Proactieve zorgplanning
Proactieve zorgplanning (pzp) is een belangrijk onderdeel van passende zorg voor (kwetsbare) patiënten in de laatste levensfase. Patiënten en hun naasten houden met proactieve zorgplanning de regie over de behandelwensen en grenzen. Uit onderzoek blijkt dat proactieve zorgplanning niet-passende zorg kan voorkomen.
Hieronder vindt u vragen en antwoorden over het nieuwe overig zorgproduct (ozp) voor proactieve zorgplanning per 2025.
Disclaimer: onderstaande faq is geen toetsingskader of wet- en regelgeving, maar geeft hier een nadere toelichting op. Voor de van toepassing zijnde wet- en regelgeving wordt verwezen naar de geldende NZa-regelgeving. De NZa-regelgeving is altijd voorliggend. De regelgeving voor proactieve zorgplanning vindt u in artikel 26 lid 5 en artikel 34a lid 23 van de Regeling medisch-specialistische zorg 2025.
Voor welke fase van palliatieve zorg is het overig zorgproduct voor proactieve zorgplanning bedoeld?
Proactieve zorgplanning vindt plaats na een bevestigend antwoord op de 'surprise question'. Hierbij stelt een zorgverlener zichzelf de vraag: verbaast het me als de patiënt nog langer dan een jaar leeft? Is het antwoord hierop 'ja', dan markeert dit de start van de palliatieve fase. In een markeringsgesprek bespreekt de zorgverlener dit met de patiënt. Het is wenselijk dat kort daarna proactieve zorgplanning plaatsvindt. Uitzonderingen zijn hierop mogelijk. Bijvoorbeeld: bij dementie kan het wenselijk zijn om dit gesprek eerder te voeren in verband met de wilsbekwaamheid. De Richtlijn Proactieve Zorgplanning biedt hier uitgebreide handvatten voor.
In de regelgeving is opgenomen dat het markeringsgesprek aan de proactieve zorgplanning vooraf gaat. Het markeringsgesprek maakt zelf geen onderdeel uit van de prestatie.
Verloopt de introductie van het overig zorgproduct voor proactieve zorgplanning budgetneutraal?
Het macrokader wordt niet verruimd als gevolg van de introductie van het overig zorgproduct voor proactieve zorgplanning. Proactieve zorgplanning wordt op dit moment op kleine schaal toegepast in de ziekenhuizen. We denken dat het aandeel in de kostprijzen nog zeer beperkt is. De NZa wil een beweging in gang zetten van passende zorg door het goede gesprek te stimuleren. De inzet is om de introductie van proactieve zorgplanning budgetneutraal te laten verlopen door middel van verschuiving van zorg binnen het ziekenhuis, van behandeling en opname naar gesprek, en door verschuiving naar de eerstelijn. Zorgverzekeraars en zorgaanbieders maken hierover afspraken.
Hoe kan het zorgplan met andere zorgverleners worden gedeeld?
In de NZa regelgeving is opgenomen dat de pzp-prestatie alleen gedeclareerd mag worden als het zorgplan gedeeld is met de betrokken relevante zorgverleners, waaronder tenminste met de huisarts.
Voor het delen van het zorgplan bestaat een digitaal formulier dat is opgesteld door Stichting Palliatieve Zorg Nederland (Stichting PZNL) en het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL). Er wordt door diverse partijen hard gewerkt aan de digitale overdracht van dit format. Het doel is om samen met Nictiz te komen tot een landelijke informatiestandaard voor het inzien van de gegevens zoals die in het formulier zijn opgenomen. Die zal dan voor alle systemen (dus ook verpleging en verzorging) bruikbaar zijn, mits diezelfde gegevens ook in het dossier geregistreerd worden.
Het IKNL is het multidisciplinaire project 'Proactief gegevens delen in de palliatieve fase' gestart in samenwerking met Stichting PZNL en Stichting CareCodex. Op de website van het IKNL vindt u meer informatie over het project.
Mag voor een gesprek voor proactieve zorgplanning een regulier polikliniekbezoek worden geregistreerd?
Nee, voor een gesprek dat hoofdzakelijk in het teken staat van proactieve zorgplanning mag niet ook een polikliniekbezoek (en dus ook niet een samen beslissen consult) worden geregistreerd. Voor een gesprek dat hoofdzakelijk in het teken staat van de behandeling van de aandoening en waarbij proactieve zorgplanning kort aan de orde komt, mag wel een polikliniekbezoek worden geregistreerd. Uit het medisch dossier moet blijken in welk kader het gesprek is gevoerd. Op het moment dat een regulier polikliniekbezoek staat gepland en dit gesprek toch hoofdzakelijk in het teken van proactieve zorgplanning staat, moet dit achteraf worden aangepast in de administratie.
