De NZa heeft tijdens de coronacrisis nauw contact onderhouden met de zorgkantoren. Wij willen in deze moeilijke periode vinger aan de pols houden of cliënten in de langdurige zorg op tijd de zorg krijgen die ze nodig hebben. Waar dat kon hebben we knelpunten helpen oplossen. Bijvoorbeeld door afspraken te maken over de vergoeding voor zorgaanbieders die in financiële problemen komen of extra kosten maken door de coronacrisis (zie beleidsregel SARS-CoV-2 virus - BR/REG-20158). De NZa houdt in de langdurige zorg toezicht via de zorgkantoren. Wij kijken daarbij vooral of cliënten op tijd goede zorg krijgen. Dat hebben we de afgelopen maanden gedaan door geregeld contact te houden met alle zorgkantoren. Uit de gesprekken met hen in april en mei kwam dit beeld naar voren:
Gevolgen voor de cliënten
-
Uitstel van opname in een verpleeg- of verzorgingshuis.
-
Terugschroeven van thuiszorg en het weer naar huis halen van cliënten uit een instelling uit angst voor besmetting met corona en onzekerheid.
-
Druk op de situatie thuis door het wegvallen van dagbesteding en hogere belasting van mantelzorgers.
Gevolgen voor zorgaanbieders:
-
Financiële onzekerheid over de gevolgen van de coronacrisis.
-
Druk bezig met beperken en voorkomen van besmettingen.
-
Instroom verandert: hogere sterfte, minder nieuwe cliënten, meer lege plaatsen.
-
Organiseren van mogelijkheden om besmette cliënten te behandelen via speciale constructies, op speciale cohortafdelingen, of via crisisopnames.
Gevolgen voor personeel:
-
Zorgen over veilig kunnen werken, bijvoorbeeld door gebrek aan persoonlijke beschermingsmiddelen.
-
Beschikbaarheid van personeel door ziekteverzuim, of uitstel van vakantiedagen.
-
Zorgen over de veerkracht, groot verantwoordelijkheidsgevoel bij personeel.
Wat is de rol van het zorgkantoor en de NZa?
Zorgkantoor:
-
Zorg dragen voor continuïteit van zorg voor de cliënten: zo veel mogelijk binnen de geldende beperkingen om het coronavirus in te dammen.
-
Zorg dragen voor continuïteit van het zorgaanbod: voorkomen dat instellingen het door de coronacrisis niet redden en zorgaanbod verdwijnt.
De NZa:
-
Beleidsregels opstellen over de vergoeding van kosten door het coronavirus.
-
Vinger aan de pols met oog op toegankelijkheid van de zorg.
-
Coördineren van het weer op gang komen van de reguliere zorg.
Wat zagen we de zorgkantoren doen?
-
Onderling samenwerken in ZN-verband.
-
Steun bieden aan zorgaanbieders. Bijvoorbeeld via het oplossen van knelpunten in de financiering, het uitwisselen van goede ideeën, meedoen aan en soms ook bevorderen van regionaal overleg.
-
Zorgaanbieders 'niet voor de voeten lopen'. Zo zagen zorgkantoren af van geplande bezoeken op locaties en stelden zij uitvragen uit.
-
Op afstand contact houden met cliënten en bemiddelen bij het krijgen van zorg.
-
Zorgkantoren hebben wisselend overzicht gehad over de bestaande situatie in hun regio. Bijvoorbeeld welke zorg de zorgaanbieders daar tijdens de crisis konden bieden.
-
Zorgkantoren vertrouwen erop dat de zorgaanbieder knelpunten oplost. En dat deze het bij het zorgkantoor signaleert waar dit niet lukt.
Verschillende zorgkantoren noemden tijdens onze gesprekken mooie initiatieven:
-
Uitwisseling van personeel: ziekenhuispersoneel en personeel uit de thuiszorg gaat ook werken in verpleeghuizen.
-
Zorgkantoor bemiddelt om beschermingsmiddelen die schaars zijn te krijgen voor zorgaanbieders in hun regio.
-
Zorgkantoor zet een regionale overleg voor niet acute zorg op, of neemt deel in het Regionaal Overleg voor Acute Zorg.
-
Zorgaanbieders plaatsen een krantenartikel waarin zij hun personeel bedanken, en melden dat nieuwe cliënten weer welkom zijn.
Vanaf juli richten we de blik vooruit. In de langdurige zorg betekent dit:
-
Er is plaats voor nieuwe cliënten bij zorgaanbieders.
-
Zorg die tijdelijk deels of helemaal is stopgezet komt weer op gang.
-
Uiteraard binnen de richtlijnen om besmetting met het coronavirus te voorkomen.
Waar?
-
In instellingen.
-
Bij Wlz-zorg thuis.
-
Bij dagbesteding.
-
Bij dagbehandeling.
Aandachtspunten bij de zorgkantoren en de NZa bij de opstart van de zorg:
Cliënten
-
Terughoudendheid bij cliënten om opgenomen te worden uit angst voor besmetting en het beperkt toestaan van bezoek.
-
Druk op de situatie thuis door strenge regels voor dagbesteding en hogere belasting voor mantelzorgers.
Zorgaanbieders
-
Voorkomen van besmettingen, ook in de zorg moet waar dat kan 1,5m afstand worden.
-
Instroom verandert: meer leegstand in zorginstellingen, meer zorg thuis.
-
Financiële onzekerheid.
Personeel
-
Veilig kunnen werken met voldoende beschermingsmiddelen.
-
Beschikbaarheid personeel?
-
Rekening houden met hun veerkracht en het grote verantwoordelijkheidsgevoel.
Wat verwachten we van de zorgkantoren, wat toetsen we in ons toezicht:
-
Hebben zij inzicht of Wlz-cliënten (binnen de geldende context) passende zorg krijgen, of hun situatie verantwoord is en blijft?
-
Hebben zij inzicht in de belemmeringen bij zorgaanbieders en cliënten die ervoor zorgen dat de zorg niet goed of helemaal hervat kan worden?
-
Helpen zij knelpunten oplossen? Signaleren zij het als direct betrokkenen die niet op kunnen lossen?
-
Bevorderen zij de samenwerking tussen zorgaanbieders?
-
Hebben zij in hun regio een coördinerende rol om de zorg weer gang te brengen (als er geen bestaande structuur is)?
Versie informatie document
Publicatie op Nederlandse Zorgautoriteit:
Huidige versie: 1
Datum beschikbaarheid huidige versie: 10-07-2020 (vanaf dit moment beschikbaar op Nederlandse Zorgautoriteit)
Datum document: