0310 Uitdrukkingen betreffende kernmaterieel, toestellen, kerninrichtingen, en kernuitrustingen
0311 In deze handleiding wordt verstaan onder:
aanwenden (kernmaterieel, een kerninrichting of kernuitrusting)
het voorhanden hebben (anders dan voor het vervoeren), het toepassen, of
het zich ontdoen, één en ander in de ruimste zin des woords;
aanwijsinstrument
instrument voor tijd- of plaatsbepaling, dan wel voor
het meten, bepalen of aangeven van andere grootheden, bestemd voor gebruik op of in
de directe omgeving van personen;
activiteit
stralingsgrootheid, die wordt bepaald door
- indien het betreft de activiteit van één bepaalde radioactieve nuclide:
het product van de voor die nuclide karakteristieke vervalconstante en het
aantal instabiele kernen (anders gezegd: het gemiddelde aantal spontane
kernmutaties per tijdseenheid) of
- indien het betreft de activiteit van een stof: de som van de activiteit
van de samenstellende radioactieve nucliden, welke in de stof voorkomen;
voor stralingseenheden zie
appendix I;
autorisatie
toestemming, verleend door de minister van Defensie voor het aanwenden
en/of vervoeren van kernmaterieel, of het aanwenden van een kerninrichting of
kernuitrusting, of het voorhanden hebben of het gebruik van een toestel.
autorisatiehouder
natuurlijke of rechtspersoon aan wie de autorisatie door de bevoegde
autoriteit is verleend;
becquerel [Bq]
de SI-eenheid van activiteit, zie
appendix I;
besmetting
de ongewenste aanwezigheid van radioactieve stoffen in materiaal, in of op een oppervlak, in
een omgeving of uitwendig op of inwendig in een persoon;
bestraling
een uit het oogpunt van stralingshygiëne ongewenste blootstelling aan
ioniserende straling;
bevoegde autoriteit
- indien geen geheimhouding is vereist:
de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM) in
overeenstemming met de ministers die het mede aangaat, of
- indien geheimhouding is vereist:de minister van Defensie, eventueel na overleg
met de ministers van SZW, VROM en Volksgezondheid, Welzijn, en Sport (VWS);
bevoegd deskundige
deskundige, die beschikt over het in de autorisatie vermelde niveau,
verbonden aan het bezit van een diploma van een erkende opleiding deskundigen
radioactieve stoffen en toestellen;
bewaakte zone
Een ruimte wordt aangemerkt als bewaakte zone indien de door verblijf in die ruimte
mogelijk in een kalenderjaar te ontvangen effectieve dosis hoger is dan 1 mSv en lager dan 6 mSv
of de mogelijk in een kalenderjaar te onvangen equivalente dosis hoger is dan:
- 15 mSv voor de ooglens, of
- 50 mSv voor de huid, gemiddeld over enig blootgesteld huidoppervlak van 1 cm2,
en lager dan
- 45 mSv voor de ooglens,
- 150 mSv voor de huid, gemiddeld over enig blootgesteld huidoppervlak van 1 cm2, of
- 150 mSv voor handen, onderarmen, voeten en enkels
blootgestelde werknemer
persoon, die uit hoofde van werkzaamheden met kernmaterieel en/of toestellen in een kalenderjaar
een effectieve dosis van 1 millisievert (1 mSv) of meer kan ontvangen
bron, ingekapselde, zie ingekapselde
bron;
bron, radioactieve, zie radioactieve
bron;
CEMG
Coördinatiecentrum Expertise Militaire Gezondheidszorg;
commandant (zonder toevoeging)
commandant van een eenheid of het hoofd van een dienst;
d-CEMG
de directeur van het Coördinatiecentrum Expertise Militaire Gezondheidszorg;
d-DMG
de directeur van de Directie Militaire Gezondheidszorg;
DMG
Directie Militaire Gezondheidszorg;
Defensie
Ministerie van Defensie;
dosis, effectieve, zie effectieve dosis;
dosis, equivalente, zie equivalente
dosis;
dosis, geabsorbeerde, zie geabsorbeerde
dosis;
eenheid (organisatorisch)
elke militaire of burgerlijke organisatie, ressorterende onder Defensie,
met een eigen commandant;
effectieve dosis
stralingsgrootheid, voor het gehele lichaam, die wordt bepaald door de som
van de gewogen equivalente weefsel- en orgaandoses, als gevolg van uitwendige
en inwendige bestraling; voor stralingseenheden zie appendix I.
