Beleidsregel
Met ingang van 1 januari 2015 respectievelijk 1 juli 2015 is de kostendelersnorm ingevoerd in de Participatiewet respectievelijk de Anw. Dit houdt in dat de hoogte van de AIO-aanvulling of de nabestaandenuitkering afhankelijk is van het aantal personen dat het hoofdverblijf heeft in dezelfde woning als de rechthebbende op een AIO-aanvulling of de nabestaande.
Op grond van artikel 17, vijfde lid Anw heeft de nabestaande die met een of meer personen het hoofdverblijf heeft in dezelfde woning recht op een nabestaandenuitkering van 50% van het netto-minimumloon. De toepassing van de kostendelersnorm laat onverlet dat de nabestaande die een gezamenlijke huishouding voert of gaat voeren, geen recht heeft op een nabestaandenuitkering. Zie in dat verband ook SB1239 over opening dan wel herleving van het recht op nabestaandenuitkering na beëindiging van een gezamenlijke huishouding.
De hoogte van de AIO-aanvulling is afhankelijk van het aantal kostendelende medebewoners dat het hoofdverblijf heeft in dezelfde woning als de alleenstaande of de gehuwde rechthebbende(n) op een AIO-aanvulling. Op grond van artikel 22a, eerste lid Participatiewet leidt elke extra kostendelende medebewoner die het hoofdverblijf deelt met de alleenstaande of de gehuwden tot een lagere AIO-aanvulling.
Bij de beantwoording van de vraag of een uitkeringsgerechtigde met een of meer personen het hoofdverblijf heeft in dezelfde woning past SVB het beleid toe dat is beschreven in SB1004 over hoofdverblijf in dezelfde woning (hoofdverblijfcriterium).
Op grond van de artikelen 19a, eerste lid Participatiewet respectievelijk 17, zesde en zevende lid Anw, worden bepaalde categorieën personen niet gerekend tot kostendelende medebewoners of tot de personen die het hoofdverblijf delen met de nabestaande. Dit betreft de volgende personen:
- personen jonger dan 21 jaar;
- personen die onderwijs volgen waarvoor zij in aanmerking kunnen komen voor studiefinanciering of een tegemoetkoming op grond van de WTOS;
- personen die een beroepsopleiding volgen (beroepsbegeleidende leerweg);
- personen die buiten Nederland een vergelijkbaar soort onderwijs of beroepsopleiding als hiervoor bedoeld volgen;
- personen die een commerciële relatie hebben met de nabestaande of de rechthebbende op een AIO-aanvulling.
De SVB past de uitzondering voor personen die onderwijs volgen als bedoeld in de artikelen 17, zevende lid, onder d Anw, respectievelijk 19a, eerste lid, onder d Participatiewet ook toe op personen die hun studie tijdelijk onderbreken wegens studieovergang of studiewijziging, mits tussen het moment van uitschrijving en inschrijving niet meer dan drie maanden zijn verstreken.
De uitzondering voor personen met een commerciële relatie geldt niet voor bloed- en aanverwanten in de eerste of tweede graad. Om die reden laat de SVB bij de toepassing van de artikelen 17, zevende lid Anw, respectievelijk 19a, eerste lid Participatiewet een commerciële relatie tussen bloed- en aanverwanten in de eerste of tweede graad buiten beschouwing.
Een commerciële relatie kan verschillende vormen aannemen. Er kan sprake zijn van:
- een overeenkomst tussen een huurder of verhuurder en de uitkeringsgerechtigde over het gebruik van een deel van de woning; of
- een kostgangersrelatie waarbij twee personen zowel ten aanzien van huisvesting als ten aanzien van onderlinge zorg hun relatie op zakelijke wijze hebben vormgegeven.
In beide gevallen geldt de voorwaarde dat er tussen de betreffende personen een schriftelijke overeenkomst moet zijn waarin een commerciële prijs is overeengekomen. Voor de vraag of aan de vereisten van een schriftelijke overeenkomst en een commerciële prijs is voldaan, past SVB het beleid toe dat is beschreven in SB1237 over bijzondere situatie: commerciële relatie en gezamenlijke huishouding.