Mogen op dezelfde dag naast het overig zorgproduct voor proactieve zorgplanning nog reguliere polikliniekbezoeken geregistreerd worden die geen betrekking hebben op proactieve zorgplanning?
Ja, afzonderlijke consulten op dezelfde dag die niet voor proactieve zorgplanning zijn, mogen als regulier polikliniekbezoek geregistreerd worden. Bijvoorbeeld voor een consult waarin de onderliggende aandoening of ziekte besproken wordt. Voor consulten die volledig of grotendeels in het teken staan van proactieve zorgplanning wordt geen regulier polikliniekbezoek geregistreerd. Uit het medisch dossier moet blijken wat er besproken is tijdens een consult.
Kunnen ook (gespecialiseerd) verpleegkundigen gesprekken in het kader van de prestatie proactieve zorgplanning registreren?
Nee, alleen beroepsbeoefenaren die de poortfunctie uitvoeren, kunnen de prestatie proactieve zorgplanning registreren. (Gespecialiseerd) verpleegkundigen mogen echter wel gesprekken in het kader van de prestatie uitvoeren. De prestatie bevat alle gesprekken (hoofdzakelijk in het teken van proactieve zorgplanning) die door beroepsbeoefenaren die de poortfunctie uitvoeren zijn gevoerd. We sluiten in de regelgeving niet uit dat er additioneel ook gesprekken met een (gespecialiseerd) verpleegkundige zijn gevoerd. Deze gesprekken gebeuren onder de verantwoordelijkheid van de beroepsbeoefenaar die de poortfunctie uitvoert. Verdere invulling van de prestatie is een zorginhoudelijke afweging en daarvoor verwijzen we naar de Richtlijn Proactieve Zorgplanning.
Wanneer mag het overig zorgproduct proactieve zorgplanning worden gedeclareerd?
Het overig zorgproduct voor proactieve zorgplanning mag pas gedeclareerd worden als het initiële proactieve zorgplan met alle relevante zorgprofessionals gedeeld is.
De prestatie omvat de volgende onderdelen:
a. alle gesprekken tussen een beroepsbeoefenaar die de poortfunctie uitvoert en de patiënt of diens vertegenwoordiger over de gewenste passende zorg en medische behandeling, doelen en voorkeuren in de palliatieve fase;
b. het vastleggen van deze gesprekken in een zorgplan in het medisch dossier; en
c. het transmuraal delen van het zorgplan met de overige betrokken zorgverleners.
Bij verandering van de situatie binnen 365 dagen vinden opnieuw proactieve zorgplanning-gesprekken plaats. Het aanpassen en opnieuw delen van het vernieuwde zorgplan vallen binnen dezelfde declaratie.
Pas na 365 dagen na start van de proactieve zorgplanning kan het overig zorgproduct opnieuw in rekening gebracht worden. Hierbij moet opnieuw voldaan worden aan alle voorwaarden van het overig zorgproduct.
Bij welke zorgverzekeraar wordt het overig zorgproduct proactieve zorgplanning gedeclareerd?
Onder verwijzing naar artikel 34, eerste lid, geldt als uitvoerdatum de datum van het eerste gesprek in het kader van de prestatie proactieve zorgplanning. De uitvoerdatum bepaalt bij welke zorgverzekeraar de prestatie kan worden gedeclareerd. Dit kan op het moment dat de prestatie volledig is uitgevoerd en is voldaan aan de voorwaarden genoemd in artikel 34a, lid 23, onderdelen a tot en met d in de Regeling medisch-specialistische zorg 2025.
Waarom mag het overig zorgproduct proactieve zorgplanning 1 keer per 365 dagen worden gedeclareerd?
Proactieve zorgplanning wordt in principe toegepast als verwacht wordt dat een patiënt minder dan een jaar te leven heeft. Proactieve zorgplanning wordt gedurende deze periode als een doorlopend proces gezien. Daarom hebben we alle onderdelen en de daarbij horende kosten van proactieve zorgplanning gebundeld in één prestatie. Wanneer dit nodig is, kan in een opvolgend jaar opnieuw een ozp proactieve zorgplanning worden gedeclareerd als aan alle in de regelgeving omschreven vereisten is voldaan.
Mag het overig zorgproduct proactieve zorgplanning tegelijkertijd met een dbc-zorgproduct voor palliatieve zorg worden gedeclareerd?
Ja, we sluiten in de regelgeving niet uit dat het overig zorgproduct voor proactieve zorgplanning gelijktijdig gedeclareerd wordt met een dbc-zorgproduct voor palliatieve zorg. Bijvoorbeeld wanneer de behandelaar van de patiënt (niet zijnde onderdeel van het specialistisch team Palliatieve Zorg) proactieve zorgplanning uitvoert én vanwege een complexe zorgvraag het specialistisch team Palliatieve Zorg in consult geroepen wordt.
