Verzoek tot ontheffing van het concentratieverbod zonder voorafgaande goedkeuring
1. Op 23 januari 2020 heeft de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) een verzoek ontvangen in de zin van artikel 49d, eerste lid, Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg), tot het verlenen van ontheffing van het verbod om een concentratie tot stand te brengen. In dit verzoek is medegedeeld dat Stepping Stones Home & Care Zorg B.V. voornemens is uitsluitende zeggenschap te verkrijgen over onderdelen van Blueprint Group B.V. in de zin van artikel 27, eerste lid, onder b, van de Mededingingswet (Mw).
Partijen
2. Korian SA (hierna: Korian) is een Franse beursgenoteerde onderneming die actief is op het gebied van ouderenzorg in Frankrijk, Duitsland, België, Italië, Spanje en Nederland. Korian Holding Nederland B.V. (hierna: Korian Holding Nederland) maakt onderdeel uit van Korian SA. Korian Holding Nederland is via haar dochteronderneming Stepping Stones Home & Care Zorg B.V. (hierna: Stepping Stones) actief op het gebied van ouderenzorg in kleinschalige wooncomplexen in Noord-Brabant, Overijssel, Limburg, Gelderland en Utrecht.
3. Blueprint Group B.V. (hierna: BPG) houdt 100% van de aandelen in Ontzorgd Wonen Groep B.V. (hierna: Ontzorgd Wonen). Ontzorgd Wonen is via haar (klein)dochterondernemingen, in de vorm van meerdere kleinschalige woonzorgcomplexen, actief op het gebied van verzorgd wonen, (psycho)geriatrische en somatische verpleeghuiszorg en eerstelijnsverblijf in Limburg, Overijssel, Noord-Holland, Zuid-Holland en Friesland.
Het voornemen
4. Het voornemen betreft de overname van de activa toebehorend aan elf woonzorgcomplexen van BPG, te weten De Statenhof in Leiden, Boldershof in Amersfoort, Zorghuis Smakt in Smakt, Residentie Mariëndaal in Velp, Kening State in Franeker, Villa Overbosch in Hilversum, Zorghuis Hengelo in Hengelo, Zorghuis Beek in Beek, De Horst in Huis ter Heide, Résidence Chateau in Den Haag en Domaine Cauberg in Valkenburg en een nieuwbouwproject van een woonzorglocatie in Wageningen door Stepping Stones (hierna de elf woonzorgcomplexen van BPG gezamenlijk: onderdelen van BPG). Het voornemen blijkt uit een bij de aanvraag overgelegde concept Asset Sale and Purchase Agreement van 23 januari 2020 en een door partijen ondertekende intentieverklaring van 21 november 2019.
Toepasselijkheid van de zorgspecifieke concentratietoets
5. Betrokken organisaties zijn Stepping Stones en onderdelen van BPG.
6. Betrokken organisaties kwalificeren als zorgaanbieder in de zin van artikel 1, onderdeel c, onder 1, van de Wmg.
7. Uit de bij de aanvraag ter beschikking gestelde gegevens over het aantal personen dat werkzaam is bij betrokken organisaties blijkt dat de voorgenomen concentratie binnen de werkingssfeer van het in artikelen 49a t/m 49d van de Wmg geregelde zorgspecifieke concentratietoezicht valt.
8. Het voornemen leidt tot het tot stand brengen van een concentratie in de zin van artikel 27, eerste lid, onder b, Mw. De in randnummer 4 omschreven transactie betekent namelijk dat Stepping Stones uitsluitende zeggenschap verkrijgt over onderdelen van BPG.
Beoordeling
9. Artikel 49d, eerste lid, Wmg geeft de NZa de mogelijkheid om in spoedeisende gevallen op verzoek van degene die de aanvraag voor het verkrijgen van goedkeuring heeft gedaan, ontheffing te verlenen van het in artikel 49a, eerste lid, Wmg gestelde verbod, indien de NZa een redelijk vermoeden heeft dat zij haar goedkeuring aan de concentratie niet zal onthouden.
