Verzoek tot ontheffing van het concentratieverbod zonder voorafgaande goedkeuring
1.Op 23 december 2021 heeft de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) een verzoek ontvangen in de zin van artikel 49d, eerste lid, Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg), tot het verlenen van ontheffing van het verbod om een concentratie tot stand te brengen. In dit verzoek is medegedeeld dat Stichting Fundis voornemens is uitsluitende zeggenschap te verkrijgen over onderdelen van Ontzorgd Wonen Groep B.V., onderdelen van OWG Facilitair B.V. en onderdelen van OWG Zorg B.V. in de zin van artikel 27, eerste lid, onder b, van de Mededingingswet.
Partijen
2.Stichting Fundis (hierna: Fundis) is (onder meer) via haar (indirecte) dochterondernemingen Vierstroom Verpleeg Thuis B.V. (hierna: Vierstroom Verpleeg Thuis) en Blinkers B.V. (hierna: Blinkers) actief op het gebied van thuiszorg, verpleegkundige hulp, woonzorgcentra en het aanbieden van aanvullende diensten op het gebied van gezondheid, welzijn en comfort in Oost-, Zuid-, West-, en Midden-Nederland.
3.Ontzorgd Wonen Groep B.V. (hierna: Ontzorgd Wonen Groep) is via haar dochterondernemingen OWG Facilitair B.V. (hierna: OWG Facilitair) en OWG Zorg B.V. (OWG Zorg), in de vorm van meerdere kleinschalige woonzorgcomplexen, actief op het gebied van verzorgd wonen, (psycho)geriatrische en somatische verpleeghuiszorg en eerstelijnsverblijf in Heino, Oss, Roermond en Wassenaar.
Het voornemen
4.Het voornemen betreft de overname van de activa toebehorend aan het woonzorgcomplex in Oss en in Roermond van Ontzorgd Wonen Groep, OWG Facilitair en OWG Zorg (hierna gezamenlijk: de onderdelen van Ontzorgd Wonen) door Vierstroom Verpleeg Thuis en Blinkers. Het voornemen is vastgelegd in een door partijen ondertekende koopovereenkomst van 21 december 2021.
Toepasselijkheid van de zorgspecifieke concentratietoets
5.Betrokken organisaties zijn Vierstroom Verpleeg Thuis, Blinkers en onderdelen van Ontzorgd Wonen.
6.Vierstroom Vepleeg Thuis, Blinkers en OWG Zorg kwalificeren als zorgaanbieder in de zin van artikel 1, eerste lid, aanhef en onderdeel c, onder 1 van de Wmg.
7.Uit de bij de aanvraag ter beschikking gestelde gegevens over het aantal personen dat werkzaam is bij betrokken organisaties blijkt dat de voorgenomen concentratie binnen de werkingssfeer van het in artikelen 49a t/m 49d van de Wmg geregelde zorgspecifieke concentratietoezicht valt.
8.Het voornemen leidt tot het tot stand brengen van een concentratie in de zin van artikel 27, eerste lid, onder b, Mededingingswet. De in randnummer 4 omschreven transactie leidt er namelijk toe dat Vierstroom Verpleeg Thuis en Blinkers uitsluitende zeggenschap verkrijgen over onderdelen van Ontzorgd Wonen.
Beoordeling
9.Artikel 49d, eerste lid, Wmg geeft de NZa de mogelijkheid om in spoedeisende gevallen op verzoek van degene die de aanvraag voor het verkrijgen van goedkeuring heeft gedaan, ontheffing te verlenen van het in artikel 49a, eerste lid, Wmg gestelde verbod, indien de NZa een redelijk vermoeden heeft dat zij haar goedkeuring aan de concentratie niet zal onthouden.
10.Hieronder zal achtereenvolgens worden beoordeeld of sprake is van een spoedeisend geval en of de NZa een redelijk vermoeden heeft dat zij haar goedkeuring aan de concentratie niet zal onthouden.
