nummer: 13/3509/GA
betreft: [klager] datum: 18 februari 2014
De beroepscommissie als bedoeld in artikel 69, tweede lid, van de Penitentiaire beginselenwet (Pbw) heeft kennisgenomen van een bij het secretariaat van de Raad ingekomen beroepschrift van
de directeur van de penitentiaire inrichting (p.i.) Nieuwegein,
gericht tegen een uitspraak van 17 oktober 2013 van de alleensprekende beklagrechter bij voormelde p.i., gegeven op een klacht van [...], verder te noemen klager,
alsmede van de overige stukken, waaronder de uitspraak waarvan beroep, welke in afschrift aan deze uitspraak is gehecht.
Ter zitting van de beroepscommissie van 17 december 2013, gehouden in de p.i. Lelystad, is klager, bijgestaan door zijn raadsman mr. D.C. Vlielander, gehoord. De directeur van de p.i. Nieuwegein heeft telefonisch laten weten wegens ziekte verhinderd te
zijn ter zitting te verschijnen. De directeur is in de gelegenheid gesteld op het verslag van de zitting te reageren. Voorts is de directeur verzocht te reageren op enkele vragen van de beroepscommissie. Op 9 januari 2014 is een reactie ontvangen.
Vervolgens zijn klager en zijn raadsman in de gelegenheid gesteld hierop te reageren. Van deze mogelijkheid is geen gebruik gemaakt.
Op grond van haar onderzoek overweegt en beslist de beroepscommissie als volgt:
1. De inhoud van het beklag en de uitspraak van de beklagrechter
Het beklag betreft de weigering gebruik te mogen maken van een laptop met tekstverwerkings- en printmogelijkheid op eigen cel.
De beklagrechter heeft het beklag gegrond verklaard op de gronden als in de aangehechte uitspraak weergegeven.
2. De standpunten van de directeur en klager
De directeur heeft in beroep zijn tegenover de beklagrechter ingenomen standpunt als volgt toegelicht. Met de laptop die aan klager verstrekt kan worden, kunnen documenten alleen worden gelezen. De benodigde software voor tekstverwerking is niet op de
laptop aanwezig. De documenten kunnen dus niet worden opgeslagen. De laptop die gedetineerden ter beschikking kan worden gesteld is niet meer dan een soort kale e-reader. Deze heeft alleen lees- en afspeelmogelijkheden. Zij voldoen aan het landelijke
normenkader ICT middelen ten behoeve van justitiabelen. Naast de mogelijkheid om op een laptop zijn strafdossier te lezen, heeft klager de mogelijkheid op een andere computer digitale aantekeningen te maken. Deze computer biedt ook printmogelijkheden.
Aan klager zijn diverse mogelijkheden geboden. Zo kan hij gebruik maken van een computer in het re-integratiecentrum,bij de afdeling onderwijs en recentelijk ook op de verbijfsafdeling zelf. Zo nodig kunnen gedetineerden dit doen tijdens het moment dat
zij zouden deelnemen aan de arbeid. Klager kent deze mogelijkheden, maar wenst hiervan geen gebruik te maken. In de uitspraak van de beroepscommissie van 29 januari 2009 met nummer 08/2031/GA waarnaar is verwezen, heeft de beroepscommissie niet gesteld
dat een laptop de mogelijkheid moet hebben tot het maken van digitale aantekeningen. De uitspraak impliceert alleen dat de gedetineerde hiertoe faciliteiten geboden moeten worden. Dit geldt ook ten aanzien van de printmogelijkheden. De inrichting
voldoet aan de uitspraak van de beroepscommissie. Klager is onherroepelijk veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf. Het gaat in deze zaak dus niet om de verdediging in een omvangrijke strafzaak. Klager stelt de apparatuur te willen gebruiken
voor het opstellen van een gratieverzoek. De directeur verwijst verder naar de uitspraak van de beroepscommissie van 3 oktober 2011 met nummer 10/3264/GA. De beroepscommissie heeft in deze uitspraak geoordeeld, dat, als in voldoende mate gebruik kan
worden gemaakt van een inrichtingscomputer, in redelijkheid kan worden besloten geen toestemming te verlenen voor het onder zich houden van computerapparatuur. Het gratieverzoek kan klager ook handmatig opstellen. Mogelijk kan de advocaat het
gratieverzoek voor klager opstellen. Klager kan als levenslanggestrafte in aanmerking komen voor overplaatsing naar een inrichting met een afdeling die qua mogelijkheden meer op deze doelgroep is afgestemd. Dit is in algemene zin bedoeld en niet om aan
te geven dat klager in deze inrichting of afdeling wel de gewenste faciliteiten geboden kunnen worden. Klager is hiervoor eerder benaderd, maar heeft de mogelijkheid tot overplaatsing afgewezen.
Klager kon op 18 juli 2013 geselecteerd worden voor de p.i. Krimpen aan den IJssel, maar heeft dit geweigerd. Een nieuw overplaatsingsverzoek naar de p.i. Norgerhaven is afgewezen, omdat aldaar een mededader verblijft. In de p.i. Nieuwegein zijn alleen
kale laptops aanwezig. Deze beschikken niet over tekstverwerkings- en printmogelijkheden. Tevens kunnen hiermee geen stukken via een gegevensdrager worden geprint. Er zijn geen computers met tekstverwerking en printmogelijkheden beschikbaar voor eigen
gebruik op cel. Dit wordt niet gedaan uit oogpunt van het kunnen handhaven van de (informatie)beveiliging en de daarmee samenhangende orde en rust. Klager is een kale laptop met de mogelijkheid om het strafdossier te kunnen lezen aangeboden, alsmede
gebruikmaking van een computer bij onderwijs en het re-integratiecentrum met printmogelijkheden. Op klagers afdeling is een computer met printer aanwezig in een aparte ruimte. In deze ruimte kan rustig gewerkt worden aan documenten. Er wordt een
schijfje beschikbaar gesteld om documenten op te kunnen slaan. Dit schijfje is niet toegankelijk voor anderen. De computermogelijkheden zijn in principe elke dag voor klager beschikbaar. Wellicht is afstemming nodig met een andere gedetineerde. Ook de
laptops zijn vrijelijk beschikbaar, zij het dat hiervoor een kleine wachtlijst bestaat vanwege de grote vraag. Er is geen specifiek beleid bekend ten aanzien van het gebruik van computers door gedetineerden die behoren tot de categorie levenslang
gestraften of zeer langgestraften.
