt van klager
Sinds klagers overplaatsing vanuit Duitsland naar de Penitentiaire Inrichting (PI) Lelystad, heeft klager geen bezoek ontvangen van zijn kinderen. Zijn kinderen zijn 14 en 18 jaar oud. Het is voorstelbaar en invoelbaar dat klager in hoge mate prijs stelt op contact met zijn kinderen, ook vanwege de duur die hij nog gedetineerd zit. Klagers einddatum is bepaald op 9 juni 2023. De PI Lelystad heeft positief geadviseerd op klagers verzoek. Klagers situatie was dermate uitzonderlijk, dat verweerder zijn verzoek had moeten toewijzen. Voor zover er door verweerder geoordeeld wordt dat bezoek feitelijk niet mogelijk zou zijn vanwege de coronamaatregelen, had klager op de wachtlijst geplaatst moeten worden. Het verzoek is dan ook om het beroep gegrond te verklaren en verweerder de opdracht te geven een nieuwe beslissing te nemen.
Standpunt van verweerder
Gelet op de uitbraak van het coronavirus en de maatregelen ter bestrijding van de verdere verspreiding hiervan, is besloten dat het niet mogelijk is om bezoek te ontvangen. Daarnaast zijn bezoekproblemen inherent aan het ondergaan van detentie en vormen deze, behoudens bijzondere omstandigheden, geen selectiecriterium. Het verzoek is om het beroep ongegrond te verklaren.
3. De beoordeling
Klager verblijft op dit moment in de gevangenis van de PI Lelystad. Hij wil graag worden overgeplaatst naar de gevangenis van de locatie De Schie, omdat hij dan gemakkelijker bezoek – van zijn kinderen – kan ontvangen.
De getroffen coronamaatregelen
De beroepscommissie stelt voorop dat de coronacrisis ingrijpende maatregelen vergt. Zo heeft een tijd lang geen bezoek kunnen plaatsvinden, werden geen (algemene) verloven toegekend en stagneerde de detentiefasering van een groot aantal gedetineerden. Deze maatregelen werden echter noodzakelijk geacht en de Tweede Kamer is hierover geïnformeerd. De beroepscommissie acht het ook begrijpelijk dat met horizontale overplaatsingen voorzichtig wordt omgegaan. Met een overplaatsing zou het virus van de ene inrichting naar de andere kunnen verplaatsen. Verweerder beperkt(e) horizontale overplaatsingen, vanwege de getroffen coronamaatregelen tot uitzonderlijke en spoedeisende situaties, waarbij bijvoorbeeld de veiligheid van de inrichting of van gedetineerde in gevaar is.
De situatie vanaf de bestreden beslissing tot 16 juni 2020
Op 31 maart 2020, de datum van de bestreden beslissing, was de coronacrisis bijzonder nijpend. Het leven buiten de inrichtingen lag veelal stil. In die periode, tot 16 juni 2020, toen bezoek weer mogelijk was, was een horizontale overplaatsing bovendien niet of nauwelijks in klagers belang. Ook als hij in de inrichting van zijn voorkeur had verbleven, had hij immers geen bezoek van zijn kinderen kunnen ontvangen. De beroepscommissie acht het in deze situatie niet onredelijk of onbillijk dat verweerder het verzoek om overplaatsing van klager toentertijd heeft afgewezen, nu er ook geen sprake was van een uitzonderlijke of spoedeisende situatie.
De situatie vanaf 16 juni 2020 tot heden
De beroepscommissie begrijpt dat klager nog steeds wil worden overgeplaatst. Nu bezoek weer mogelijk is, kan naar het oordeel van de beroepscommissie niet meer zonder meer worden volstaan met de verwijzing naar het beleid van de DJI om horizontale overplaatsingen categoraal af te wijzen. De coronamaatregelen kunnen ook nu nog wel een rol spelen bij de afwijzing, maar er dient ook rekening te worden gehouden met (artikel 25, zevende lid, van) de Regeling selectie, plaatsing en overplaatsing van gedetineerden en met de belangen van de gedetineerde.
Gelet op het voorgaande, zal de beroepscommissie het beroep gegrond verklaren en de bestreden beslissing vernietigen. Zij zal verweerder opdragen een nieuwe beslissing te nemen met inachtneming van deze uitspraak binnen een termijn van twee weken na ontvangst daarvan. De beroepscommissie ziet geen aanleiding om aan klager een tegemoetkoming toe te kennen.
4. De uitspraak
De beroepscommissie verklaart het beroep gegrond en vernietigt de bestreden beslissing. Zij draagt verweerder op een nieuwe beslissing te nemen met inachtneming van deze uitspraak binnen een termijn van twee weken na ontvangst daarvan. Zij kent klager geen tegemoetkoming toe.
Deze uitspraak is op 14 september 2020 gedaan door de beroepscommissie, bestaande uit mr. C. Fetter, voorzitter, mr. M.F.A. van Pelt en drs. M.R. van Veen, leden, bijgestaan door mr. A. de Groot, secretaris.
secretaris voorzitter