nummer: 02/1132/GA
betreft: [klager] datum: 15 november 2002
De beroepscommissie als bedoeld in artikel 69, tweede lid, van de Penitentiaire beginselenwet (Pbw) heeft kennis genomen van een op 7 juni 2002 bij het secretariaat van de Raad ingekomen beroepschrift, ingediend door mr. J.Serrarens, namens
[...], verder te noemen klager,
gericht tegen een uitspraak d.d. 28 mei 2002 van de alleensprekende beklagrechter bij de locatie Overmaze te Maastricht,
alsmede van de overige stukken, waaronder de uitspraak waarvan beroep, welke in afschrift aan deze uitspraak is gehecht.
Ter zitting van de beroepscommissie van 23 augustus 2002, gehouden in de penitentiaire inrichting Vught te Vught, zijn gehoord klager, bijgestaan door zijn raadsvrouw mr. J. Serrarens, en de heer [...], locatie-directeur van delocatie Overmaze.
Op grond van haar onderzoek overweegt en beslist de beroepscommissie als volgt:
1. De inhoud van het beklag en de uitspraak van de beklagrechter
Het beklag betreft de verhoging van de telefoontarieven en de afsluiting van 0800-nummers.
De beklagrechter heeft het beklag ongegrond verklaard op de gronden als in de aangehechte uitspraak weergegeven.
2. De standpunten van klager en de directeur
Klager heeft in beroep zijn tegenover de beklagrechter ingenomen standpunt als volgt toegelicht.
Ik heb ongeveer 12 euro per week te besteden. Met aftrek van de t.v.-huur en overige kosten blijft er niets over. Het wordt, gelet op de verhoging van de telefoonkosten, onmogelijk om contacten met mijn gezin te onderhouden. Dat isonmenselijk. Het is mij bekend dat nog veel meer gedetineerden hierover hebben geklaagd.
Namens klager is daar nog het volgende aan toegevoegd.
Klager belt via One.tel goedkoper. Het is voor hem dan ook van groot belang dat het bellen van 0800-nummers mogelijk blijft. Door het afsluiten van deze nummers worden bepaalde gesprekken onmogelijk gemaakt, dit betreft bijvoorbeeldinformatienummers. Dit is in strijd met artikel 39, derde lid, Pbw. Als gevolg van de verhoging van de tarieven kan klager veel minder lang bellen. Juist nu is er meer kans op ongeregeldheden, omdat gedetineerden wordt afgenomen watze het belangrijkst vinden.
De locatie-directeur heeft in beroep zijn tegenover de beklagrechter ingenomen standpunt als volgt toegelicht.
Op 1 april 2001 heeft het cluster Limburg-Zuid met KPN een contract afgesloten. Daarvóór was sprake van twee systemen met betrekking tot telefonie. In De Geerhorst werd al met KPN samengewerkt, in Overmaze bestond een eigen systeem.Als cluster is besloten om met één telefoonaanbieder in zee te gaan. Aangezien De Geerhorst nog een contract met KPN had lopen, heeft Overmaze zich hierbij aangesloten. Bij de contractskeuze heeft de directie geprobeerd een balanste vinden tussen het belang van de gedetineerden en de financiële risico’s voor de inrichting. KPN heeft een tarievenoverzicht verschaft met diverse opties, waaruit de directie een hoofdgroep heeft gekozen. Het is mogelijk op destarttik een toeslag te leggen om risico’s op te vangen, bijvoorbeeld als geen verbinding wordt gemaakt. De inrichting heeft zich willen indekken en heeft het starttarief verhoogd. Voor de duidelijkheid: de inrichting bepaalt dehoofdgroep en daarmee de tarieven, KPN kan binnen de hoofdgroep wijzigingen doorvoeren. Dit betreft het veranderen van de duur van de telefoontikken. De nieuwe tarieven zouden per 1 januari 2002 worden ingevoerd, dat is ook aan allegedetineerden bekend gemaakt. In januari 2002 gebeurde echter niets. Kort voor Pasen werden de veranderingen ineens wel onaangekondigd doorgevoerd, zodat veel gedetineerden een tekort aan beltegoed kregen. Toen bleek ook dat KPN infebruari onaangekondigd een wijziging had aangebracht in de duur van de telefoontikken, waardoor telefoneren voor een zelfde tijdseenheid duurder was geworden. De directie is niet gelukkig met de gang van zaken en gaat weer met KPNom de tafel om aanpassing van het contract te bespreken. Door de directie is ook besloten om per 1 januari 2002 alle 0800-nummers te blokkeren, waardoor het gebruik van budgetkaarten niet meer mogelijk zou zijn. De directie hadsignalen gekregen over handel in budgetkaarten en vanuit de gedeco kwamen klachten over hoge kosten voor familieleden van gedetineerden in verband met collect telefoneren. Ook wat dit betreft heeft KPN zich niet aan de afsprakengehouden, want collect-call bleek nog steeds te werken. Het is mogelijk om bepaalde 0800-nummers aan te houden. Dit zou wat de directie betreft voor bepaalde informatienummers kunnen gelden.
