nummer: 08/1748/TA
betreft: [klager] datum: 13 november 2008
De beroepscommissie als bedoeld in artikel 67 van de Beginselenwet verpleging ter beschikking gestelden (Bvt) heeft kennisgenomen van een bij het secretariaat van de Raad ingekomen beroepschrift van
[...], verder te noemen klager,
gericht tegen een uitspraak van 20 juni 2008 van de beklagcommissie bij het Forensisch Psychiatrisch Centrum De Rooyse Wissel, verder te noemen de inrichting,
alsmede van de overige stukken, waaronder de uitspraak waarvan beroep, welke in afschrift aan deze uitspraak is gehecht.
Ter zitting van de beroepscommissie van 16 oktober 2008, gehouden in de penitentiaire inrichtingen Amsterdam, zijn gehoord klager, bijgestaan door zijn raadsvrouw mr. L.E. Calis, en namens het hoofd van voormelde tbs-inrichting [...].
Op grond van de stukken en haar onderzoek overweegt en beslist de beroepscommissie als volgt:
1. De inhoud van het beklag en de uitspraak van de beklagcommissie
Het beklag betreft:
a. het niet verstrekken van warme maaltijden en
b. de aan klager opgelegde beperkingen met betrekking tot telefoneren.
De beklagcommissie heeft het beklag vermeld onder a. ongegrond verklaard en klager ten aanzien van het beklag vermeld onder b. niet-ontvankelijk verklaard op de gronden als in de aangehechte uitspraak weergegeven.
2. De standpunten
Door en namens klager is in beroep het tegenover de beklagcommissie ingenomen standpunt als volgt toegelicht.
Met betrekking tot a.:
Van klager werd verwacht dat hij bij toerbeurt meehielp met koken. Hij houdt van koken, maar in zijn situatie met zijn problematiek was het voor hem niet mogelijk om die bijdrage te leveren. Hij voelde zich niet veilig op de afdeling. Dit gevoel werd
niet veroorzaakt door medeverpleegden, maar door het personeel. Het personeel geeft een eigen interpretatie en invulling aan gebeurtenissen, waar klager niets aan kan doen. Inmiddels heeft hij een afspraak met een medeverpleegde gemaakt die hem zou
aanspreken als hij hulp nodig had met koken. Hij heeft klager niet verder om hulp gevraagd, maar sinds deze afspraak heeft klager weer een warme maaltijd gekregen, die hij kon afhalen. Hij heeft twee weken lang alleen brood gegeten en is hierdoor
voedingsstoffen tekort gekomen. Dit is in strijd met verdragen.
Met betrekking tot b.:
Klager moest bij de dagopening en -afsluiting aanwezig zijn anders werd hem niet toegestaan om te telefoneren. Deze regel is in een teamvergadering tot stand gekomen. Omdat hij zich niet veilig voelde op de afdeling kon hij niet deelnemen aan het
dagprogramma. De dagopening en -afsluiting maakten deel uit van het dagprogramma. Klager mocht wel overdag met zijn advocaat telefoneren. Het is verbazingwekkend dat nu gesteld wordt dat de regels anders zouden zijn. Als klager ’s avonds gewoon had
kunnen telefoneren zonder dat hij bij de dagopening/sluiting aanwezig diende te zijn, had hij het beklag niet ingediend. Klager heeft een aantal malen geprobeerd om ’s avonds te telefoneren en dit werd hem niet toegestaan omdat hij niet aanwezig was
geweest bij de dagopening/sluiting. Het niet mogen telefoneren, betreft een schending van klagers recht op contact met de buitenwereld en is beklagwaardig.
Klager zal vandaag worden overgeplaatst naar De Kijvelanden.
Namens het hoofd van de inrichting is in beroep het tegenover de beklagcommissie ingenomen standpunt als volgt toegelicht.
