nummer: 03/287/TB
betreft: [klager] datum: 29 juli 2003
De beroepscommissie als bedoeld in artikel 69 van de Beginselenwet verpleging ter beschikking gestelden (Bvt) heeft kennis genomen van een op 6 februari 2003 bij het secretariaat van de Raad ingekomen beroepschrift ingediend doormr. W.H. van Zundert, namens
[...], verder te noemen klager,
gericht tegen een beslissing d.d. 20 januari 2003 van de Minister van Justitie, verder te noemen de Minister,
alsmede van de overige stukken, waaronder de bestreden beslissing.
Ter zitting van de beroepscommissie van 16 juni 2003, gehouden in de penitentiaire inrichting Overijssel, locatie Zwolle te Zwolle, zijn gehoord klager, bijgestaan door zijn raadsman mr. W.H. van Zundert, en namens de Minister, deheer [...], hoofd afdeling Individuele Tbs-Zaken (ITZ) en mevrouw [...], medewerker bij voormelde afdeling. Hiervan is het aangehechte verslag opgemaakt.
Op grond van haar onderzoek overweegt en beslist de beroepscommissie als volgt:
1. De inhoud van de bestreden beslissing
De Minister heeft beslist klager te plaatsen in TBS-Kliniek De Kijvelanden te Poortugaal (hierna: De Kijvelanden).
2. De feiten
Klager is bij onherroepelijk geworden rechterlijke uitspraak ter beschikking gesteld met bevel tot verpleging van overheidswege (tbs). De Minister heeft op 20 januari 2003 besloten klager te plaatsen in De Kijvelanden. Dezeplaatsing is inmiddels gerealiseerd.
3. De standpunten
Klager kan zich niet verenigen met zijn plaatsing in De Kijvelanden.
Hij is bij vonnis d.d. 24 oktober 2001 van de rechtbank te Rotterdam veroordeeld tot een gevangenisstraf van twee jaar met aftrek en is tbs gesteld. Klager vindt zich ten onrechte veroordeeld. Hij heeft bij schrijven van 19 november2002 een verzoek tot revisie van het vonnis ingediend bij de Hoge Raad der Nederlanden.
Het is niet juist en ook niet zorgvuldig tot tbs-verpleging over te gaan nu de revisieprocedure nog loopt en het vonnis van de rechtbank mogelijk zal worden vernietigd. Klager heeft er veel moeite mee te worden behandeld terwijl hijonschuldig is en hij wordt door behandeling gedwongen ziekelijke stoornissen, die niet aanwezig zijn, te erkennen.
Een aantal gedragsdeskundigen heeft aan de rechtbank gerapporteerd over klager. Zij verschillen, indien tot bewezenverklaring van het delict kan worden gekomen, van oordeel over het al of niet aanwezig zijn bij klager van eenziekelijke stoornis en over de wijze van behandeling.
Indien de beroepscommissie zal oordelen dat aan het vonnis van de rechtbank uitvoering moet worden gegeven, wordt verzocht te bepalen dat klager opnieuw psychologisch wordt onderzocht om te bezien of hem hulp moet worden verleend enzo ja welke. Voor het geval dat de beroepscommissie daartoe niet zal overgaan, wordt aangevoerd dat het bestreden plaatsingsbesluit afwijkt van de door het Pieter Baan Centrum (PBC) geïndiceerd geachte plaatsing in Hoeve Boschoord,een inrichting voor specialistische behandeling van tbs-gestelden met een beperkte ontwikkeling. Klager heeft 14 maanden als tbs-passant gewacht op plaatsing. Hij is inmiddels in De Kijvelanden geplaatst. Hij heeft een beperkteontwikkeling, zijn IQ ligt tussen 60 en 70. Laatstgenoemde inrichting is niet toegerust voor de behandeling die volgens de uitspraak van de rechtbank aangewezen is. Het is daarom de vraag of het aspect van zijn beperkte ontwikkelingwel de juiste aandacht krijgt in De Kijvelanden en of men wel op de juiste wijze met hem om weet te gaan. Klager realiseert zich dat zijn vermogens beperkt zijn, maar hij was geschokt in De Kijvelanden zwakbegaafd te worden genoemd.Voorts kan in een niet-specialistische tbs-inrichting een probleem ontstaan doordat klager zich mogelijk onder druk laat zetten.