3. De beoordeling
Artikel 39, eerste lid, Pbw bepaalt dat de gedetineerde het recht heeft ten minste eenmaal per week op in de huisregels vastgestelde tijden en plaatsen en met behulp van een daartoe aangewezen toestel gedurende 10 minuten een ofmeer telefoongesprekken te voeren met personen buiten de inrichting. De hieraan verbonden kosten komen, tenzij de directeur anders bepaalt, voor rekening van de gedetineerde.
De beroepscommissie verstaat het beklag als betreffende een beweerde onzorgvuldige uitvoering van dat recht. Uitgangspunt moet zijn dat de directeur terzake van de uitvoering van dat recht een zekere beleidsvrijheid toekomt en datalleen dan van onzorgvuldig handelen kan worden gesproken, als de directeur in redelijkheid niet tot de terzake genomen uitvoeringsbeslissingen heeft kunnen komen. Nu de onderhavige kwestie zowel in de locatie De Geerhorst als in delocatie Overmaze speelt, zal de beroepscommissie de over en weer aangevoerde argumenten in de beklagzaken betreffende de andere locatie voorzover van belang ambtshalve mede in de beoordeling betrekken.
Kort samengevat komt het beklag er op neer, dat de tarieven (het starttarief en de vervolgtikken) van de telefoongesprekken hoger liggen dan in andere inrichtingen en dat ook het afsluiten van 0800-nummers een financiële teruggangbetekent, omdat daardoor een weg om goedkoper te telefoneren is afgesneden. Uit de toelichting van de directeur komt naar voren dat de beide inrichtingen van de cluster Limburg-Zuid met één telefoonaanbieder in zee wilden gaan enaldus een contract met KPN hebben gesloten, waarbij een weloverwogen keuze is gemaakt uit de verschillende hoofdgroepen van tarieven. Binnen de gekozen hoofdgroep kan KPN wijzigingen doorvoeren, met name ten aanzien van de duur vaneen telefoontik. De inrichtingen hebben ter reservering voor financiële risico’s in verband met het telefoneren een toeslag van 0,10 euro op de starttik gelegd, maar er wordt niet aan het telefoneren door de gedetineerden„verdiend“. De afsluiting van de 0800-nummers hield verband met signalen van ongewenste handel in de daartoe geëigende budgetkaarten en met klachten uit de Gedeco, dat familieleden te maken kregen met hoge kosten vanwegecollect-call telefoneren vanuit de inrichtingen. Bekeken zal worden of sommige 0800-informatienummers van de algehele 0800-blokkade kunnen worden uitgesloten. De invoering van de nieuwe systematiek is met enige horten en stotengegaan, maar de directie heeft die plooien zoveel mogelijk glad gestreken.
Aldus toegelicht, welke toelichting niet, althans niet genoegzaam, is weerlegd, kan de handelwijze van de directeur in het hiervoor tot uitgangspunt genomen kader niet onzorgvuldig genoemd worden, zodat als hierna te melden beslistmoet worden.
4. De uitspraak
De beroepscommissie bevestigt de uitspraak van de beklagrechter met verbetering van de gronden.
Aldus gedaan door de beroepscommissie voornoemd, bestaande uit mr. J.J. van Oostveen, voorzitter, dr. J.P.S. Fiselier en drs. M.S.H. Ridder-Padt, leden, in tegenwoordigheid van mr. S. Jousma, secretaris, op 15 november 2002.
secretaris voorzitter