A.Spoedeisendheid
11.Op 26 november 2021 is Ontzorgd Wonen Groep door de rechtbank failliet verklaard en op 29 november 2021 zijn OWG Facilitair en OWG Zorg door de rechtbank failliet verklaard.[1] Partijen zijn in de koopovereenkomst overeengekomen dat binnen een termijn van zeven dagen na de ondertekening van de koopovereenkomst, te weten 28 december 2021, alle benodigde goedkeuringen voor de voorgenomen concentratie dienen te worden verkregen. Partijen hebben gemotiveerd dat indien deze datum niet wordt gehaald, de continuïteit en kwaliteit van zorg in gevaar komt. Om een situatie te vermijden waarbij de continuïteit van zorg en cliëntveiligheid voor de cliënten, als gevolg van het faillissement in gevaar komt, heeft Fundis zich bij de curator gemeld om de activa toebehorend aan de onderdelen van Ontzorgd Wonen over te nemen.
12.Gezien het voorgaande acht de NZa het aannemelijk dat de continuïteit van de zorgverlening aan cliënten van de onderdelen van Ontzorgd Wonen gevaar loopt. Tevens acht de NZa het aannemelijk dat de zorgverlening aan cliënten kan worden gecontinueerd indien de voorgenomen concentratie op korte termijn plaatsvindt. De NZa concludeert dan ook dat er sprake is van een spoedeisend geval in de zin van artikel 49d, eerste lid, Wmg.
B.Redelijk vermoeden van goedkeuring
13.In het algemeen geeft de NZa haar goedkeuring voor een voorgenomen concentratie tussen partijen, mits voldaan wordt aan de volgende eisen:
o partijen hebben voldoende inzicht gegeven in de verwachte effecten van de beoogde concentratie;
o het oordeel en de aanbeveling van cliënten, personeel en andere betrokkenen zijn overtuigend en beargumenteerd meegewogen in de besluitvorming tot concentratie;
o de continuïteit van cruciale zorg komt door de voorgenomen concentratie niet in het geding.
14.Voor de verlening van een ontheffing in de zin van artikel 49d, eerste lid, Wmg is het noodzakelijk dat de NZa een redelijk vermoeden heeft dat zij haar goedkeuring niet zal onthouden. De NZa acht dat ten aanzien van de onderhavige voorgenomen concentratie tussen partijen aannemelijk. Daartoe is het volgende redengevend:
De verwachte effecten van de beoogde concentratie
15.De bij de aanvraag ter beschikking gestelde effectrapportage biedt inzicht in de verwachte effecten van de beoogde concentratie voor het zorgaanbod, de zorglocaties en eventuele risico’s die samenhangen met de concentratie. In het kader van de in randnummer 13 en 14 genoemde beoordelingsstandaard en gelet op artikel 49b, tweede lid, Wmg acht de NZa de overgelegde effectrapportage in beginsel toereikend.
Betrokkenheid belanghebbenden
16.Voor de beoordeling van de betrokkenheid van cliënten en personeel bij de voorbereiding van de concentratie sluit de NZa aan bij de in de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen 2018 en de Wet op de ondernemingsraden verankerde advies- en instemmingsrechten van cliëntenraden en ondernemingsraden bij voorgenomen concentraties.[2]
17.De centrale cliëntenraad van Vierstroom Verpleeg Thuis is geïnformeerd over de voorgenomen concentratie en heeft een advies afgegeven.
18.De ondernemingsraad van Vierstroom Verpleeg Thuis is geïnformeerd over de voorgenomen concentratie, maar heeft nog geen formeel advies uitgebracht over de voorgenomen concentratie.
19.De cliëntenraad en ondernemingsraad van Blinkers zijn geïnformeerd over de voorgenomen concentratie, maar hebben nog geen formeel advies uitgebracht over de voorgenomen concentratie.
20.De centrale cliëntenraad en ondernemingsraad van Ontzorgd Wonen Groep zijn geïnformeerd over de voorgenomen concentratie en hebben een positief advies afgegeven.
Andere stakeholders
21.Naast het personeel en de cliënten hebben partijen aangegeven dat zij met andere betrokkenen, waaronder het betrokken zorgkantoor, in contact zijn geweest over de voorgenomen concentratie.
Continuïteit cruciale zorg
22.Vierstroom Verpleeg Thuis, Blinkers en OWG Zorg leveren zorg op grond van de Wet langdurige zorg. Uit de bij de aanvraag overgelegde gegevens blijkt dat, als gevolg van de voorgenomen concentratie, geen veranderingen zullen plaatsvinden in de organisatie en verlening van deze vorm van zorg.