Door en namens klager is in beroep het tegenover de beklagrechter ingenomen standpunt als volgt toegelicht. Klager kan zich vinden in de uitspraak van de beklagrechter. Het is respectloos van de directeur om beloften niet na te komen. Klager wil kunnen
typen en printen. Het gaat niet om een laptop, maar om een computer. Klager wil desnoods zelf een computer kopen en verwijst naar uitspraken van de beroepscommissie waarin het voorhanden hebben van een computer door een gedetineerde werd toegestaan.
Klager heeft de computer niet elke dag nodig, maar eens in de zoveel tijd. Hij wil zijn gratieverzoek in zijn eigen cel kunnen opstellen. Het gratieverzoek is nog niet ingediend. Het zal een vrij ingewikkeld verzoek worden met verwijzingen naar
Europese
jurisprudentie. Klagers strafdossier is een omvangrijk dossier. Voor klager, die een levenslange gevangenisstraf uitzit, is de mogelijkheid van gratie zijn enige houvast. De coördinatie ligt bij klagers raadsman, maar klager wil zelf zijn verzoek
opstellen met verwijzingen naar zijn dossier. Het zal een verzoek worden van een paar honderd pagina’s. Klager wil geen gebruik maken van de afdelingscomputer, omdat ook andere gedetineerden gebruik kunnen maken van deze computer. Om redenen van
privacy
wil klager zijn verhaal op een eigen computer opstellen.
Uit de brief van 30 oktober 2013 met de nadere gronden van het beroep van de directeur, begrijpt klager dat er in de inrichting laptops aanwezig zijn met printmogelijkheden. Naar aanleiding van de opmerking van de directeur dat in deze zaak het niet
gaat om een omvangrijke strafzaak merkt klager op dat het gratieverzoek van klager van zelfs groter belang is. Het klopt dat een gratieverzoek ook handmatig kan worden ingediend, maar in dit geval is sprake van een bijzondere situatie. Klager begrijpt
verder de opmerking niet dat hij kan worden overgeplaatst naar een afdeling met meer mogelijkheden. Hij vraagt zich af of op deze afdelingen dan wel gebruik kan worden gemaakt van een computer op cel. Overigens ontkent klager dat hij een overplaatsing
heeft geweigerd. Klager kon niet naar de locatie Norgerhaven, omdat een andere levenslanggestrafte daar verbleef. Ter zitting toont klager de beslissing van de selectiefunctionaris.
3. De beoordeling
Klager wil op zijn eigen cel gebruik maken van een computer dan wel laptop met tekstverwerkings- en printmogelijkheden om zijn gratieverzoek voor te bereiden, dat volgens hem een omvangrijk verzoek zal worden met verwijzingen naar een eveneens
omvangrijk strafdossier en Europese jurisprudentie. Uit de inlichtingen van de directeur komt naar voren dat in de inrichting slechts kale laptops aanwezig zijn zonder tekstverwerkings- en printmogelijkheden. Op deze laptops kunnen alleen bestanden
worden gelezen. Voor het opslaan en uitprinten van bestanden kunnen gedetineerden gebruik maken van computers bij de afdeling onderwijs en het re-integratiecentrum alsmede de afdelingscomputers, die zich in een aparte ruimte bevinden. In deze aparte
ruimte kan volgens de directeur rustig gewerkt worden aan documenten. De directeur stelt dat klager in principe elke dag van deze voorzieningen gebruik kan maken. De bestanden kunnen worden opgeslagen op een schijfje waar anderen niet bij kunnen.
De beroepscommissie stelt vast dat klager er belang bij heeft zijn gratieverzoek te kunnen voorbereiden. Gelet op de voorzieningen die klager worden geboden, is de beroepscommissie van oordeel dat de weigering van de directeur klager toestemming te
verlenen een computer danwel laptop met uitgebreidere voorzieningen op eigen cel voorhanden te hebben, bij afweging van alle in aanmerking nemende belangen niet als onredelijk of onbillijk kan worden aangemerkt. De beroepscommissie neemt hierbij in
aanmerking klagers opmerking ter zitting van de beroepscommissie dat hij de computer niet elke dag nodig heeft, maar eens in de zoveel tijd. Klagers privacy lijkt gewaarborgd doordat de computer op de afdeling in een aparte ruimte is opgesteld en
anderen niet kunnen beschikken over de bestanden. Het beroep van de directeur zal derhalve gegrond worden verklaard. De uitspraak van de beklagrechter zal worden vernietigd en het beklag zal alsnog ongegrond worden verklaard.
4. De uitspraak
De beroepscommissie verklaart het beroep gegrond, vernietigt de uitspraak van de beklagrechter en verklaart het beklag alsnog ongegrond.
Aldus gegeven door de beroepscommissie voornoemd, bestaande uit mr. A. van Holten, voorzitter, mr. R.S.T. van Rossem-Broos en mr. M.A.G. Rutten, leden, in tegenwoordigheid van mr. R. Kokee, secretaris, op 18 februari 2014
secretaris voorzitter