De Minister houdt niet op de juiste wijze rekening met lang wachtenden. De plaatsing in een onjuiste inrichting is onrechtmatig. Klager kan ook thuis de uitkomst van het revisieverzoek en de eventuele plaatsing in eenspecialistische kliniek afwachten. Daar- bij kan in aanmerking worden genomen dat zijn actieradius door een fysieke handicap beperkt is.
De Minister heeft de bestreden beslissing als volgt toegelicht.
Klager is bij onherroepelijk geworden rechterlijke uitspraak d.d. 24 oktober 2001 tbs gesteld. De tbs is op 25 december 2001 ingegaan.
Krachtens artikel 12 Bvt dient een spoedige opname in een tbs-inrichting te worden bewerkstelligd met inachtneming van de in artikel 11 Bvt genoemde eisen. De selectie van tbs-gestelden in het kader van een eerste opname in eentbs-inrichting vindt plaats middels dossieronderzoek. Bij de selectie worden vier criteria -geslacht, intelligentie, soort stoornis en vluchtgevaarlijkheid- in aanmerking genomen.
Klager is een man en lijdt aan een persoonlijkheidsstoornis. Zijn IQ is lager dan 80 en er is ten aanzien van hem niet gebleken van een extreem vlucht- en/of beheersrisico. Genoemde bevindingen resulteerden aanvankelijk in selectievoor Hoeve Boschoord, de kliniek welke door het PBC aan de rechter was geadviseerd. Dit advies is voor de Minister echter niet bindend. Omdat plaatsing in Hoeve Boschoord nog geruime tijd op zich zou laten wachten is klagergeselecteerd voor De Kijvelanden. Klager is inmiddels in De Kijvelanden geplaatst. Het lijkt niet zo goed met zijn behandeling te gaan, maar dat heeft kennelijk andere oorzaken dan zijn beperkte intelligentie. Indien aan debehandelaars blijkt dat hiertoe redenen aanwezig zijn, kan klager eventueel op een later tijdstip worden overgeplaatst naar Hoeve Boschoord of een andere meer aangewezen plaats. Klager staat intussen niet op de wachtlijst voor HoeveBoschoord.
Plaatsing van een tbs-gestelde met een benedengemiddelde intelligentie in een niet gespecialiseerde tbs-kliniek heeft op zichzelf zeker ook wel kans van slagen, zo is inmiddels uit ervaringen van de desbetreffende kliniekengebleken.
Het beroep zal derhalve ongegrond zijn.
4. De beoordeling
Hetgeen klager heeft aangevoerd over zijn standpunt dat hij ten onrechte is veroordeeld, valt buiten de reikwijdte van de onderhavige procedure. De beroepscommissie gaat uit van de, ook bij gebreke van hoger beroep onherroepelijkgeworden, rechterlijke uitspraak waarbij tbs-verpleging is gelast. Plaatsing in een tbs-inrichting hangende de revisieprocedure acht de beroepscommissie niet onjuist of onzorgvuldig.
De beroepscommissie neemt de diagnose van het PBC omtrent klagers psychische problematiek als een vaststaand gegeven aan, ondanks de tegen die diagnose door klager aangevoerde bezwaren. De beroepscommissie is niet bevoegd een nieuwonderzoek aan gedragsdeskundigen op te dragen ter bepaling van de meest in aanmerking komende wijze van behandeling van klager. In de onderhavige procedure gaat het immers uitsluitend om bezwaren tegen plaatsing in een bepaaldetbs-inrichting.