Met betrekking tot a.:
Het beklag is gericht tegen een afdelingsregel en betreft geen beklagwaardige beslissing. Als klager wel had meegewerkt en een bijdrage had geleverd, waren hem wel warme maaltijden verstrekt. Niet is gebleken dat klager niet in staat zou zijn om een
bijdrage te leveren.
Met betrekking tot b.:
Afgesproken wordt tijdens de dagopening/sluiting wie op welk tijdstip kan telefoneren. Dit is om structuur aan te brengen en het telefoneren soepel te laten verlopen, maar geen beperking van klagers contact met de buitenwereld.
De vertegenwoordiger van het hoofd van de inrichting is vanochtend door (een) sociotherapeut(en) meegedeeld dat klager overdag gewoon met zijn advocaat kon telefoneren en dat hij, ook al was hij niet aanwezig bij de dagopening/sluiting, in ieder geval
’s avonds en in het weekend vrij kon telefoneren. Deze praktijk is anders dan vermeld in de reactie van het hoofd van de inrichting van 14 mei 2008 en het schrijven van de maandcommissaris van 27 maart. 2008 en wijkt af van de huisregels. De praktijk
is nog niet in de huisregels vastgelegd. De regel geldt voor klagers afdeling en is niet speciaal voor klager ingesteld. Het is een illusie dat alles in de huisregels kan worden vastgelegd. Er is een bepaalde ruimte nodig om het therapeutisch klimaat
invulling te kunnen geven. Betreurd wordt dat de regels op verschillende wijze worden toegepast.
3. De beoordeling
Met betrekking tot a.:
Regel 22.1 van de European Prison Rules bepaalt:
“Prisoners shall be provided with a nutritious diet that takes into account their age, health, psychical condition, religion, culture and the nature of their work”.
Uit regel 10.4 juncto regel 10.3.b volgt dat de European Prison Rules eveneens van toepassing zijn op tbs-gestelden.
Naar het oordeel van de beroepscommissie betreft klagers beklag een (vermeende) schending van regel 22.1 van de European Prison Rules en kan klager, gelet op het bepaalde in artikel 56, eerste lid aanhef en onder e, Bvt, in het beklag worden
ontvangen.
In de toentertijd geldende afdelingsregels staat onder ‘De maaltijden’ op blz. 18 het volgende:
“Op Thebe streven wij ernaar dat de patiënt zo zelfstandig mogelijk wordt, hierbij past ook het kunnen bereiden van de warme maaltijd. Van de patiënt wordt verwacht dat hij een bijdrage levert door bij toerbeurt een maaltijd voor de gehele groep te
verzorgen. Hij hoeft dit echter niet alleen te doen. De patiënt heeft de mogelijkheid om gezamenlijk een maaltijd voor te bereiden en eventueel in samenwerking met een sociotherapeut”.
Uit de afdelingsregels noch uit andere in de inrichting van kracht zijnde regelgeving volgt dat als consequentie aan het niet opvolgen van deze regel, die overigens nogal vrijblijvend is geformuleerd, wordt verbonden dat een tbs-gestelde geen warme
maaltijd wordt verstrekt. Voorts is de beroepscommissie van oordeel dat de beslissing om klager, omdat hij geen bijdrage leverde aan de bereiding van de warme maaltijd, gedurende twee weken geen warme maaltijd te verstrekken niet als redelijk of
billijk
kan worden aangemerkt en dat deze beslissing zelfs mogelijk - concrete informatie over de samenstelling van de verstrekte broodmaaltijden ontbreekt - strijd kan opleveren met regel 22.1 van de European Prison Rules.
Met betrekking tot b.:
Het beklag betreft een (vermeende) schending van het recht om te telefoneren en is gelet op het bepaalde in artikel 38, eerste lid, Bvt juncto artikel 56, eerste lid aanhef en onder e, Bvt beklagwaardig. De beroepscommissie zal derhalve klager in
zoverre alsnog ontvangen in het beklag.