10. Hieronder zal achtereenvolgens worden beoordeeld of sprake is van een spoedeisend geval en of de NZa een redelijk vermoeden heeft dat zij haar goedkeuring aan de concentratie niet zal onthouden.
A. Spoedeisendheid
11. BPG heeft te maken met aanhoudende financiële problemen en dreigt op korte termijn failliet te gaan. Het faillissement van BPG is reeds aangevraagd. Om een situatie te vermijden waarbij de continuïteit van zorg en patiëntveiligheid voor de patiënten van BPG, als gevolg van een faillissement van BPG in gevaar komt, heeft Stepping Stones een aanbod gedaan aan BPG om de activa toebehorend aan elf woonzorgcomplexen en een nieuwbouwproject over te nemen. Hiermee kan het faillissement worden afgewend en kan de zorg op de overige locaties van BPG gecontinueerd worden.
12. Gezien het voorgaande acht de NZa het aannemelijk dat de continuïteit van de zorgverlening aan patiënten van BPG gevaar loopt. Tevens acht de NZa het aannemelijk dat de zorgverlening aan patiënten kan worden gecontinueerd indien de voorgenomen concentratie op korte termijn plaatsvindt. De NZa concludeert dan ook dat er sprake is van een spoedeisend geval in de zin van artikel 49, eerste lid, Wmg.
B. Redelijk vermoeden van goedkeuring
13. In het algemeen geeft de NZa haar goedkeuring voor een voorgenomen concentratie tussen partijen, mits voldaan wordt aan de volgende eisen:
0 partijen hebben voldoende inzicht gegeven in de verwachte effecten van de beoogde concentratie;
0 het oordeel en de aanbeveling van cliënten, personeel en andere betrokkenen zijn overtuigend en beargumenteerd meegewogen in de besluitvorming tot concentratie;
0 de continuïteit van cruciale zorg komt door de voorgenomen concentratie niet in het geding.
14. Voor de verlening van een ontheffing in de zin van artikel 49d, eerste lid, Wmg is het noodzakelijk dat de NZa een redelijk vermoeden heeft dat zij haar goedkeuring niet zal onthouden. De NZa acht dat ten aanzien van de onderhavige voorgenomen concentratie tussen partijen aannemelijk. Daartoe is het volgende redengevend:
De verwachte effecten van de beoogde concentratie
15. De bij de aanvraag ter beschikking gestelde effectrapportage biedt inzicht in de verwachte effecten van de beoogde concentratie voor het zorgaanbod, de zorglocaties en eventuele risico’s die samenhangen met de concentratie. In het kader van de in randnummer 13 en 14 genoemde beoordelingsstandaard en gelet op artikel 49b, tweede lid, Wmg acht de NZa de overgelegde effectrapportage in beginsel toereikend.
Betrokkenheid belanghebbenden
16. Voor de beoordeling van de betrokkenheid van cliënten en personeel bij de voorbereiding van de concentratie sluit de NZa aan bij de in de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (hierna: Wmcz) en de Wet op de ondernemingsraden (hierna: WOR) verankerde advies- en instemmingsrechten van cliëntenraden en ondernemingsraden bij voorgenomen concentraties.[1]
17. De cliëntenraad en ondernemingsraad van BPG zijn geïnformeerd over de voorgenomen concentratie en hebben een positief advies afgegeven met enkele aandachtspunten.
18. De cliëntenraad van Stepping Stones is nog niet geïnformeerd over de voorgenomen concentratie, maar Stepping Stones heeft aangegeven de cliëntenraad zo snel mogelijk een adviesaanvraag te doen toekomen.
19. Uit de bij de aanvraag ter beschikking gestelde gegevens blijkt datStepping Stones geen ondernemingsraad in de zin van de WOR heeft ingesteld, maar dat zij wel al haar personeel over de voorgenomen concentratie zo snel mogelijk gaat informeren.
Andere stakeholders
20. Naast het personeel en de cliënten hebben partijen aangegeven dat zij met het andere betrokkenen, waaronder de betrokken zorgverzekeraars en zorgkantoren, in contact zijn geweest over de voorgenomen concentratie.