Bij de plaatsing van tbs-gestelden dient de Minister, op grond van artikel 11, tweede lid, van de Bvt in zijn overwegingen te betrekken:
a) de eisen die de bescherming van de maatschappij tegen de gevaarlijkheid van de ter beschikking gestelde voor de veiligheid van anderen dan de ter beschikking gestelde of de algemene veiligheid van personen of goederen stelt,en
b) de eisen die de behandeling van de ter beschikking gestelde gezien de aard van de bij hem geconstateerde gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke stoornis van zijn geestvermogens stelt.
Uitgangspunt van het op grond van het IBO II-rapport door de Minister geformuleerde beleid is dat alle tbs-inrichtingen geoutilleerd zijn voor de behandeling van iedere tbs-gestelde, met uitzondering van een aantal specialecategorieën, te weten vrouwen, personen met een intelligentie quotiënt (IQ) lager dan 80 en extreem beheers- en vluchtgevaarlijke tbs-gestelden. Daarnaast wordt onderscheiden naar de primaire psychopathologie: psychotische stoornisof persoonlijkheidsstoornis.
De Minister heeft de beslissing tot plaatsing van klager genomen met inachtneming van klagers geslacht, zijn intelligentie, de ten aanzien van hem gestelde diagnose en gegevens omtrent het al dan niet bestaan van eenbeheers/vluchtrisico, alsmede de bestaande wachtlijsten.
Aannemelijk is dat de Minister klager, gelet op de beperkte ontwikkeling van zijn intelligentie, aanvankelijk heeft geplaatst op de wachtlijst voor Hoeve Boschoord, een tbs-inrichting speciaal toegerust voor de behandeling vanpersonen met een IQ lager dan 80. In verband met een zeer geringe doorstroming in laatstgenoemde kliniek en het dientengevolge niet kunnen voorzien in een tijdige plaatsing van klager aldaar heeft de Minister klagers selectieherzien en is klager in De Kijvelanden geplaatst. Deze beslissing is ingegeven door het belang een zeer veel langere passantentermijn voor klager te voorkomen en een behandelingsaanbod te realiseren.
Klager heeft de vraag opgeworpen of De Kijvelanden kan voorzien in een specialis-tische behandeling.
De beroepscommissie acht het aannemelijk dat in De Kijvelanden een begin van behandeling kan worden gemaakt en dat klager, zodra blijkt van tekortschietende specialistische behandeling, zal worden voorgedragen voor overplaatsingnaar een daartoe wel geoutilleerde tbs-kliniek.
De beroepscommissie is, gelet op de stukken, het ter zitting behandelde en het hiervoor overwogene, van oordeel dat de beslissing klager te plaatsen in De Kijvelanden niet in strijd is met de wet en ook niet als onredelijk ofonbillijk kan worden aangemerkt. Het beroep zal derhalve ongegrond worden verklaard.
De beroepscommissie vraagt zich overigens in het algemeen af of het wenselijk is dat bij plaatsing van een verpleegde met een IQ lager dan 80 in een kliniek die niet categoriaal is, de plaatsing op de wachtlijst voor Hoeve Boschoordof een andere categoriale kliniek wordt doorgehaald. In verband met het risico van mislukken van een niet categoriale behandeling dient een plaats onder op de wachtlijst vermeden te worden, indien dit risico zich verwezenlijkt.
5. De uitspraak
De beroepscommissie verklaart het beroep niet-ontvankelijk voor zover het wordt gemotiveerd met de in gang gezette herzieningsprocedure en overigens ongegrond.
Aldus gegeven door de beroepscommissie voornoemd, bestaande uit mr. N. Jörg, voorzitter, dr. M. Smit en mr. drs. T.A.M. Louwe, leden, in tegenwoordigheid van mr. C.F. Swart-Babbé, secretaris, op 28 juli 2003.
secretaris voorzitter
nummer: 03/287/TB
betreft: [...], verder klager te noemen.
Verslag van het behandelde ter zitting van de beroepscommissie als bedoeld in artikel 69 van de Beginselenwet verpleging ter beschikking gestelden van 16 juni 2003, gehouden in de penitentiaire inrichting Overijssel, locatie Zwollete Zwolle.