Het is niet toegestaan om het overig zorgproduct voor proactieve zorgplanning te declareren voor proactieve zorgplanning die wordt uitgevoerd door het specialistisch team Palliatieve Zorg. Zorg die wordt geleverd door dit team wordt gedeclareerd via de dbc-zorgproducten voor palliatieve zorg (zorgproductgroep 990040). Het overig zorgproduct voor proactieve zorgplanning kan dus ook niet gekoppeld worden aan dbc-zorgproducten uit zorgproductgroep 990040.
In de regelgeving staat dat het proactieve zorgplan minimaal met de huisarts gedeeld moet worden. De patiënt verblijft in een verpleeghuis en heeft geen huisarts: kan het overig zorgproduct gedeclareerd worden?
Ja. Op het moment dat een patiënt in het verpleeghuis verblijft en om deze reden geen huisarts heeft, wordt het zorgplan ten minste gedeeld met de specialist ouderengeneeskunde (of verpleegkundig specialist/physician assistant ouderengeneeskunde) in plaats van de huisarts.
Kun je het overig zorgproduct voor proactieve zorgplanning declareren als het zorgplan niet gedeeld wordt, omdat de patiënt overleden is?
Nee, het overig zorgproduct voor proactieve zorgplanning mag alleen gedeclareerd worden als aan alle voorwaarden voldaan is. Een van deze voorwaarden is het delen van het zorgplan met relevante zorgverleners, waaronder tenminste de huisarts.
Hoe vaak mag een ozp proactieve zorgplanning worden gedeclareerd als er meerdere specialismen in het ziekenhuis betrokken zijn?
Een ozp proactieve zorgplanning wordt per patiënt maximaal één keer gedeclareerd per 365 dagen, ongeacht het aantal specialismen dat bij de proactieve zorgplanning betrokken is. Indien meerdere specialismen betrokken zijn, dient er binnen het ziekenhuis onderling afstemming plaats te vinden over het uitvoeren (en declareren) van de proactieve zorgplanning.
Mag het overig zorgproduct proactieve zorgplanning worden gedeclareerd als er een proactief zorgplan bestaat dat is opgesteld door een andere zorgverlener buiten het ziekenhuis?
Dit hangt af van de situatie:
a. Wordt het al bestaande zorgplan door de beroepsbeoefenaar die de poortfunctie uitvoert vanuit het ziekenhuis herzien op basis van nieuwe gesprekken en opnieuw gedeeld? Dan wordt aan de voorwaarden voldaan en mag het ziekenhuis een ozp declareren.
b. Is er geen aanleiding voor het aanpassen van het bestaande zorgplan? En wordt het zorgplan niet opnieuw met andere zorgverleners gedeeld? Dan wordt niet aan de voorwaarden voldaan en mag het ziekenhuis geen ozp declareren.
Hoe is het tarief voor het overig zorgproduct tot stand gekomen?
Het tarief voor het overig zorgproduct proactieve zorgplanning is bepaald op basis van een experttarief. Hiervoor hebben vier ziekenhuizen kostprijsgegevens aangeleverd. Uitgebreide toelichting op het tarief is te vinden in het document Verantwoording wijzigingen dbc-release RZ25b. De NZa is van plan om opnieuw (bij meer ziekenhuizen) kostprijzen op te vragen op het moment dat proactieve zorgplanning breder in Nederlandse ziekenhuizen wordt toegepast. Op basis van deze kostprijzen willen we dan het maximumtarief opnieuw berekenen (herijken).
Onderstaand format is gebruikt voor de kostprijs uitvraag van het huidige tarief. Ziekenhuizen kunnen dit gebruiken om op dezelfde manier de kosten van proactieve zorgplanning in kaart te brengen.
Naam instelling: NN
Aantal patiënten:
Prijspeil jaar: 2025
Tabel: Totale tijdbesteding per patiënt per jaar (in minuten)
|
Zorgverlener
|
Totale tijdbesteding in minuten (per patient per jaar)
|
Gemiddeld uurtarief
|
% Overheadkosten
|
Kostendeel
|
|
Medisch specialist (loondienst)
|
0,0
|
0,00
|
0%
|
0,00
|
|
Medisch specialist (vrijgevestigd)
|
0,0
|
0,00
|
0%
|
0,00
|
|
Verpleegkundig specialist/PA
|
0,0
|
0,00
|
0%
|
0,00
|
|
Verpleegkundige
|
0,0
|
0,00
|
0%
|
0,00
|
Totale kosten: 0,00