Inhoudelijk overweegt de beroepscommissie dat door klager is gesteld dat hem, omdat hij niet aanwezig is bij de dagopening en/of dagsluiting, niet wordt toegestaan om te telefoneren. De reactie van het hoofd van de inrichting van 14 mei 2008 en het
schrijven van de maandcommissaris van 27 maart. 2008, waarin wordt beschreven dat indien een verpleegde gebruik wenst te maken van de mogelijkheid om telefoneren hij dit bij de dagsluiting dient aan te geven en dat vervolgens voor de avond een
telefoonschema wordt gemaakt, bevestigen klagers stelling. Ter zitting van de beroepscommissie is door de vertegenwoordiger van het hoofd van de inrichting gesteld dat hij van sociotherapeut(en) vernomen heeft dat de praktijk in de inrichting anders
wordt ingevuld. Ook als klager niet aanwezig is bij de dagopening/sluiting dan zou hij in ieder geval ’s avonds en in het weekend vrij kunnen telefoneren.
Uit de toentertijd geldende afdelingsregels volgt onder ‘Dagopening’ op blz. 19:
“Er wordt van de patiënt verwacht dat hij om 8.45 uur aanwezig is in de huiskamer. Het is belangrijk voor de patiënt om bij de dagopening aanwezig te zijn omdat dit moment ook gebruikt wordt om via sociotherapie persoonlijke afspraken voor die dag te
maken.”.
Onder ‘Dagsluiting’ op blz. 19 wordt vermeld: “Op dit moment staan de sociotherapie en de patiënten kort stil bij de afgelopen dag en wordt er besproken hoe de avond ingevuld zal worden.”.
Onder ‘Telefoon’ op blz. 20 en 21 staat vermeld: “Vanaf 18.00 uur kan de patiënt zelf gebruik maken van de telefoon maar hij kan ook gesprekken ontvangen”.
Bovenstaande afdelingsregels bevatten niet de in de reactie van het hoofd van de inrichting van 14 mei 2008, in het schrijven van de maandcommissaris van 27 maart. 2008, en in het door klager gestelde voorkomende restrictie ten aanzien van het
telefoneren. Voorts is door de vertegenwoordiger van het hoofd van de inrichting ter zitting van de beroepscommissie weer een geheel andere gang van zaken ten aanzien van het telefoneren geschetst. De beroepscommissie gaat uit van de juistheid van het
door klager gestelde, nu dit onderschreven wordt door de eerdere reactie van het hoofd van de inrichting en het schrijven van de maandcommissaris.
De beroepscommissie is van oordeel dat, gelet op de onduidelijkheid van de afdelingsregels die niet stroken met de praktijk en het feit dat de regelgeving ook niet eenduidig in de praktijk wordt toegepast, de beslissing om klager omdat hij niet
aanwezig
was bij de dagopening/sluiting niet in de gelegenheid te stellen om te telefoneren niet als redelijk of billijk kan worden aangemerkt.
De beroepscommissie zal onderdeel a. als b. van het beroep gegrond verklaren, de uitspraak van de beklagcommissie vernietigen en het beklag vermeld onder a. en b. alsnog gegrond verklaren. Zij kent klager terzake een tegemoetkoming toe van € 50,=.
4. De uitspraak
De beroepscommissie verklaart. het beroep met betrekking tot a. en b. gegrond, ontvangt klager alsnog in het beklag vermeld onder b., verklaart. het beklag vermeld onder a. en b. gegrond en kent aan klager een tegemoetkoming toe van € 50,=.
Aldus gegeven door de beroepscommissie voornoemd, bestaande uit mr. drs. F.A.M. Bakker, voorzitter, drs. J.R. van Veldhuizen en mr. H.E.G. Peters, leden, in tegenwoordigheid van mr. H.S. van Gemert, secretaris, op 13 november 2008
secretaris voorzitter