Bij inwendige bestraling geldt voor volwassenen vanaf het moment dat de
inwendige besmetting optreedt (inname) een volgtraject van 50 jaar; de
overeenkomstige stralingsgrootheid, voor het gehele lichaam, wordt effectieve
volgdosis genoemd;
equivalente dosis
stralingsgrootheid, voor een weefsel of orgaan, die wordt bepaald door het
product van geabsorbeerde dosis en factoren, welke de biologische werkzaamheid
aangaande de soort en de kwaliteit van de straling tot uitdrukking brengen;
voor stralingseenheden zie appendix I.
Bij inwendige bestraling geldt voor volwassenen vanaf het moment dat de
inwendige besmetting optreedt (inname) een volgtraject van 50 jaar; de
overeenkomstige stralingsgrootheid, voor een weefsel of orgaan, wordt
equivalente volgdosis genoemd;
ertsen
ertsen waaruit splijtstoffen kunnen worden verkregen en die naar gewicht gerekend ten minste
een tiende procent uranium of drie procent thorium bevatten;
geabsorbeerde dosis
stralingsgrootheid, die wordt bepaald door de hoeveelheid energie, welke door
ioniserende straling aan een volume-element materie is overgedragen, gedeeld
door de massa van dat volume-element; voor stralingseenheden zie
appendix I;
gecontroleerde zone
Een ruimte wordt aangemerkt als een gecontroleerde zone indien:
- de door verblijf in die ruimte mogelijk in een kalenderjaar te
ontvangen effectieve dosis groter of gelijk is aan 6 mSv, of de mogelijk
in een kalenderjaar te ontvangen equivalente dosis groter of gelijk is aan:
- 45 mSv voor de ooglens,
- 150 mSv voor de huid, gemiddeld over enig blootgesteld huidoppervlak van 1 cm2, of
- 150 mSv voor handen, onderarmen, voeten en enkels, of
- er een mogelijkheid is van verspreiding van radioactieve stoffen vanuit de ruimte
zodanig dat personen in een kalenderjaar een effectieve dosis kunnen ontvangen die hoger
is dan 1 mSv of een equivalente dosis die groter is dan:
- 15 mSv voor de ooglens, of
- 50 mSv voor de huid, gemiddeld over enig blootgesteld huidoppervlak van 1 cm2
gehalte
massagehalte van de elementen uranium, thorium, of plutonium in
splijtstoffen;
goedgekeurde melder
rookmelder, die blijkens publicatie in de Nederlandse Staatscourant onder
voorwaarden zonder vergunning mag worden aangewend;
gray [Gy]
de SI-eenheid van kerma en geabsorbeerde dosis grootheden, zie
appendix I;
h-SBD
het hoofd van het Bureau Stralingsbeschermingsdienst;
het zich ontdoen
het in het milieu brengen van kernmaterieel;
IMG/iMG
Inspectie/inspecteur Militaire Gezondheidszorg;
ingekapselde bron
radioactieve bron, waarbij de radioactieve stoffen
- op hechte wijze in of op vast niet-radioactief materiaal zijn
aangebracht of
- zijn omgeven door een niet-radioactief omhulsel (gesloten bron).
één en ander met dien verstande dat zowel het onder a
bedoelde materiaal als het onder b bedoelde omhulsel voldoende weerstand
biedt om onder normale gebruiksomstandigheden te voorkomen dat besmetting met
radioactieve stoffen van mens, milieu, en/of goederen plaatsvindt;
instrument
elk apparaat of een deel daarvan dat één of meer stralingsbronnen
bevat;
ioniserende straling
elektromagnetische straling (zoals röntgen- en gammastraling met een
golflengte kleiner dan 100 nm) en/of deeltjesstraling (zoals elektronen
en heliumkernen), die in staat zijn elektronen uit het atoomverband te
verwijderen (ioniseren);
kernenergie
energie, vrijkomend bij splijting of versmelting van atoomkernen;
Kernenergiewetdossier
dossier, waarin een overzicht wordt geboden en aantekening wordt gehouden
van alle relevante stralingsaspecten van de bedrijfsvoering;
kerninrichting
inrichting, waarin splijtstoffen kunnen worden vervaardigd, bewerkt,
verwerkt, of opgeslagen;
kerninstallatie
installatie, waarin kernenergie kan worden vrijgemaakt;
kernmaterieel
verzamelnaam voor radioactieve stoffen, splijtstoffen, en ertsen of
materieel dat zulke stoffen bevat;
kernuitrusting
technische voorziening, geschikt om een vaartuig of ander vervoermiddel
door middel van kernenergie voort te bewegen;
natuurlijk uranium
uranium, waarin het gehalte van de uranium-isotopen gelijk is aan dat, wat
in de natuur wordt aangetroffen;
nuclide, radioactieve, zie radioactieve
nuclide;
onbestraalde
splijtstoffen
splijtstoffen, die niet op kunstmatige wijze met neutronen zijn