C.Voorschriften
23.Gezien de spoedeisendheid van de besluitvorming omtrent het ontheffingsverzoek heeft de NZa geen diepgaand onderzoek kunnen doen naar de voorgenomen concentratie.
24.Gezien het beschrevene in randnummers 17, 18 en 19 acht de NZa het wenselijk voorschriften te verbinden aan de ontheffing om te borgen dat cliënten en personeel op een zorgvuldige wijze zijn en zullen worden betrokken bij de verdere voorbereiding en uitvoering van de voorgenomen concentratie. In onderhavige aanvraag worden derhalve de volgende voorschriften verbonden aan de goedkeuring van de voorgenomen concentratie:
o Nadat het bestuur van Vierstroom Verpleeg Thuis een reactie heeft gegeven op het advies van de centrale cliëntenraad van Vierstroom Verpleeg Thuis, zal Vierstroom Verpleeg Thuis de reactie en eventuele verdere correspondentie inzake het adviestraject onverwijld aan de NZa doen toekomen. Tevens zal Vierstroom Verpleeg Thuis aangeven op welke wijze het advies van de centrale cliëntenraad zal worden meegenomen in de verdere besluitvorming met betrekking tot, en de implementatie van, de concentratie.
o
Nadat de ondernemingsraad van Vierstroom Verpleeg Thuis een advies heeft uitgebracht, zal Vierstroom Verpleeg Thuis het advies onverwijld aan de NZa doen toekomen. Tevens zal Vierstroom Verpleeg Thuis aangeven op welke wijze het advies van de ondernemingsraad zal worden meegenomen in de verdere besluitvorming met betrekking tot, en de implementatie van, de concentratie.
o
Nadat de cliëntenraad en ondernemingsraad van Blinkers een advies hebben uitgebracht, zal Blinkers de adviezen onverwijld aan de NZa doen toekomen. Tevens zal Blinkers aangeven op welke wijze de adviezen van de cliëntenraad en ondernemingsraad zullen worden meegenomen in de verdere besluitvorming met betrekking tot, en de implementatie van, de concentratie.
Conclusie
25.Gelet op het bovenstaande concludeert de NZa dat er in de onderhavige zaak sprake is van een spoedeisend geval zoals bedoeld in artikel 49d, eerste lid, Wmg, waarbij zij het redelijk vermoeden heeft dat zij haar goedkeuring aan de concentratie niet zal onthouden. Het verzoek om ontheffing zal derhalve worden toegewezen.
Datum: 28 december 2021
Nederlandse Zorgautoriteit,
mw. mr. drs. K. Raaijmakers
directeur Toezicht en Handhaving
Indien u het niet eens bent met dit besluit, dan kunt u binnen zes weken na verzending/bekendmaking van dit besluit een bezwaarschrift indienen bij de Nederlandse Zorgautoriteit. U kunt uw bezwaar indienen: via de website (www.nza.nl/bezwaar), per post of per fax. Het is niet mogelijk uw bezwaar via de e-mail in te dienen.
Adres: Nederlandse Zorgautoriteit
t.a.v. unit Juridische Zaken
Postbus 3017
3502 GA UTRECHT
(In de linkerbovenhoek van de envelop vermeldt u: Bezwaarschrift)
Fax: 030 – 296 82 96
Het bezwaar dient volgens artikel 6:5, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht schriftelijk en ondertekend te worden ingediend en dient ten minste de volgende gegevens te bevatten:
- naam en adres van de indiener;
- de dagtekening;
- een omschrijving van het besluit waartegen het bezwaar zich richt;
- de gronden (onderbouwing) van het bezwaar.
Wij verzoeken u een kopie van dit besluit bij te voegen.
[1] De faillissementsverslagen en andere gegevens van de onderdelen van Ontzorgd Wonen zijn onder de insolventienummers F.16/21/262, F.16/21/263 en F.16/21/264 te raadplegen via www.insolventies.rechtspraak.nl.
[2] Zie, onder andere, Kamerstukken II, 2011-2012, 33 253, nr. 3, p. 12; Kamerstukken II, 2012-2013, 33 253, nr. 6. p. 13; Kamerstukken I, 2012-2013, 33 253, C, p. 15-17.