nummer: R-18/2180/GA
betreft: [klager] datum: 31 juli 2019
De beroepscommissie als bedoeld in artikel 69, tweede lid, van de Penitentiaire beginselenwet (Pbw) heeft kennisgenomen van een bij het secretariaat van de Raad ingekomen beroepschrift ingediend door mr. M. Berndsen, namens […], verder te noemen klager, gericht tegen een uitspraak van 7 november 2018 van de alleensprekende beklagrechter bij het Justitieel Complex Zaanstad, en van de overige stukken, waaronder de uitspraak waarvan beroep, die in afschrift aan deze uitspraak is gehecht. Ter zitting van de beroepscommissie van 14 juni 2019, gehouden in het Justitieel Complex Zaanstad, zijn gehoord klager, bijgestaan door zijn raadsman mr. M. Berndsen, en […], plaatsvervangend vestigingsdirecteur en […], juridisch medewerker bij voormelde inrichting. Op grond van haar onderzoek overweegt en beslist de beroepscommissie als volgt:
1. De inhoud van het beklag en de uitspraak van de beklagrechter
Het beklag betreft de beslissing tot het opleggen van tien dagen opsluiting in een andere verblijfsruimte dan een strafcel zonder televisie en het niet langer mogen vervullen van de taak afdelingsreiniger, naar aanleiding van het aantreffen van een mobiele telefoon (ZS-JH-2018-349). De beklagrechter heeft het beklag ongegrond verklaard op de gronden als in de aangehechte uitspraak weergegeven.
2. De standpunten van klager en de directeur
Door en namens klager is in beroep het tegenover de beklagrechter ingenomen standpunt als volgt toegelicht.
Klager weet dat wanneer niet toegestane voorwerpen op een meerpersoonscel (mpc) worden aangetroffen, de verantwoordelijkheid daarvoor in beginsel bij beide gedetineerden ligt. In dit geval moet echter een uitzondering op deze regel worden gemaakt. In de cel van klager is in een holle ruimte in de koelkastdeur een telefoon aangetroffen. Deze telefoon was bij het openen van de koelkast niet direct te zien. Klager heeft direct gezegd dat hij niet van de telefoon wist. Hij heeft achteraf vernomen dat zijn celgenoot een apart vakje had gemaakt in de koelkast. Uit niets blijkt dat klager van de telefoon had moeten weten. Klagers celgenoot heeft verklaard dat hij ‘de schuld op zich nam’. Hij bedoelde daarmee dat de telefoon van hem was. Dit blijkt temeer uit zijn schriftelijke verklaringen die in beroep zijn toegestuurd. Dat de directeur klager en zijn toenmalige celgenoot niet geloofde, is onvoldoende voor het opleggen van de sanctie. De plaatsvervangend directeur heeft in beroep het tegenover de beklagrechter ingenomen standpunt als volgt toegelicht. De plaatsvervangend directeur heeft het incident zelf afgehandeld en herinnert zich dat zowel klager als zijn celgenoot in eerste instantie zeiden dat de telefoon niet van hen was. In het gesprek met klagers celgenoot heeft deze uiteindelijk verklaard dat hij ‘de verantwoordelijkheid op zich zou nemen’. Aan hem is meermalen gevraagd wat hij daarmee precies bedoelde, maar hij gaf daarover geen duidelijkheid en antwoordde telkens twijfelend. Daarom bleef het de vraag hoe de vork precies in de steel zat. Omdat bij het opmaken van het rapport niet vastgesteld kon worden dat klager niets met te telefoon te maken had, hebben beide celgenoten een disciplinaire straf gekregen. De exacte verstopplek in de koelkast en het antwoord op de vraag of de telefoon wel of niet direct zichtbaar was, zijn de plaatsvervangend directeur niet (meer) bekend.
3. De beoordeling
Vastgesteld kan worden dat op 13 juni 2018 in de mpc van klager en zijn celgenoot een telefoon en oplader zijn gevonden. Klager is naar aanleiding daarvan gehoord en heeft gezegd niet van de telefoon af te weten. De celgenoot van klager heeft bij het horen aangegeven dat hij ‘de schuld op zich neemt’. In beroep heeft de raadsman e-mailberichten ingebracht die, naar kan worden aangenomen, afkomstig zijn van klagers toenmalige celgenoot. De celgenoot geeft daarin te kennen dat de telefoon van hem was, dat deze zat verstopt in de koelkast en dat klager niet van de aanwezigheid van de telefoon wist. Het aantreffen van een telefoon op een mpc en de eerste verklaring van klagers celgenoot roepen zonder meer vragen op. De beroepscommissie acht echter niet ondenkbaar dat de celgenoot ook destijds heeft bedoeld te kennen te geven dat de telefoon van hem was en dat sprake was van een ongelukkige woordkeuze. Deze conclusie vindt steun in zijn latere schriftelijke verklaring. Bovendien is het de beroepscommissie niet voldoende duidelijk geworden waar en onder welke omstandigheden de telefoon in de koelkast precies is aangetroffen. Alles samen bezien zijn er onvoldoende aanknopingspunten om aan te nemen dat klager redelijkerwijs op de hoogte moet zijn geweest van de aanwezigheid van de telefoon en de oplader. Gelet hierop wordt de opgelegde disciplinaire straf, bij afweging van alle in aanmerking komende belangen, als onredelijk en onbillijk aangemerkt. Het beroep zal dan ook gegrond worden verklaard. Nu de rechtsgevolgen van de bestreden beslissing niet meer ongedaan zijn te maken, komt klager een tegemoetkoming toe. De directeur is in de gelegenheid gesteld zijn standpunt hierover te bepalen. De beroepscommissie weegt bij de vaststelling van de tegemoetkoming mee dat klager naast de opgelegde disciplinaire straf ook niet langer heeft mogen functioneren als afdelingsreiniger. De beroepscommissie stelt de tegemoetkoming vast op € 100,=.
4. De uitspraak
De beroepscommissie verklaart het beroep gegrond, vernietigt de uitspraak van de beklagrechter en verklaart het beklag alsnog gegrond.
Zij bepaalt dat aan klager een tegemoetkoming van € 100,= toekomt.
Aldus gegeven door de beroepscommissie voornoemd, bestaande uit mr. W.F. Korthals Altes, voorzitter, U.P. Burke en mr. R.S.T. van Rossem-Broos, leden, in tegenwoordigheid van mr. M. Simpelaar, secretaris, op 31 juli 2019
secretaris Voorzitter