Samenstelling van de beroepscommissie:
voorzitter: mr. N. Jörg;
leden: dr. M. Smit en mr.drs. T.A.M. Louwe.
De beroepscommissie is bijgestaan door de secretaris mr. Chr.F. Swart-Babbé.
Gehoord zijn klager, bijgestaan door zijn raadsman mr. W.H. van Zundert, alsmede namens de Minister de heer [...], hoofd Afdeling Individuele Tbs-Zaken en mevrouw [...], medewerker bij deze afdeling.
Door en namens klager is - zakelijk weergegeven - het volgende aangevoerd.
Klager blijft bij de inhoud van het beroepschrift en voegt hieraan het volgende toe.
In de strafzaak van klager zijn verschillende mensen beschuldigd. Op klagers revisieverzoek is nog geen uitspraak gedaan. Klager wil de uitkomst van deze procedure en zijn eventuele plaatsing in een specialistische tbs-inrichtingthuis afwachten. Daarbij kan in aanmerking worden genomen dat zijn actieradius beperkt is door een fysieke handicap tengevolge van een ongeval.
Over de vraag of en hoe hij behandeld zou moeten worden zijn zes of zeven adviezen uitgebracht. De rechter heeft het advies van het PBC gevolgd en heeft plaatsing in Hoeve Boschoord aangewezen geacht. De Minister is hiervanafgeweken. Klagers passantentermijn heeft - tot aan zijn plaatsing in De Kijvelanden - 14 maanden geduurd. Het is de vraag of De Kijvelanden klager de specialistische behandeling kan bieden die de rechter voor ogen heeft gehad en ofmen hier wel op de juiste wijze met hem weet om te gaan. Klager realiseert zich dat zijn vermogens beperkt zijn, maar hij was geschokt in De Kijvelanden zwakbegaafd te worden genoemd. Voorts kan in een niet-specialistischetbs-inrichting een probleem ontstaan doordat klager zich mogelijk onder druk laat zetten.
Namens de Minster is - zakelijk weergegeven - het volgende aangevoerd.
Klager is aanvankelijk, gelet op zijn IQ van lager dan 80, op de wachtlijst voor Hoeve Boschoord geplaatst. De uitstroom uit Hoeve Boschoord is traag en dientengevolge zou klager lang op een plaatsing aldaar moeten wachten, veellanger dan de gemiddelde passantentermijn van 13 maanden. Uit humanitaire overwegingen is besloten klager elders te plaatsen, en wel in De Kijvelanden. Aan plaatsing in een niet-specialistische tbs-inrichting, waar klager aan eengewenningsperiode kan beginnen, is de voorkeur gegeven boven het verder verlengen van klagers passantentermijn, waardoor het curatieve proces wordt vertraagd. Enige niet-specialistische tbs-inrichtingen hebben inmiddels de ervaringdat de behandeling van bedoelde categorie tbs-gestelden een kans van slagen heeft. Volgens klagers behandelaar vormt klagers IQ niet zozeer een probleem. Het niet op gang komen van klagers behandeling heeft op dit moment een anderereden dan klagers benedengemiddelde intelligentie, namelijk het ontkennen van het delict. De Kijvelanden kan om overplaatsing verzoeken indien tijdens de behandeling blijkt dat klagers IQ wel een probleem vormt. Klager staat thansniet meer op de wachtlijst voor Hoeve Boschoord. De afdeling ITZ houdt wel een lijst bij van in niet-specialistische tbs-klinieken geplaatste tbs-gestelden met een benedengemiddelde intelligentie, met het oog op een eventueleoverplaatsing. Over het plaatsen van klager in een gespecialiseerde tbs-kliniek kunnen geen beloften worden gedaan.
De capaciteit voor de categorie tbs-gestelden met een IQ lager dan 80 is beperkt. Ondanks de bezuinigingen wordt gewerkt aan een uitbreiding van deze specialistische capaciteit met 12 plaatsen in de tbs-kliniek Veldzicht.
secretaris voorzitter