Beleidsregel
Tijdvakken vanaf 2 augustus 1989 kunnen op grond van bijlage XI Verordening (EG) nr. 883/2004 niet langer in aanmerking worden genomen voor de echtgenoot van een in Nederland werkende persoon. Om niettemin een volledige dekking van het gezinspensioen ingevolge de AOW voor de duur van de arbeid in Nederland mogelijk te maken, wordt met ingang van die datum in bijlage XI Verordening (EG) nr. 883/2004 de echtgenoot van de AOW-verzekerde in de gelegenheid gesteld zich vrijwillig te verzekeren voor de AOW en de Anw. Uit bijlage XI, Nederland, onder 2 Verordening (EG) nr. 883/2004 volgt dat de vrijwillige verzekering in ieder geval eindigt op de dag waarop de vrijwillig verzekerde de leeftijd van 65 jaar bereikt. In verband met de verhoging van de AOW-leeftijd gaat de SVB er evenwel van uit dat de mogelijkheid om verzekerd te blijven pas eindigt op de dag dat de vrijwillig verzekerde de pensioengerechtigde leeftijd als bedoeld in artikel 7a AOW bereikt.
Een aanvraag voor de vrijwillige verzekering ingevolge bijlage XI Verordening (EG) nr. 883/2004 moet worden ingediend binnen één jaar vanaf het moment waarop de verzekering van de echtgenoot van betrokkene aanvangt. Personen die na afloop van de aanvraagtermijn een aanvraag indienen, worden niet meer tot vrijwillige verzekering toegelaten, tenzij sprake is van een bijzonder geval. De criteria die zijn beschreven in SB1071 over bijzonder geval (zoals deze beleidsregel luidde op grond van het Wijzigingsbesluit Beleidsregels SVB februari 2019) zijn van overeenkomstige toepassing.
Ingeval een persoon reeds verplicht verzekerd is ingevolge de AOW en deze persoon in het huwelijk treedt met een niet verzekerde persoon dan kan laatstbedoelde persoon zich eveneens vrijwillig verzekeren op grond van de bijlage. In dat geval moet deze persoon binnen één jaar na sluiting van het huwelijk een verzoek om vrijwillige verzekering indienen.
Een bijzondere situatie doet zich voor met betrekking tot de echtgenoten van werknemers uit landen die nieuw tot de Europese Unie toetreden, met uitzondering van Kroatië. Deze echtgenoten kunnen zich met ingang van die datum vrijwillig verzekeren op grond van XI Verordening (EG) nr. 883/2004 maar zij zullen veelal niet van deze mogelijkheid afweten. Aangezien niet bekend is welke personen het betreft, kan de SVB aan hen over de mogelijkheid van vrijwillige verzekering geen gerichte voorlichting geven. In verband hiermee hanteert de SVB het beleid dat zij de overschrijding van de aanmeldingstermijn niet tegenwerpt aan personen die zich aanmelden in het tweede jaar na de datum van toetreding. De SVB hanteert deze verlengde aanmeldingstermijn naar analogie van het bepaalde in artikel 87, vierde tot en met zevende lid van Vo. 883/2004.
Met ingang van 1 juli 2013 is Kroatië toegetreden tot de Europese Unie. Daardoor zijn in de relatie met Kroatië vanaf genoemde datum de Verordeningen (EG) nr. 883/2004, en nr. 987/2009 en Verordening (EU) nr. 1231/2010 van toepassing. Het bilaterale verdrag inzake sociale zekerheid met Kroatië kent - net als Verordening (EG) nr. 883/2004 - de mogelijkheid dat de echtgenoot van een AOW-verzekerde zich vrijwillig verzekert voor de AOW en Anw. In geval de echtgenoot voor de toetreding van Kroatië tot de Europese Unie van deze vrijwillige verzekering gebruik heeft gemaakt, gaat de SVB ervan uit dat deze verzekering doorloopt met toepassing van bijlage XI Verordening (EG) nr. 883/2004.