Continuïteit cruciale zorg
21. Betrokken organisaties leveren zorg op grond van de Wet langdurige zorg. Uit de bij de aanvraag overgelegde gegevens blijkt dat, als gevolg van de voorgenomen concentratie, geen veranderingen zullen plaatsvinden in de organisatie en verlening van deze vorm van zorg.
C. Voorschriften
22. Gezien de spoedeisendheid van de besluitvorming omtrent het ontheffingsverzoek heeft de NZa geen diepgaand onderzoek kunnen doen naar de voorgenomen concentratie.
23. Gezien het beschrevene in randnummers 17, 18 en 19 acht de NZa het wenselijk voorschriften te verbinden aan de ontheffing om te borgen dat cliënten en personeel op een zorgvuldige wijze zijn en zullen worden betrokken bij de verdere voorbereiding en uitvoering van de voorgenomen concentratie. In onderhavige aanvraag worden derhalve de volgende voorschriften verbonden aan de goedkeuring van de voorgenomen concentratie:
0 BPG zal onverwijld aan de NZa aangeven op welke wijze de adviezen van de cliëntenraad en ondernemingsraad zullen worden meegenomen in de verdere besluitvorming met betrekking tot, en de implementatie van, de concentratie.
0 Nadat de cliëntenraad van Stepping Stones een adviesaanvraag heeft ontvangen en een advies heeft uitgebracht, zal Stepping Stones de adviesaanvraag en het advies onverwijld aan de NZa doen toekomen. Tevens zal Stepping Stones aangeven op welke wijze het advies van de cliëntenraad zal worden meegenomen in de verdere besluitvorming met betrekking tot, en de implementatie van, de concentratie.
0 Nadat Stepping Stones al haar personeel heeft geïnformeerd, zal Stepping Stones stukken overleggen waaruit volgt dat het personeel is geïnformeerd en de gelegenheid heeft gekregen om te reageren op de voorgenomen concentratie. Het personeel krijgt vervolgens twee weken de tijd om op de voorgenomen concentratie te reageren. Stepping Stones zal na het verstrijken van de tweewekentermijn alle reacties vanuit het personeel aan de NZa doen toekomen en aangeven op welke wijze de reacties zullen worden meegenomen in de verdere besluitvorming met betrekking tot, en de implementatie van, de concentratie.
Conclusie
24. Gelet op het bovenstaande concludeert de NZa dat er in de onderhavige zaak sprake is van een spoedeisend geval zoals bedoeld in artikel 49d, eerste lid, Wmg, waarbij zij het redelijk vermoeden heeft dat zij haar goedkeuring aan de concentratie niet zal onthouden. Het verzoek om ontheffing zal derhalve worden toegewezen.
Datum: 27 januari 2020
Nederlandse Zorgautoriteit,
mw. mr. drs. K. Raaijmakers
directeur Toezicht en Handhaving
Indien u het niet eens bent met dit besluit, dan kunt u binnen zes weken na verzending/bekendmaking van dit besluit een bezwaarschrift indienen bij de Nederlandse Zorgautoriteit. U kunt uw bezwaar indienen: per post of per fax. Het is niet mogelijk uw bezwaar via de e-mail in te dienen.
Adres: Nederlandse Zorgautoriteit
t.a.v. unit Juridische Zaken
Postbus 3017
3502 GA UTRECHT
(In de linkerbovenhoek van de envelop vermeldt u: Bezwaarschrift)
Fax: 030 – 296 82 96
Het bezwaar dient volgens artikel 6:5, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht schriftelijk en ondertekend te worden ingediend en dient ten minste de volgende gegevens te bevatten:
- naam en adres van de indiener;
- de dagtekening;
- een omschrijving van het besluit waartegen het bezwaar zich richt;
- de gronden (onderbouwing) van het bezwaar.
Wij verzoeken u een kopie van dit besluit toe te voegen.
[1] Zie, onder andere, Kamerstukken II, 2011-2012, 33 253, nr. 3, p. 12; Kamerstukken II, 2012-2013, 33 253, nr. 6. p. 13; Kamerstukken I, 2012-2013, 33 253, C, p. 15-17.