Nummer R-19/3793/GA
Betreft [klager]
Datum 5 juni 2020
Uitspraak van de beroepscommissie van de RSJ op het beroep van [klager] (hierna: klager)
1. De procedure
Klager heeft beklag ingesteld tegen, zo begrijpt de beroepscommissie, de beslissing om klager per 4 januari 2019 tijdens arbeidsuren in te sluiten, waardoor niet langer een uitzondering wordt gemaakt op de geldende huisregel.
De alleensprekende beklagrechter bij de Penitentiaire Inrichting (PI) Alphen te Alphen aan den Rijn heeft op 6 mei 2019 klager niet-ontvankelijk verklaard in zijn beklag (AE 2019/082). De uitspraak van de beklagrechter is bijgevoegd.
Klagers raadsman, mr. M.L. van Gaalen, heeft namens klager beroep ingesteld tegen deze uitspraak.
De beroepscommissie heeft klager, zijn raadsman en de directeur van de PI Alphen (hierna: de directeur) in de gelegenheid gesteld hun standpunten schriftelijk (nader) toe te lichten.
2. De standpunten in beroep
Standpunt van klager
De beklagrechter heeft ten onrechte overwogen dat het beklag zich richt tegen een regel van algemene aard, te weten een huisregel van de PI, inhoudende dat iemand die arbeidsongeschikt (AO) wordt verklaard gedurende de eerste drie maanden van de arbeidsongeschiktheidsperiode wordt ingesloten in zijn cel. Onder omstandigheden kan van deze huisregel worden afgeweken en dat is in dit geval ook gebeurd. Immers, klager is in de periode van 18 december 2018 tot 4 januari 2019 tijdens de arbeid uitgesloten geweest. Dat was een juiste beslissing van de directeur, omdat klager vanwege zijn medische beperkingen veel moet bewegen en dat kan onvoldoende in zijn eigen cel. Bovendien blijkt uit de medische gegevens van klager voldoende dat de medische dienst heeft geadviseerd om klager tijdens arbeidsuren niet in te sluiten. Voorts komt hieruit naar voren dat het afdelingshoofd het advies van de medische dienst dat klager zoveel mogelijk moet bewegen niet heeft overgenomen vanwege een structureel gebrek aan ruimte in het dagprogramma. Per 24 januari 2019 is klager opnieuw tijdens arbeidsuren uitgesloten geweest. De raadsman heeft verzocht om aan klager een compensatie toe te kennen.
Standpunt van de directeur
De directeur persisteert bij het eerder ingediende verweerschrift. In aanvulling daarop heeft de directeur aangevoerd dat klager, evenals andere gedetineerden, in zijn verblijfsruimte de mogelijkheid heeft om meer te bewegen.
3. De beoordeling
Ontvankelijkheid
In de huisregels van de PI is onder 3.2 Arbeid, onder het kopje “Arbeidsongeschiktheid (AO)” opgenomen dat de gedetineerde gedurende de eerste drie maanden van een periode van arbeidsongeschiktheid tijdens de voor hem bestemde arbeidsblokken wordt ingesloten in de eigen cel. Pas als de arbeidsongeschiktheidsstatus langer duurt dan drie maanden wordt de gedetineerde tijdens deze arbeidsblokken uitgesloten (hierna: de huisregel). De beslissing om klager per 4 januari 2019 gedurende de arbeid op zijn cel in te sluiten heeft als gevolg gehad dat voor klager niet langer een uitzondering wordt gemaakt op de huisregel. Daarmee is sprake van een jegens klager individueel genomen beslissing die beklagwaardig is op grond van artikel 60, eerste lid, van de Pbw. De beslissing van de beklagrechter kan daarom niet in stand blijven, nu klager ontvankelijk is in zijn beklag.
Inhoudelijk
In artikel 47, eerste lid, van de Pbw, is bepaald dat een gedetineerde recht heeft op deelname aan de in de inrichting beschikbare arbeid. De directeur dient zorg te dragen voor de beschikbaarheid van de arbeid voor de gedetineerden, voor zover de aard van de detentie zich daar niet tegen verzet.
Uit de stukken komt naar voren dat klager op 18 december 2018 door de Medische Dienst arbeidsongeschikt is verklaard. In de periode van 18 december 2018 tot 4 januari 2019 is klager tijdens de arbeid uitgesloten geweest. Vervolgens is klager in de periode van
4 januari tot 24 januari 2019 tijdens de arbeid ingesloten geweest. Verder komt uit de stukken naar voren dat klager een hernia heeft, waarvoor hij pijnmedicatie voorgeschreven krijgt.
De beroepscommissie stelt vast dat de directeur aanvankelijk is afgeweken van de huisregel, door klager tijdens de arbeid uit te sluiten, om vervolgens enkele weken later klager overeenkomstig de huisregel in te sluiten. De beslissing om klager, anders dan daarvoor, tijdens de arbeid in te sluiten berust echter niet op een deugdelijke motivering. Nu bovendien niet is gebleken dat de medische omstandigheden van klager in positieve zin zijn veranderd, is onvoldoende duidelijk geworden waarom de directeur aanvankelijk heeft besloten om klager tijdens de arbeid uit te sluiten om vervolgens enkele weken later op die beslissing terug te komen. Dit klemt temeer nu uit de medische gegevens van klager blijkt dat het afdelingshoofd het advies om klager “zoveel mogelijk te laten bewegen”, eveneens onvoldoende gemotiveerd, niet heeft overgenomen. Gelet op het voorgaande dient de bestreden beslissing om klager vanaf 4 januari 2019 tijdens de arbeid in te sluiten, bij afweging van alle in aanmerking komende belangen, als onredelijk en onbillijk te worden aangemerkt. De beroepscommissie zal daarom het beroep gegrond verklaren, de uitspraak van de beklagrechter vernietigen, klager alsnog ontvankelijk verklaren in het beklag en het beklag gegrond verklaren.
De beroepscommissie ziet aanleiding om aan klager vanwege de gegrondverklaring van het beroep een tegemoetkoming toe te kennen. De beroepscommissie stelt deze vast op €15,-.
4. De uitspraak
De beroepscommissie verklaart het beroep gegrond, vernietigt de uitspraak van de beklagrechter, verklaart klager alsnog ontvankelijk in zijn beklag en verklaart dit beklag gegrond. Zij bepaalt dat aan klager een tegemoetkoming toekomt van €15,-.
Aldus gegeven door de beroepscommissie voornoemd, bestaande uit mr. M. Iedema, voorzitter, mr. J.M.L. Niederer en mr. A.M.G. Smit, leden, in tegenwoordigheid van mr. D.L. van Lijf, secretaris, op 5 juni 2020.
secretaris voorzitter