bestraald;
ongeval, stralings-, zie stralingsongeval;
ontdoen, het zich, zie het
zich ontdoen;
ontheffing
ontheffing, verleend door de minister van Defensie op grond van
artikel 29, lid 2 , 88, lid 1 of 123 van het Besluit
stralingsbescherming;
OPCO
operationeel commando;
open stoffen
radioactieve bron, anders dan een ingekapselde bron;
radioactieve bron
stralingsbron, bevattende één of meer radioactieve nucliden;
radioactieve nuclide (ook
radionuclide)
atoomsoort met instabiele atoomkern, welke ioniserende straling uitzendt,
en volledig wordt bepaald door massagetal, atoomnummer, energietoestand, en
halveringstijd;
radioactieve stoffen
stoffen, die radioactieve nucliden bevatten, één en ander met uitzondering
van splijtstoffen en ertsen;
rookmelder
rookdetector, die voor zijn werking voorzien is van een radioactieve
stof;
rookmelder, goedgekeurd, zie goedgekeurde
melder;
SBD
het bureau Stralingsbeschermingsdienst
SI-eenheid
Système International d’Unités, internationaal geaccepteerde eenheid, voor
speciale eenheden betreffende straling en stralingshygiëne, zie
appendix I;
sievert [Sv]
de SI-eenheid van effectieve dosis en equivalente dosis,
zie
appendix I;
splijtstoffen
stoffen, die een bepaald percentage uranium, plutonium, of thorium
bevatten, te weten: op basis van het gehalte, ten minste 0,1% uranium,
0,1% plutonium, of 3% thorium;
splijtstoffen, onbestraalde, zie onbestraalde
splijtstoffen;
stoffen, open, zie open
stoffen;
stralingsarts
een persoon, die als stralingsarts is ingeschreven in een door de Minister van Sociale Zaken en
Werkgelegenheid aangewezen register;
stralingsbron
bron, die ioniserende straling uitzendt of kan uitzenden;
stralingsongeval
onvoorziene gebeurtenis
- die nadelige radiologische gevolgen heeft of kan hebben voor mens,
milieu, en/of goederen of
- die ter afwering van een verhoogd stralingsrisico voor mens en milieu
een gecoördineerde inzet van diensten en organisaties vergt;
toestel
apparaat, dat ioniserende straling kan uitzenden, anders dan tengevolge
van spontane atoomkernmutaties van kernmaterieel of kernsplijting, met
uitzondering van:
- apparaat, waarin één of meer elektronenstraalbuizen voor visuele
beeldweergave wordt toegepast, waarbij op geen enkel punt op 0,05 meter
afstand van welke plaats ook van het oppervlak van het apparaat een
effectief dosistempo kan worden veroorzaakt van meer dan 5 microsievert
per uur (5 μSv/h) of
- instrument van een"aangewezen type", zie onder paragraaf 1540;
uranium, natuurlijk, zie natuurlijk
uranium;
uranium, verarmd, zie verarmd
uranium;
uranium, verrijkt, zie verrijkt
uranium;
verantwoordelijk deskundige
door de commandant schriftelijk aangewezen bevoegd deskundige;
verarmd uranium, (Engelse term:
Depleted Uranium, DU)
uranium, waarin het gehalte van uranium-235 en uranium-233 tezamen kleiner
is dan het gehalte van uranium-235 in natuurlijk uranium;
vergunning
beschikking, verleend door de bevoegde autoriteit anders dan de minister
van Defensie houdende toestemming voor het aanwenden en/of vervoeren van
kernmaterieel, of het aanwenden van een kerninrichting of kernuitrusting, of
het voorhanden hebben of het gebruik van een toestel;
verrijkingsgraad
gehalte van uranium-235 en uranium-233 tezamen in verrijkt
uranium;
verrijkt uranium
uranium, waarin het gehalte van uranium-235 en uranium-233 tezamen groter
is dan het gehalte van uranium-235 in natuurlijk uranium;
verstrekking
feitelijke overdracht van kernmaterieel, een toestel, kerninrichting, of
kernuitrusting namens de verwervingsautoriteit aan de commandant van de
eenheid waar dit kernmaterieel, deze kerninrichting of kernuitrusting zal
worden aangewend respectievelijk dit toestel zal worden gebruikt;
vervoeren
het voorhanden hebben van kernmaterieel in verband met de verrichtingen
met betrekking tot
- het overbrengen (met inbegrip van het laden en lossen) per spoor, over
land, over water, of door de lucht van de plaats van herkomst naar de plaats
van bestemming;
- de opslag in het kader van het overbrengen; of
- het binnen en buiten Nederlands grondgebied brengen of doen brengen;
verwervingsautoriteit
verwerver van kernmaterieel, een toestel, kerninrichting, of
kernuitrusting;
volgdosis, effectieve, zie effectieve
dosis.